Thread by @MarathiDeadpool

भारतात लोकशाही आहे का?

या अगोदर लोकशाही संबंधित मला तुम्हाला डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची एक मुलाखत इथं दाखवायची आहे.
22 जून 1953 रोजी BBC चे जेष्ठ पत्रकार एडन क्रॉली यांनी पाचेक मिनिटं घेतलेली ही मुलाखत.
माझं आवाहन आहे..तुम्ही ही मुलाखत वाचावी आणि पुढे वाचण्यास द्यावी.🙏 #म 1/n

एडन क्रॉली : डॉ. आंबेडकर, भारतात लोकशाही काम करेल असं वाटतं का?

डॉ. आंबेडकर : नाही ती फक्त नावापुरती असेल. म्हणजे लोकशाहीचा लवाजमा, पंचवार्षकि निवडणुका, पंतप्रधान इत्यादी. 2/n

एडन क्रॉली : तुम्हाला निवडणुका महत्त्वाच्या वाटतात काय?

डॉ. आंबेडकर : नाही. या प्रक्रियेतून चांगले लोक तयार होत नसतील तर निवडणुका महत्त्वाच्या नाहीत. 3/n

एडन क्रॉली : पण सत्ताबदलाच्या दृष्टीने निवडणुका महत्त्वाच्या नाहीत काय?

डॉ. आंबेडकर : बदल घडवण्यासाठी मतदान करायचे, हा विचार रुजला आहे का? लोकांना अजूनही ती समज आलेली नाही. आपली निवडणूक पद्धती लोकांना उमेदवार निवडण्याचं स्वातंत्र्य देते का? 4/n

उदाहरणार्थ, काँग्रेसने बलाला मत द्या असं आवाहन केलं. आता तो बल कोणाचं प्रतिनिधित्व करतो याचा विचार लोक करतात का? त्या बलाच्या चिन्हावर एखादं गाढव उभं आहे की कोणी सुशिक्षित व्यक्ती, हा विचार कोणीच करीत नाही.5/n

एडन क्रॉली : मी पक्षपद्धतीवर बोलणार नाही, पण तुम्ही नावापुरती लोकशाही म्हणता, तेव्हा तुम्हाला काय अभिप्रेत आहे?

डॉ. आंबेडकर : इथे संसदीय लोकशाही काम करणार नाही. कारण इथली समाजव्यवस्था तिच्याशी विसंगत आहे. 6/n

एडन क्रॉली : ही व्यवस्था विषमतेवर आधारित आहे असं तुम्हाला म्हणायचं आहे का?

डॉ. आंबेडकर : हो. जोवर समाजव्यवस्था बदलत नाही, तोवर आत्ताची व्यवस्था विषमतेवर आधारित आहे. शांततामय मार्गाने व्यवस्था बदलायला वेळ लागेल हे मलाही मान्य आहे. पण कोणीतरी त्यासाठी प्रयत्न करायला हवेत ना. 7/n

एडन क्रॉली : तुमचे पंतप्रधान तर याबद्दल अनेक भाषणं करतात?

डॉ. आंबेडकर : ती न संपणारी भाषणं.. कार्लाईलने जेव्हा स्पेन्सरला कागदपत्रांचा गठ्ठा दिला तेव्हा तो काय म्हणाला, डँ, ‘Oh, this endless speaking Ass in christiandom’ 8/n

मला भाषणांचा कंटाळा आलाय. आता कृती हवी. एखादी योजना, एखादी संस्था, जी ही व्यवस्था बदलू शकेल.

एडन क्रॉली : याला पर्यायी व्यवस्था काय असू शकते?

डॉ. आंबेडकर : एखादी साम्यवादी व्यवस्था याला जबाबदार असू शकते. 9/n

एडन क्रॉली : ज्याचा देशाला फायदा होऊ शकेल असं तुम्हाला वाटतं का? लोकांच जीवनमान सुधारेल असं वाटतं का?

डॉ. आंबेडकर : होय सुधारू शकेल. लोकांना निवडणुकांपेक्षा आपल्या मूलभूत गरजांची काळजी जास्त असते. 10/n

अमेरिकेत लोकशाही काम करत आहे, तिथे साम्यवाद येईल असं मला वाटत नाही. याचे कारण, प्रत्येक अमेरिकन माणसांचं उत्पन्न खूप जास्त आहे.

एडन क्रॉली : ते इथे करता येईल असं नाही का वाटत तुम्हाला?

डॉ. आंबेडकर : कसं करता येईल? लोकांकडे पुरेशी जमीन नाही, पाऊस पुरेसा नाही, 11/n

जंगलतोड प्रचंड आहे, करायचं काय? या समस्या जोवर सोडवल्या जात नाहीत, तोवर या सरकारला हे प्रश्न सोडवता येतील असं मला वाटत नाही.

एडन क्रॉली : या देशातदेखील?

डॉ. आंबेडकर : हो अर्थात. युद्धात कत्तल होते, बरोबर? तुम्हाला त्याचं दु:ख नाही, 12/n

स्वत:च्या हितसंबंधांच्या रक्षणासाठी ते करणं तुम्हाला गरजेचं वाटतं?

एडन क्रॉली : ही व्यवस्था कोसळेल असं तुम्हाला वाटतं का?

डॉ. आंबेडकर : हो, ही व्यवस्था कोसळेल. मी माझ्या लोकांचा विचार करत आहे. ते अत्यंत उतावीळ झाले आहेत. आणि ते समाजातल्या सगळ्यात खालच्या स्तरात आहेत. 13/n

जर एखाद्या इमारतीचा पाया कोसळत असेल तर सगळ्यात आधी खालचा स्तर कोसळतो.

एडन क्रॉली : माझ्या लोकांचा, असं म्हणताना तुम्ही अस्पृश्यांबद्दल बोलत आहात ना?

डॉ. आंबेडकर : होय. आणि कम्युनिस्ट काम करत आहेत का? नाही. 14/n

कारण त्यांचा माझ्यावर भरवसा आहे आणि माझा त्यांच्यावर. ते मला विचारत असतात. मला त्यांना काहीतरी उत्तर द्यायला हवं ना!

झाली संपली मुलाखत..

या महामानवाने हे विचार 53 साली मांडले होते..आपण त्यांना महामानव मानलं की नाही मानलं त्याने त्यांची वैचारिक उंची तसूभरही कमी होणार नाही. 15/n

एक समाज म्हणून आपली समस्या ही आहे. की, 'आपण विचार काय मांडले यापेक्षा विचार कोणी मांडले यावरून ठरवतो ते विचार आत्मसात करायचे की नाही.'
हे करणं आपल्याला सुलभ जावं म्हणून आपण महापुरुष वाटून घेतले..घेतले तर घेतले वाटणीला आलेल्या महापुरुषांच्या विचारास तिलांजली ही दिली. 16/n

हे कुठंतरी थांबावं अस वाटत असेल तर भेदाभेद विसरून आपण सर्वांनी वैचारिक आणि सामाजिक पातळीवर अंग मोडून काम करणे गरजेचे आहे..ते कराल ही अपेक्षा.❤ n/n

मुलाखत संदर्भ - लोकसत्ता

@Omkara_Mali @SahilVastad