Op deze dag in 1581 werd het Plakkaat van Verlatinghe ondertekend, waarin een aantal provinciën van de Habsburgse Nederlanden Filips II afzetten als hun heerser. Het Plakkaat wordt wel gezien als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden #geboortepapieren #draadje 🧵 1/8
In het Plakkaat werd beargumenteerd waarom Filips afgezet kon worden. Het is een prachtige tekst, waarin de vorst werd gemaand zijn volk "lief te hebben als een vader zijne kinderen ende een herder zijne schapen, die zijn lijf ende leven set om deselve te bewaren" 2/8
Als de vorst dat niet doet, maar zijn onderdanen onderdrukt, hun vrijheden en privilegiën beknot moet hij "ghehouden worden niet als Prince, maer als een tyran". Of dat het geval was, werd bepaald door "zijne ondersaten, besondere by deliberatie van de Staten van den lande" 3/8
Het afzweren van Filips II betekende nog geen zelfstandige Republiek. In het Plakkaat wordt de zoektocht aangekondigd "naar een ander machtigh ende goedertieren Prince, om de voorsz. landen te helpen beschermen en voor te staen", w.o. hertog van Anjou en graaf van Leicester 4/8
In 1588 - nadat de zoektocht naar andere vorsten niets had opgeleverd - accepteerden de Staten-Generaal zelf de soevereiniteit, waarmee de Republiek geboren was. In de Deductie (1587) verdedigde Francois Vrancken waarom de Staten-Generaal dat konden doen 5/8
Leuk weetje nog: Jan van Asseliers, griffier van de Staten-Generaal, was op 22 juli gevraagd de tekst van het Plakkaat op te stellen. In het originele document is na te lezen hoe woorden zijn doorgehaald en verbeteringen aangebracht (voorbeeld hieronder) 6/8
Nog eentje: de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit 1776 is sterk beïnvloed door het Plakkaat van Verlatinghe, vooral de passages waarin betoogd wordt waarom een vorst afgezworen mag worden. Deze invloed is mede terug te voeren op de vele Nederlanders in Amerika 7/8
De afgelopen jaren bestaat er veel meer aandacht voor het Plakkaat van Verlatinghe (en terecht) met verschillende publicaties hierover, o.m. van @GeertenWaling – en uiteraard de verkiezing van het Plakkaat tot het Pronkstuk van Nederland 8/8
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.