Skąd pochodzą Polacy, czy szerzej Słowianie? Pewnie słyszeliście o hipotezach formułowanych od 100 lat wokół tego pytania przez archeologów. Część chciała widzieć te pierwotną ojczyznę na terenach obecnej Polski, inni wskazywali na tereny obecnej Ukrainy czy Białorusi. Wygląda na to, że nadchodzący artykuł w @Nature rozstrzygnie ten spór raz na zawsze.
Artykuł wychodzi od wskazania dzisiejszego zróżnicowania genetycznego w Europie. Jest ono małe, niemniej jednak można w nim wyodrębnić wyraźne komponenty rozkładające populację Europy geograficznie. Polacy lokują się – co nie jest zaskakujące pomiędzy Białorusinami i Niemcami, w pobliżu Litwinów i Ukraińców.
Ale w późnej epoce żelaza czyli pomiędzy 200 a 600 rokiem naszej ery tak nie było. Mieszkańcy terenu współczesnej Polski (niebieskie kółka) byli genetycznie podobni do obecnych mieszkańców terenów dzisiejszej Skandynawii. To samo można powiedzieć o współczesnych im mieszkańcach terenów dzisiejszych Niemiec wschodnich (czerwone kółka). Także oni genetycznie wyglądają na dzisiejszych Szwedów. Potwierdza to archeologiczne wskazania migracji Germanów ze Skandynawii do Europy środkowej w epoce żelaza. Dla porównania mieszkańcy terenów obecnej Chorwacji czy Serbii w roku 400 naszej ery (żółte kółka) byli genetycznie podobni do dzisiejszych Włochów.
Po roku 600 naszej ery ten obraz zmienia się jednak gwałtownie. Na tereny obecnych Bałkanów, wschodnich Niemiec oraz Polski dociera zupełnie nowa populacja oznaczona odpowiednio pomarańczowymi, bordowymi i granatowymi kwadracikami. Zastępuje ona poprzednią i jest to populacja genetycznie bardzo podobna do – UWAGA – dzisiejszych Polaków. Mamy więc do czynienia z migracją złapaną na gorącym uczynku!
Na jednym obrazku wygląda to tak. Genotypy mieszkańców Europy Środkowej w późnej epoce żelaza (przed 600 rokiem naszej ery) są podobne do genotypów dzisiejszych Skandynawów, a po roku 600 do genotypów dzisiejszych Polaków przy czym stopień wymiany populacyjnej to 80%-90%. Pozostałe 10%-20% to geny wcześniejszych, germańskich mieszkańców. Populacją z epoki żelaza najbardziej genetycznie podobną do przybyszów byli mieszkańcy terenów obecnej Litwy (niestety nie ma danych genetycznych odnoszących się do epoki żelaza z terenów obecnej Białorusi).
Autorzy podsumowują to tak, że starożytni tzn. z epoki brązu i żelaza, mieszkańcy krajów Bałtyckich są najbliżej spokrewnieni z wczesnośredniowiecznymi Słowianami. Co nie znaczy, że nimi byli ale że raczej byli z nimi blisko związani. Być może z nimi graniczyli podczas gdy faktyczni wcześni Słowianie ukształtowali się jako etnos na terenach obecnej Białorusi w ścisłym „genetycznym” kontakcie z populacją bałtycką, gdzie do tej pory jest genetyczna ciągłość sięgająca epoki brązu.
W ich ujęciu 1500 lat temu Słowianie żyliby więc na granicy między dzisiejszą Białorusią i Ukrainą przy czym ok. 60-70% ich genów byłoby już wtedy „bałtyckie”, 20%-40% południowe, a 10% „północnozachodnie”. Przy czym – jak rozumiem – to jeszcze wymaga dalszych badań ze względu na wspomniane luki w materiale genetycznym z tego okresu na wspomnianych terenach.
Wy jednak możecie się cieszyć, że jesteście genetycznie w zasadzie tacy sami jak Wasi przodkowie sprzed 1500 lat a zarazem prawdziwym matecznikiem Słowian były tereny dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów genetycznie bardzo do siebie podobnych.
Ponieważ artykułu jeszcze nie ma całość zaczerpnąłem z wykładu jednego z autorów tego fascynującego badania youtu.be/npc5Q2BoGRI?si…
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.