Musevilik ve Hristiyanlık inanışlarında yer alan efsaneye göre kendisi uzun dalgalı güneş kızılı gür saçları, kehribar rengi gözleri, bembeyaz ten rengi ve zarif bedeni ile baştan çıkarıcı bir kadın.
Lilith, Adem'in Havva'dan önce yaratılan eşidir.
Başlangıçta Tanrı Lilith’i tıpkı Adem gibi toprak ve kilden yaratır, Adem’in kaburga kemiğinden değil.
Bu yüzden Lilith kendini her zaman Adem’le eşit görür, Adem’e itaat etmesi istendiğinde buna hayır der,
Adem ile denk olduklarını her defasında savunur.
Adem kendini Lilith’ten üstün görüyor ve ona hak ettiği değeri vermiyordu. Lilith ise bunu asla kabul etmedi. İkisi aynı yaratılmıştı ve birbirilerinden üstünlükleri asla söz konusu olamazdı.
Bardağı taşıran son damla ise Adem’in cinsel hayatlarında üstünlük taslaması oldu. Lilith Tanrı’nın yasak isimlerinden birini söyleyerek Cennet’ten kaçar.
Cennet'ten kaçan Lilith'in yeryüzünde şimdiki Kızıl Deniz yakınlarında bir mağaraya sığındığı rivayet edilir.
Eşitlik için inatlaştığı bu savaşta Tanrı'nın bir lütfu olarak bahşedilen cennet bahçelerinden ve ona verilen sıcak yuvadan kaçtığı için Lilith artık dışlananlardan kabul edilir ve Kızıl Deniz de bulunan İblisler ve İblisler'in kralı ile birlikte olur.
Günde 100 cin çocuk doğurduğu ve bu çocukların cin, şeytan ve vampir olarak tasvir edildiğine dair söylemler vardır.
Lilith’in cenneten kaçması sonrasında Adem, Tanrı’ya Lilith’i geri getirmesi için yalvarır ve bunun üzerine Tanrı üç meleğini Lilith’in yanına gönderir,
“eve dön” çağırısı yapar. Ancak Lilith verdiği mücadeleden vazgeçmeyerek bu çağrıyı geri çevirir ve asla eve geri dönmeyeceğini söyler.
Bunun üzerine melekler tarafından her gün çocuklarının öldürüleceğine dair tehdit edilir
Lilith çocuklarını kaybetmeye başlar. Çocuklarını kaybeden Lilith bu acıyla, o andan itibaren tüm hamile ve yeni doğum yapmış kadınların ve bebeklerin baş düşmanı olacağına yemin eder. Erkek çocukların ilk sekiz gün, kız çocukların ise ilk yirmi gün içinde canlarını alacaktır.
Lilith’in cennete asla dönmeyeceğinden emin olan Tanrı, Adem’e eş olarak Havva’yı yaratır. Ancak bu sefer itaatkar olsun diye Havva, Adem’in kaburgasından yaratılmıştır.
Lilith iblis kılığında cennete girer ve Havva’yı yasak meyveyi yemesi için ikna eder,
Havva da Adem’i… Böylece Havva ve Adem birer ölümlü olarak cennetten kovulur ve yeryüzüne gönderilirler.
Bu efsaneden temellendirilen pek çok inanç, batıl inanç, sendrom vardır.
Tarih öncesine dayanan efsane gerek orta çağda gerek Rönesans dönemindeki tablolara ve
eserlere yansımış ve etki alanı giderek artmıştır.
Lilith’in bebekleri öldürme olayı Türk mitolojisinde de yer almıştır. Burada Al Karısı ya da Albastı ismiyle bilinen şeytandan korunmak için lohusa kadının yanına Kur’an konulur ve ya lohusa kadın kırmızı kurdele takar.
Dünya yazılı tarihinde Lilith’e dair yapılmış ilk atıf Gılgamış Destanı’ndaki şu ifadelerdir:
"Yuvasını Huluppu ağacının köklerine kurdu.
Ağacın dallarından Anzu-Kuş kuluçkaya yattı.
Ve gövdesinde karanlık bakire Lilith evini inşa etti…
Gılgamış eğitilemeyen yılanı öldürdü.
Anzu-Kuş yavrularıyla dağlara uçtu.
Ve Lilith evini yıkarak vahşi, ıssız yerlere kaçtı."
Lilith kelimesinin diğer dillerdeki karşılıkları birbirine yakındır.
Buna göre; Lilith’in Babilcesi Lilitu, Asurcası Lilatu, İbranicesi Layla, Arapçası Leyla, Süryanicesi Leyla şeklindedir
Sümerce “rüzgar, meltem” anlamındaki “lil” kökünden türeyen Lilith’in kökeni MÖ 3.000 yılına kadar uzanır.
Michelangelo’nun Sistine Şapeli’ndeki İlk Günah resminde Lilith’in belden aşağı kısmı yılan şeklinde görülür.
Eski Ahit, iyi kadını Havva’yla özleştirirken, kötü kadın karakterini yılanla bağdaştırılan Lilith karakteriyle anlatmaktadır.
Kadın-erkek eşitsizliği yaratılışın en başına dayanmakta.
Efsane doğru ise Tanrı her iki insanı da eşit kılmalıydı
Lilith, kendi ayakları üzerinde durmaya çabalayan ve baş kaldıran kadının simgesi haline gelirken, Havva ise boyun eğen ve erkekler tarafından daha çok kabul gören kadının simgesi haline geldi.
Kaynaklar;
tarihlisanat.com/lilith/
tiyazar.com/2019/11/21/ade…
10layn.com/havva-ve-lilit…
themagger.com/lilith-efsanes…
gaiadergi.com/lilith-efsanes…
gazetekolektif.com/lilith-efsanes…
kooplog.com/tarihteki-ilk-…
nettetrend.com/havvadan-once-…
derki.com/mistik/lilith-…
tr.wikipedia.org/wiki/Lilith
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.