Thread by @Meral_Akcay

Tarihi yapılara; toplumu etkileyici, eğitici ve sonunda onları yüceltici bir anlam katmanın en etkili yolu onları "yaşayan birer varlık" konumuna getirebilmektir."
İstanbul’un oldukça önemli ve özel tarihi apartmanlarını, zamana yayarak anlatmak istiyorum.

Mısır Apartmanı-Galatasaray
Yıkılan Trocadero Tiyatrosu’nun arsasına dönemin Mısır Valisi Abbas Halim Paşa’nın kışlık konağı olarak 1910 yılında inşa edildi. mimar Hovsep Aznavuryan’ın tasarladığı Mısır Apartmanı İstiklal Caddesi’yle Acara Sokak’ın kesiştiği noktada bulunuyor.

İstanbul’un ilk betonarme yapılarından olma özelliğini taşıyan apartmanın statik projeleri Fransa’da hazırlanıp, kullanılan malzemelerin çoğunluğu de Fransa’dan getirildi. Art Nouveau tarzındaki bu bina, Paşanın varisleri tarafından apartmana dönüştürüldü.

Apartman 1940’da Şeker Kralı ve Atatürk’ün Müteahhidi olarak anılan Hayri Rüştü Bey’e satıldı. Hayri bey Sultan II. Abdülhamit’in emîr-i ahor’u Mehmet Faik Paşa’nın kızıyla evliydi.

Yapıda birtakım değişiklikler yapılarak, iki kat daha eklenip, asansör yapıldı.
Aynı dönemde, Hollywood yıldızı Virginia Bruce ile evli olan Hayri beyin oğlu Ali İpar bir dönem burada yaşadı.

Şair Mehmet Akif Ersoy’un son zamanlarını geçirdiği apartmanda aynı zamanda bir çok önemli kişi yaşadı. Atatürk'ün dişçisi Sami Günzberg'in muayenehanesi, Hüsamettin Cindoruk'un 55 yıl kullandığı çalışma ofisi de , Mısır Apartmanı'ndaydı.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında önemli moda ve dikimevlerine de ev sahipliği yapan Mısır apartmanı günümüzde ise ev, sanat galerisi, ofis ve restaurant olarak kullanılıyor.

Doğan Apartmanı-Galata
1892-1894 yılları arasında inşa edilen Doğan Apartmanı, Serdar-ı Ekrem sokağında yer alıyor.
Belçikalı Helbig Ailesi tarafından yaptırılan 6 katlı bina, 1919 yılına kadar, Helbig Apartmanı olarak biliniyordu.

Ardından Osmanlı uyruklu Mair de Botton'a satıldı ve adı 'Botton Han' olarak değiştirildi. 1929'da borçlanma nedeniyle ipotek edildi ve bu kez Berlin merkezli Victoria sigorta şirketine satıldı. Adı da 'Victoria Han' olarak değişti.

1942 yılına Yapı Kredi Bankası'nın kurucusu, Doğan sigorta sahibi Kazım Taşkent binayı satın aldı. Apartmana 1939'da Alpler'de geçirdiği bir kazada ölen oğlu Doğan'ın adını verdi.
1950'lerden 1970'lere kadar 51 daire tek tek satılarak kişisel mülk oldu.

İstanbul'da tarihi olan ilk binalardan olan Doğan apartmanı, U şeklinde tasarlanmıştır. Büyük bir avluya sahiptir. Çatı manzarası ise İstanbul’u panoromik olarak gören nadir yapılardan biridir.

Eşkıya filminin son sahnesinin çekildiği apartmanda bir çok film mekanda Muhsin Bey gibi bir çok film için mekan olarak kullanılmıştır.

Ragıp Paşa Apartmanı-Taksim
Afrika Pasajı, Rumeli Pasajı ve Anadolu Pasajını yaptıran, II. Abdülhamit döneminin başkâtibi olarak görev yapan Eğribozlu Sarıca Ragıp Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1900 yılında inşa edilen yapımım mimarı Mimar Aram Karakaş.

Art-nouveau İtalyan Floreale'si etkilerinin görüldüğü yapı beş katlıdır. Her katta farklı cumba, silme, pencere ve bezemelere sahiptir.

Kamondo Apartmanı-Galata
Serdar-ı Ekrem Sokak’ta bulunan, Kamondo Ailesi tarafından inşa ettirilen Apartman, bulunduğu bölgenin en eski binalarından biri.
Erken dönem Pera mimari eseri olan Kamondo Apartmanı, 19. yüzyılın sonlarına doğru inşa edildiği düşünülür..

Mimarının Giulio Mongeri olduğu düşünülen apartman, her katta bir aile yaşayacak şekilde tasarlanmış ,ortak kullanımlı bir terasa sahiptir. Klasik neo-rönesans mimari akımını simgeleyen yapı,cumbaları ve kullanılan ahşap malzemeyle dikkat çeker.

Kaynaklarda; Abidin Dino'nun çatı katını kiralayıp atölye olarak kullandığı bilinmesi dışında, Abidin Dino, Sait Faik, Yaşar Kemal, Orhan Veli, Oktay Rıfat, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Melih Cevdet Anday gibi isimlerin de bir dönem yaşadığı yer olarak geçmektedir.

Botter Apartmanı-Beyoğlu
II. Abdülhamit’in terzisi Mösyö Jan Botter tarafından 1890’lı yıllarda dönemin önemli mimarlarından Raimondo D’Aronco’ya yaptırılmıştır.

Jean Botter’ın apartmanda butiği, terzihanesi ve atölyeleri; iki katı da ailesiyle ikamet etmek için kullanmış. Apartmanın zemin katının caddeye bakan kısmında Botter Modaevi teşhir salonu bulunmuş. Ayrıca Türkiye’deki ilk modaevi olmuştur.

Apartman; art-nouveau tarzında inşa edilmiş, ve tarzın geometrik motifleri, ve bitki süslemeleri simgeleri dışında Medusa başıyla da dikkat çekmektedir.

Art Nouveau akımının İstanbul’daki ilk temsilcisi olduğu düşünülen yapı, dökme demir strüktür kullanılarak inşa edilip, cephesi taşlarla kaplanmış. Cephedeki taşların binanın tasarımcısı Aronco tarafından özel olarak çizildiği bilinmektedir.

Botter Ailesi, genç oğullarının hastalanarak ölmesi üzerine, binayı satarak Paris'e göç etmiş.
1960 yılında Botter Apartmanı bir banka şubesine dönüşmüş.
Günümüzde kullanılmayan yedi katlı yapı, Birinci derecede korunması gereken kültür varlığı olarak tescilli

Frej Apartmanı-Şişhane
Bankalar caddesi ile Meşrutiyet caddelerinin kesiştiği noktada bulunan yapı Selim Hanna Frej (Friege) tarafından 1905 -1906 tarihlerinde mimar Khyrikiadis’e yaptırılmıştır.

Binanın üzerinde görünen çocuk figürlerinin ailenin çocuklarını temsil ettiği söylenir.
Ailenin tek kızı olan, Feridun Dirimtekin ile evlenerek Aysel adını alan Anjel ,uzunca bir süre Frej Apartmanı’nda yaşamış.

Feridun Dirimtekin emekli olunca 1948’te de Frej apartmanını 150 bin liraya satarak Nişantaşı’nda bir apartmana yerleşirler. Feridun Bey bir kaza sonucu çukura düşer, bacağını kırar. Kısa bir süre sonra vefat eder.

Miras kavgaları başlar. Mirasçılar Aysel hanımı akli dengesin yerinde olmadığını iddia ederek akıl hastanesine yatırılır, sonra huzur evine gönderilir. O da eşi gibi çukura düşerek bacağını kırar ve hayatını kaybeder...

Arif Paşa Apartmanı- Elmadağ Günümüzde adı Sarıcazade Abdullah, Osmanbey Apartmanı olarak da geçen yapıyı, Osmanlı’nın son saray doktoru Sarıcazade Arif Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimar Constantin Pappa 1903-1906 yılları arasında tasarlamıştır.

Arif Paşa Atina’da tıp eğitimi gördükten sonra İstanbul’ da Moda’ya yerleşmiş ve Yıldız Sarayı’nda doktor olarak çalışmıştır. Arif Paşa’ nın 36 daire, bir büyük avluya sahip apartmanı, saraydan ayrılan kişilerin hayatına devam etmelerine imkan tanımak amacıyla yaptırdığı bilinir.

Sarıca Arif Paşa Köşkü-Moda
İstanbul’un farklı semtlerine tıpkı Elmadağ’daki bina gibi üç bina daha yaptırmış Arif Paşa, tüm yapılar gibi bu yapıyı da Rum mimar Constantin Pappa’ ya 1903 İnşa ettirmiş.

Moda Caddesi üzerinde, büyük bir bahçe içinde yapılan köşkü benzer yapılardan ayıran en önemli özelliği; geleneksel konak ve aile apartmanı planıyla birbirine entegre edilmiş olmasıdır. Cephesi geleneksel izler taşımazken, Geleneksel sofalı plan tipine sahiptir

Cephe ahşap kaplamalı değil, zemin katta rustik taşlarla, üst katlarda taş dokusu izlenimi veren sıva derzleriyle bir taş yapıdır.Cadde yönündeki kolonlu, yüksek bir girişi vardır. piyanist, aynı zamanda Arif Paşa’nın torunu olduğu bilinen piyanist Ayşegül Sarıca burada yaşamakta

Valpreda Apartmanı (İtalyan Apartmanı)-Kadıköy.
Yeldeğirmeni, İskele Sokak üzerinde yer alan apartman, 1909 yılında, Levi Kehribarcı tarafından yaptırılmıştır. konut olarak İstanbul’da yapılan ilk apartmanlardan biridir.

Dönemin en hakim tarzı, art nouveau etkileri taşıyan yapı 1909 yılında inşa edilmiş. Haydarpaşa Garı’nın inşası sırasında cephelerdeki taş kaplamaların işçilikleri için İtalyan taş ustaları çalışmış, taş ustaları Valpreda Apartmanında yaşsyınca, İtalyan Apartmanı olarak anılmış.

Bina, bakımsız bir durumda olsa da apartman olarak işlevini sürdürmektedir.

Azaryan Apartmanı-Gümüşsuyu Palas
Taksim Gümüşsuyu Caddesinde Art Nouveau- Neo Barok stilinde 1904 tarihlerinde inşa edilmiş. Bina Azaryan ailesi tarafından yaptırılarak 1939’a kadar Azaryan Apartmanı olarak tanınmış.

Aile Fransa'ya yerleşince el değiştirerek Gümüşsu Palas adını alan yapıya, onarım sırasında asansör ve kalorifer tesisatı eklenmiş. Neo Barok kompozit cepheye sahip apartman, kadın başı heykelleriyle dikkat çeken yapılardan biridir.

Apartmanın cephe tasarımı küçük yıpranmalar dışında günümüze kadar korunmuştur.Deniz tarafına bakan sade tasarıma sahip cepheye sonradan balkon eklemeleri yapılmıştır.

@H_ErenUlu’nun apartmanla ilgili paylaşımında şöyle bir bilgi vermişti; Belediye inşâat için ev ruhsatı vermiş olsa da apartmanın üst katları Dolmabahçe Sarayı’nı gördüğünden dolayı devlet sarayı gören üst katın yıkılmasını istemiş.

Apartmanla sarayın arası, kuş uçuşu 700-800 metre kadar.
Binânın sâhibi Azaryan Josef, yazdığı dilekçede çevredeki başka binâların da sarayı gördüğünü iddia etmiş, Sadrâzamlık ise apartmanın sarayı görmesinin engellenmesi üzerinde ısrar etmiş.

O zaman yapılan incelemelerde apartmanın üst katının yalnızca sarayın bahçesini gördüğü ortaya çıkmış. Azaryan Josef de epey masraf yaptığını hem kendisine ruhsat verildiğini söyleyerek savunma yapmış
Bunun için onlarca yazışma ve keşif yapılmış.

Apartmanın kamulaştırılması devlet tarafından düşünülse de mal sâhibinin yüksek bedel koyması nedeniyle bu yapılamaz.
Sonunda üst katın oda pencerelerinin örülmesi ve aydınlık pencerelerinin kapatılmasına karar verilerek, sarayın gözetlenmesi engellenmiş.

Bazlamacı Apartmanı/ Cihangir
Önceleri İstanbul’da Olimpos gazoz fabrikasını kuran Grigoris Vaslamatzis, ailesi ile Samatya’da yaşamış. Sonra, Cihangir’de bir aile apartmanı yaptırmaya karar vererek 1932’de inşası tamamlatmış.

Cihangir’in ilk inşa edilen apartmanlarından biri olan apartmanı Grigoris Bazlamacı, kendi ailesi için yapmış. Kendi ailesi en üst katta, annesi, babası, oğlu, kızı, kardeşleri burada yaşamış. Bazı daileri kiralık olan apartmanda ressam Hikmet Onat’ ta yaşamış.

Aile 6-7 Eylül nedeniyle, gazoz fabrikalarını ve yaşadıkları apartmanı terketmek zorunda kalmış, Yunanistan’a göç etmiş. Fabrika satılarak 1980’lere dek faaliyetini sürdürmüş. Bazlamacı Apartmanın daireleri ise tek tek satılarak özel mülk olmuş.

Apartmanın güzel bir anısı da var. Apartmanda yaşayan, Çağdaş sanatçılarımızdan Gülsün Karamustafa bir gün çarşıdan dönünce apartmana bakan bir çift görür. Bu bakışları kendi sözleriyle  ‘Bu binaya bakan alelade bakışlar değildi’ diye ifade eder.

“Yardımcı olabilir miyim?” diye sorunca O zaman Bayan Bazlamacı, “Benim eşim burada yaşıyordu, burada doğmuş. Biz buraya ziyarete geldik, bu apartmanı görmek istedik” der..Yaşadıkları yeri zorunlu terketmek zorunda kalan o hüzünlü aileyi misafir ederek ev sahipliği yapar.

Apartmanın farklı katlarında yaşayanların daireleri, kendilerine göre düzenlemeler yapıp, duvarları kaldırıp oda ekleyerek özgün halini korumamış olmalarının aksine, hiç bir şeye dokunmadan koruyan Gülsün hanımı, ailenin pencerenin kulplarını bile tanıması çok etkilenir.

‘’İstanbul’da yaşamış olup da şehri terk etmek zorunda kalanların hikâyesi’’ ne bir şey katmak ister. Atina Çağdaş Sanatlar Müzesi Direktörü Anna Anna Kafesti kendisinden müze için kalıcı bir iş istediğinde Bazlamacı Apartmanı’nın dev bir maketini yaptırır.

2 metreye yakın Bazlamacı apartmanı maketini, ailenin hediye ettiği fotoğraflar eşliğinde sergiler. Bu eseriyle sanatçı kendi sözleriyle ‘sembolik bir iade eylemi’ gerçekleştiriyor ve Vaslamatzis ailesine evlerini bir sanat eseri olarak geri verdiğini ifade ediyor.

Tayyare apartmanları( Harikzedegân Apartmanları)-Laleli
1918 yılı, İstanbul'da çıkan büyük yangında, Cibali, Altımermer ve Fatih bölgeleri dışına da yayılan alevler birçok evin yanarak yok olmasına sebeb olur. O dönem evlerin ahşap olması yangının hızla yayılmasını hızlandırır.

Yangında evsiz kalan insanların en azından bir kısmı için evler yapılması planlanır. Mimar Kemaleddin Bey,1922 yılında tamamladığı dört bloktan oluşan Harikzedegan Apartmanları tasarlayarak inşa eder.

Apartmanlara ismini veren harikzede isminin anlamı yangınzede olduğu için bu isim uygun görülür. 124 daireden oluşan apartmanlar 1922 yılından 1985 yılına kadar apartman olarak kullanılır.

Osmanlı döneminde yapılmış ilk toplu konut olmadı dışında, Osmanlı'nın ilk betonarme yapısı olarak bilinir. Sadece betonarme karkas sistem ile inşa edilmiş ilk binadır. Osmanlı Barok üslubunun önemli örneklerinden de biridir.

Türk Hava Kurumu'na devredildiği için Tayyare Apartmanları olarak anılmaya başlamış. Kot farkı nedeniyle binanın birini 3, diğerini 4 katlı görme yanılgısına düştüğümüz yapı Türk Hava Kurumu, otel yapılmak üzere kiralamış.

Restore edilip, özgün halinde bulunan apartmanlar arasındaki avlu, blokların içindeki iç avluların üzeri kapatılarak tek bina haline getirilmiş. Önce Ramada, sonra Merit Otel olarak hizmet vermiş. Gümümüzde 2006 yılından beri Crowne Plaza Old City otel olarak hizmet veriyor.

Cercle D’Orient (Büyük Kulüp/ Serkildoryan)
Beyoğlu İstiklal Caddesine cepheli olarak büyük bir yapı adasına sahip olan yapı İstanbul’un en özel sivil mimari örneklerinden biridir.

Ermeni bir sarraf ailesinin çocuğu olan Abraham Paşa (Abraham Eramyan) tarafından mimar Alexander Vallaury’a yaptırılan yapının inşası 1884 yılında tamamlanır. 45 metrelik anıtsal cephesi, 21 metre derinliği olan yapı, yüksek kabartma tekniğiyle yapılmış figürleriyle dikkat çeker

Neo-klasik üslüp dışında barok unsurların da göze çarptığı beş katlı yapının giriş ve üst katlarda dükkanların olduğu pasaj, ara katlarda Abraham paşa’nın özel daireleri en üst iki katını ise dönemin İlk prestijli sosyal kulübü olarak anılan
Büyük Kulüp kiralamıştır.

2 melek arası şeytan figür­lü kabartması ile dikkat çeken yapı adasının içinde dönemin en önemli Melek (Emek) Sineması, İpek (Opera) ve ilk adı Artistik Sineması olan Rüya Sineması da yer alır.

Dönemin en zenginlerinden biri olan Abraham Paşa, borsa, av ve kumar düşkünlüğü yüzünden 1898’de borcu karşılığı konağını devrederek Osmanlı Bankası’na satmış olur. Binanın ve arsanın ikinci sahibi, Osmanlı bankasından satın alan Manuk Manukyan’dır.

Manukyan yapıyı H. Arditi ile A. Saltiel isimli kişilere satar.Yapının günümüzde mal sahibi Sosyal Güvenlik Kurumudur.Dönem dönem belli yangınlar geçirerek hasar alan yapı, 2016 yılında Abraham Paşa’nın özel odaları dahil orijinaline sadık kalınarak restore edilmiştir.

Gümümüzde yapı, Emek Sineması'nın da içinde dahil olduğu, Grand Pera ismiyle kültür, sanat, eğlence, moda yaşam merkezi olarak hizmet vermekte.

Kehribarcı ( Kehribardji) Apartmanı-Kadıköy
1909 yılında Yahudi Levi Kehribarcı tarafından yapıldığı için Kehribarcı Apartmanı adını alan apartman Yeldeğirmeni siluetinde gözüken 2 apartmandan birisidir. Diğeri ise seride bahsettiğim İtalyan Apartmanıdır(Valpreda)

Yüksek yapılarıyla İstanbul’un ilk apartman semtlerinden biri Yeldeğirmeni’nde bulunan apartman Art Nouveau tarzı süslemelere sahip. Levi ailesinin bir temsilcisi de Yazar Mario Levi’dir. Mario Levi’nin bir dönem Kehribarcı Apartmanı’nda yaşadığı bilinmektedir.

Sünget Apartmanı(Ankara han)-Kadıköy
Yeldeğirmeni, Macit Erbudak Sokak'ta bulunan Sünget Apartmanı semtin en asli ve ilgim çeken apartmanlarından biri. Büyük bir avluya ve hole sahip olan Sünget Apartmanı, Kadıköy’ün bu tarzda inşa edilen tek apartmanı.

Yeldeğirmeni’nde büyüyen mimar Arif Atılgan’ın araştırmalarında’’1906 Goad Haritalarında bina Schuller-Pedotti Apartmanı olarak görünüyor. Schuller adı o yıllarda yeni açılan Alman Okulunda (Osmangazi İlkokulu) bir profesörün adı. Yani öğretmen..’’++

‘’Pedotti soyadı ise Tuzla’da bir tuğla fabrikasının sahiplerine ait. Muhtemelen bu iki kişi binayı yapmışlar ve Yeldeğirmeni’nde yaşayan Almanlara kullandırmışlar. Haydarpaşa Garında çalışan Alman mühendislerin burayı lojman-misafirhane olarak kullandıkları belli oluyor.’’der.

1930 lu yıllarda hazırlanan Pervititch Sigorta Haritalarında ise Ankara Han olarak gösterilen binanın bugünkü adı Sünget Apartmanıfır. Ön tarafta 3 katlı 2 blok olan apartman 720 metrekare arsa üzerine kuruludur.

Ön tarafta 3 katlı 2 blok olan apartmanın ortasından blokları ayıran, arkadaki iç bahçeye ve müştemilatlara geçmeyi sağlayan bir yol vardır.

Kirzade Apartmanı-Deniz Palas, Şişhane
Şişhane metrosunun Sadi Konuralp Caddesi çıkışının yanında yer alan Deniz Palas, 1932 yılında yapılmış olan Pervititch haritalarında Kirzade Apartmanı olarak kayıt altına alınmıştır. 1920’de Mimar Georges Couloutros tarafından yapılmıştır.

Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi’nin, Art-nouveau stilinin İstanbul’daki örneklerinden biri olan yapı, betonarme olarak yapılmış ilk binalardan biridir. Özgün yapısı bozulmadan günümüze ulaşabilmiştir.4200 metrekare olan yapı,binanın zemin ve bodrum haricinde toplam altı kattır.

Gümümüzde Nejat Eczacıbaşı Binası adıyla 2009 yılından bu yana İKSV’ye aittir. Mimar Doğan Tekeli’nin danışmanlığında 2006 Eylül’ünde başlayıp 4 yıl süren restorasyon sırasında,1940 yıllarına ait tavan kartonpiyerler kaldırıldığında 1920’lerin kalem işi süslemeleri ortaya çıkmış.

Aynı zamanda Cephe yenilemeleri sırasında Mimarın isminde ortaya çıkarılmış. Saruhan mimarlık tarafından yapılan restorasyon süreci ardından yapıda. İKSV olarak İstanbul’un kültür- sanat yaşamına katkı sağlamaya devam etmektedir.

Narmanlı Apartmanı-Teşvikiye
1932 yılında inşası tamamlanan apartmanı, Erzurum’lu Sıtkı Narmanlı aile üyelerinin yaşaması için yaptırmış.Teşvikiye’nin sembol yapılarından biri olan apartmanda pek çok sanatçı, tarihçi ve önemli devlet adamı yaşamış.

Günümüze kadar özgün hali büyük oranda korunmuş olan yapının komşu apartmanları; Ralli Apartmanı, İzmir Palas ve Teşvikiye Apartmanıdır.

Yazar Ayşe Kulin'in doğduğu, çocukluğunu, gençliğini geçirdiği apartman olan yapı günümüzde konut, sanat galerisi ve ofis olarak kullanılmaktadır.

Bu seriye, her gün bir apartman ekleyerek devam edeceğim..

Sebat apartmanı-Osmanbey
Osmanbey Halaskargazi Caddesi'nde 74 numarada bulunan yapının mimarı, Mühendis-mimar Rafael Alguadiş..1920'lerin ortalarında inşa edilen yapının istanbul hafızasında; hem kamusal bellekte, hem de toplumsal vicdan da sembolik, özel bir anlamı var!

Hrant Dink cinayeti 2007 yılında bu apartmanın önünde gerçekleşmiş, apartmandaki ofisi “23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı”na dönüştürülmüştür.
Her ölüm yıldönümü Sebat apartmanı önünde anılmaktadır.

Barnathan Apartmanı- Galata
Galata bölgesinin19. yüzyıl sonlarında inşa edilen apartman konutların ilk örneklerinden biridir. Neoklasik yapı örneği olan apartmanın iki girişi bulunmaktadır. Bir tarafında 1892 diğerinde ise 1893 tarihleri yazar.

Bu tarihlerin yanında aynı zamanda Musevi takvimine göre 5652 ve 5654 tarihleri belirtilmiş. Kapının üzerinde ve yanındaki pencerelerin üst kısımlarında barok ve rokoko tarzı kabartmalar dikkat çeken detaylardan biridir.

Çiğdem Oğuz; ‘’Barnathan Apartmanları’’ kitabında Barnathan ailesiyle iletişim kurduğu zaman apartmanın mimari projesine ulaşır. İpek üzerine çizilmiş 15 Şubat 1896 yılında tarihlenmiş planda yapının detay ve kullanım alanları paylaşılmış.

Projede yer alan imza, “ingénieur” unvanıyla Charles Maruletto’ya ait. Klasik Fransız Balkonu işlemelerinin
ve tarzının yansıtıldığı balkonlarının beton kullanılmadan,ızgara şeklinde tamamen açık olması, kapı ve merdiven korkulukları en dikkat detaylarından.

Bir Musevi mülkü olarak yapılan Barnathan Apartmanı 1968’de Hamit Bey Apartmanı, 2003’de Halil Hamit Apartmanı, günümüzde ise Demir Apartmanı olarak kayıtlıdır. Barnathan isminden geriye sadece ikinci girişin üzerine kazınmış “Barnathan Han” ibaresi kalmış.

Çiğdem Oğuz’un BARNATHAN APARTMANLARI kitabını kaynak olarak kullandım. Apartmanla ilgili daha fazla bilgi öğrenmek isteyenler için bu enfes eseri, e-kitap olarak buraya ekliyorum.
meroddi.com/wp-content/upl…

Papadopoulos Freres (Kardeşler) Apartmanı.
Beyoğlu, Lüleci Hendek Caddesinde no 46'da yer alan Papadopoulos Freres Apartmanı 1907 yılında inşa edilmiş. Beş katlı, yirmi daireli yapı Art Nouveau tarzında.

Tarihi eser statüsündeki yapının giriş holün üzerinde tavan resimleri , kandil koymak için oluşturulan duvar oyuntuları, belli oranda korunmuş. İnşa edildiği günden, günümüze kadar dış cephe boyası hariç neredeyse hiç tadilat geçirmemiş.

Her kat cephe tasarımı farklı bir tarzla ifade edilmesi, yapının en dikkat çeken özelliklerinden biridir. Papadopoulos Freres (Kardeşler) Apartmanı ile ilgili @AltarKaplan’ın yazdığı ‘’Papadopulos Apartmanı’’ kitabı; apartman tarihi ve günümüz arasında farklı bakış açısı sünüyor

Kitap tanıtım bülteninde;
Papadopulos Apartmanı'nda, renkli kişilikleri ve göndermeleriyle günümüz insanını, yaşadıklarını, özellikle de toplumun bireyler üzerindeki yansımalarını biraz alaycı, ama bir o kadar gerçekçi şekilde dile getiriyor.

Bu kendine özgü binanın tarihiyle Cumhuriyet tarihine paralel bir patika açan Kaplan'dan keyifli bir okuma...
Özetine sahip kitap, bir çok insan için apartman üzerinden farkındalık yaratmasına sebeb oluyor.

Yazıcı Zade Apartmanı-Tophane
Tophane Kemeraltı Caddesi ile Boğazkesen Caddelerinin kesiştiği yapı adasında bulunan apartman, 1905 yılında Yazıcızade Ailesi tarafından inşa edilmiş. Yapımım mimarı E. G. Ladopoulos.

Apartmanın çokgen çıkmasının 2 yanında mimarın adı Yunanca ve Osmanlıca olarak işlenmiş.

Apartmanın tüm cephelerinde eklektik süslemeler bulunmaktadır. Girişi Defterdar yokuşunda olan apartmana 2009 yılında restorasyon yapılmış.

Fotoğraf: TOPHANE YAZICIZADE APARTMANI / 17 MAYIS 1965 CHARLES W. CUSHMAN KOLEKSIYONU
——
SALT Araştırma
——
İstanbul’un mimarları

Pertev apartmanı-Taksim
Taksim cumhuriyet caddesi'nde 1932 yılında inşa edilen art deco apartmanın İnşası için birçok proje çizilmiş fakat arazi ve plan çözümlemesi olarak en iyisinin Nihat Vedat Tek’in olduğuna karar verilmiş. Mimar Nihat Vedat Tek, Mimar Vedat Tek’in oğludur.

Arazi olarak üçgen alana sahip olan yapının zemin katında, 1950’li yıllarda ilk Türk eczacılarından olan Etem Pertev’in eczanesi vardır.

Nazmi Ziya Güran’ın ‘’Taksim meydanı’’ isimli 1935 tarihli tablosunda, Pertev apartmanı görünüyor.

Fotoğraflar
Mahmut Atasever
Nilay Örnek
Pinteres

Bayer Apartmanı-Nişantaşı
Valikonağı Caddesi ile Rumeli Caddesi’nin kesişiminde, köşe parselde, bitişik nizamda inşa edilmiştir. Yapının ön cephesi ve girişi tam bu kesişim noktası üzerindedir.

Apartman; 1951 yılında Eczacı Hüseyin Bayer tarafından 1951’den itibaren mimarlığa başlamış,Taksim Belediye Gazinosu ve İnönü Evi’nin aralarında bulunduğu önemli yapılar tasarlayan, AKM’nin projelendirme sürecinde yer alan, dönemin ünlü mimarı Rükneddin Güney’e yaptırılmıştır.

Bina yapıldığında 5 katlı ve en üstte bir çekme kata sahipken 1991 yılında apartmanın, çevresindeki binalardan daha alçak kalmaya başlaması nedeniyle, çekme katı yıkılmış ve 2 kat daha çıkılmıştır.

Bina yapıldığı zaman, zemin kotta Vali Konağı Caddesi’ne bakan kısımda Kontes Pastanesi ve İş Bankası açılmış. 6-7 Eylül olaylarında sonra Kontes Pastanesi’nin kapanmasıyla bu dükkanı da İş Bankası almıştır.

1981 yılında Hüsnü Bayer’in oğlu Nurhan Bayer, bir doktor arkadaşıyla 3 dairede İntermed Sağlık Hiz- metlerini kurmuş, zamanla doktorların fazla talep göstermesiyle apartmanın tamamı muayenehane olarak doktorlara kiralanmaya başlamıştır.

Apartman mimarisi içinde özgün bir yeri olduğu düşünülen Bayer Apartmanı, örnek olabilecek yapı formu, ölçeği ve özgün mimarisi ile dikkat çekmektedir.

Kaynak
İstanbul Teknik Üniversitesi
Nurbin PAKER/ Funda UZ
Fotoğraf: İstanbul’un mimarları

Tüten Apartmanı-Taksim
İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde, Taksim’den Beşiktaş’a inişte Gümüşsuyu olarak bilinen semtte ve İnönü caddesi üzerinde yer alan apartman, Tütün tüccarlarından Sabri Tüten’e aittir. Mimar Adil Denktaş tarafından tasarlanmıştır.

350 metrekare olan bitişik nizam bir parselde inşa edilmiştir. Üç bodrum kat, zemin kat, beş normal kat ve çatı kotunda yer alan hizmetli katı ile toplam on kattan oluşmaktadır.

Arsa- daki kot farkını kullanacak şekilde Gümüşsuyu Cadde kotu altında üç katı bulunan binanın, en alt bod- rum katı çamaşırhane olarak, diğer iki bodrum katı ise birer daire gelecek şekilde tasarlanmıştır.

Dairedeki tüm mekanlar, gerek iki cepheden; gerekse, yan cephelerden çekilerek kazanılan aydınlık ve avlulara açılarak, fiziksel çevre kontrolü açısından gereken doğal ışık ve havalandırma sağlanmıştır.

Arsanın geometrisi ve kot farklarının bir potansiyel olarak plan kurgusunda değerlendirildiği görülmektedir. 1936 yılında inşa edilen apartmanın dış cephe rengi değişmiştir.

Kaynak
Nurbin PAKER/Funda UZ
İstanbul Teknik Üniversitesi
——-
Arkitekt - Adil Denktaş /Kiraevi 1936
Fotoğraflar -Atkitekt 1936

Simotas Apartmanı(Arditti apartmanı)-Kuzguncuk
Rum mimar Simotas tarafından inşa edilen, 1923 tarihli yapı Kuzguncuk’un ilk apartmanlarından biri..

Sevilla ve Arditti Ailesi’nin sahibi olduğu apartmanda mimarı Simotas’ın ismi ve 1. kat penceresinin altında Miladi, Rumi ve Yahudi takvimi ile binanın inşa tarihi yazmakta.

Binanın sonraki yıllarda uzun süre sahibi olacak Rafael Fresko vefatının ardından, bina 1986 yılında bir sinemacıya satılmış. Bu el değiştirme, Simotas’ın binasındaki birçok değişikliğin de başlangıcı olmuş. Apart otel işlevi kazandırılmak üzere yeniden elden geçirilmiş.

Apartman 2003 yılında Birgül Ailesi tarafından satın alınır.
2010 yılında yemek yazarı Refika Birgül tarafından yeniden işlev kazandırılan apartmanda farklı meslek gruplarından insanlar ofis ve konut olarak kullanmakta.

Apartmanın internet sitesinde apartman katlarının kullanımı kimlere ait keyifli bir animasyon tasarımıyla ifade edilmiş.. Öngörünüş planı üzerindeki pencerelere dokunduğunuzda o kat ne için kullanılıyor açıklama yapılmış..
İnternet site adresi👇
simotasbinasi.com

Amancich Apartmanı-Beyoğlu
Serdar-ı Ekrem caddesine bulunan apartman 1890 tarihinde mimar Carlo Amancich tarafından inşa edilmiş. Yapıya 2005 yılında restorasyon yapılmış.

Carlo Amancich in 1890 tarihinde inşa ettiği apartmanda yaşadığı ve giriş kat dairesini de büro olarak kullandığını bilinir.

Binanın restorasyonunu üstlenen Karaören mimarlık, restorasyon çalışmalarında dış cephenin olduğu gibi korunduğunu, plan organizasyonunda ise bazı değişiklikler yapıldığını belirtmiş.

Karaören mimarlık; Plan şemasında yaşam alanlarının sokak cephesinde, yatak odaların ise manzara cephesine olduğu görülen apartmanın, ilk yapıldığında da aynı plan şemasına sahip olduğunu da eklemiş.

Fotoğraflar
İstanbul’un mimarları
Karaören mimarlık