وطندوستى، فداكارى و شهادت #اميركبير در راه اعتلاى ايران و ايرانى، در خلق چهره اى ماندگار از وى در تاريخ معاصر ايران كمك كرد
با اينحال اين الگو بقدرى قدوسى و دست نيافتنى شد كه اميركبيرهاى بعدى نيز از ياد رفتند
اين رشتو داستان تقاضاى پناهندگى مرحوم اميركبير از دولت انگلستان است١/١٠
نخست لازم به يادآورى ست كه اميركبير مانند تمامى دولتمردان دربار عباس ميرزا، احساسات ضد روسى داشت و براى حفظ موازنه قدرت، نميگذاشت تا عرصه سياست ايران در انحصار روسها بماند
با اينحال هر دو دولت انگليس و روسيه عليرغم سختگيريهاى اميركبير، او را دولتمرد معقول و معتمدى مى دانستند٢/١٠
مطلب ديگر اينكه سفير وقت انگلستان در ايران، بر خلاف سياست دولت متبوع اش، روابط خوبى با امير نداشت و در نهايت هم احساسات شخصى اش را بر خلاف سياست دولت وقت، در حذف اميركبير به كار انداخت ٣/١٠
براى اطلاع بيشتر از جزييات وقايع مرتبط با عزل و قتل اميركبير، اين رشتو را مطالعه بفرماييد: ٤/١٠
اميركبير زمانى كه مرگ خود را قريب الوقوع يافت و تلاشهايش براى برگرداندن نظر شاه بى اثر ماند، نامه اى به سفير انگلستان نوشت و تقاضاى پناهندگى نمود
سفير وقت انگلستان، نامه را مسكوت گذاشت تا شايد مناسبات ديپلماتيك مانع از حذف اميركبير نگردد ٥/١٠
پس از قتل امير، سفير انگليس طى گزارشى به وزير خارجه، ضمن شرح قتل امير، به درخواست پناهندگى وى اشاره و آنرا بى اهميت ميشمرد و ترجمه نامه را هم پيوست كرده و نامه نيز در لندن آرشيو ميشود
اما خبر قتل امير در لندن، توفانى به راه مى اندازد و دولت انگلستان واكنشهاى تندى ابراز ميدارد٦/١٠
حدود ١٥٠ سال بعد، نخستين بار دكتر #عباس_امانت در جريان تحقيقات براى نگارش كتاب قبله عالم، متوجه اين نامه ميشود
وى معتقد است كه احتمالا #فريدون_آدميت هم در زمان نگارش كتاب #اميركبير_و_ايران اين نامه را ديده، ولى آنرا ناديده گرفته است ٧/١٠
سالها بعد در زمان ترجمه كتاب #قبله_عالم، #حسن_كامشاد متن انگليسى نامه را به فارسى باز-ترجمه كرده و سعى ميكند تا حد ممكن ترجمه را به ادبيات آن دوران نزديك كند
منبع شماره ١١١ در ص ٦١٨ اين كتاب، شرح جزييات سند است ٨/١٠
در اينجا متن نامه را كه ترجمه حسن كامشاد است، با شناختى كه از نثر اميركبير سراغ دارم، اندكى ويرايش و تايپ كرده ام تا دوستان عنايت بفرمايند
تاريخ نامه ٢٧ محرم ١٢٦٨ ه ق/ ٢٢ نوامبر ١٨٥١ م ست
٩/١٠
سخن آخر آنكه به باور من، حفظ جان، امرى عقلانى و نشانه تعقل است و درخواست پناهندگى اميركبير، به هيچ وجه از شرافت، رادمردى و وطندوستى اش كم نميكند
زمانيكه فردى با اين همه خطر، دست به خدماتى ماندگار ميزند، صد چندان بر عزت اش افزوده ميشود
يادش گرامى و راهش پر رهرو باد...
١٠/١٠
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.