,
24 tweets,
6 min read
Read on Twitter
Petra(4); Eski haritalarda Mekke var mı,yoksa yok mu.? Eski haritalarda yer alan Macoraba şehri Mekke olabilir mi.? Roma-Mısır dönemi tarihçilerinin Arabistan hakkında ki izlenimleri; 
1. M.Ö 2. yüzyıl dönemleri Kızıldeniz'in Arabistan kıyıları hakkında fazla bir bilgi yoktu. Dönemin Mısır kralı II. Ptolemaios hem propagandasını yapmak,hem de bölgeyi keşfedip haritalatmak için Arabistan'ın kuzey kıyalarına keşif seferi düzenletti.
2. Dönemin ünlü tarihçisi ve aynı zamanda coğrafyacısı Agatharchides ve Diodorus,Kızıl Deniz üzerine yaptıkları eserlerinde,bu bölgede yapılan keşifler hakkında önemli bilgiler veriyor. Bu bilgiler bize Petra ve Mekke'nin o dönem ki durumu hakkında da ipuçları sunuyor.
3. Akabe körfezi civarında bütün Araplar ve Nebatiler tarafından çok saygı duyulan bir tapınak olduğundan bahsediyorlar. Bu eski tarihçiler ısrarla Arabistan'ın kuzeyini işaret ediyor. Bazı akademisyenler bu tarihçilerin bahsettiği bölgenin şurası olduğunu öngörmüş;
4. Burası Mekke'yi geçtik Medine'ye bile epey uzak bir bölge ve ayrıca o tarihlerde Thamudların(Nebati) kontrolü altında. Petra'da bunların kontrolü altında olduğu için bahsedilen tapınağın,Petra'da ki tapınak olma ihtimali çok yüksek.
5. İyi de orada tapınak olması aşağıda Mekke'de başka bir tapınağın olmayacağı anlamına gelmez diyenler olabilir. İşte o dönemler(M.Ö 200) tapınağı geçtik Mekke hakkında bile elimizde somut herhangi bir bilgi yok. Şehirlerin anasının(!) o tarihlerde bilinmeme ihtimali olamaz.
6. Sürekli tartışması yapılan Mekke'nin eski haritalarda olup,olmadığı hususuna gelelim. Ne yazık ki bu konuda da her iki argümanı savunanların ortaya sürdükleri gerekçeler tatminkar değil. Üzerinde ki şehir isimlerinin bile zor okunduğu aşağıdaki haritalarla savunma yapıyorlar;
7. Evvela konu hakkında savunma yapabilmek için daha net bir harita kullanmak gerekiyor. Olmasa haklılar derdik fakat var. Ptolemy'nin M.S 2. yüzyıla ait olan şu haritası çok daha net;
8. Mekke'nin eski haritalarda olmadığını öne sürenler,bu haritalarda Medine'nin de olmadığının sanırım farkında değiller. Bu haritalar Roma dönemine ait ve Yunan,Rum vs. coğrafyacılar tarafından çizildiği için haliyle isimlerin çoğu yabancı. Yani bu argüman baya anlamsız oluyor.
9. Mesela Medine'nin o dönem ki ismi Yesrib,fakat haritada Lathrippa şeklinde geçiyor. Yemen'de ki Sana,Necran vs. çoğu şehrin ismi haritada farklı verilmiş. Haritada bir de bazı dincilerin Mekke olduğunu öne sürdüğü Macoraba diye bir şehir var.
10. Peki Macoraba'nın Mekke olma ihtimali var mı.? Evvela günümüzde ki Medine ve Mekke'ye ait harita görüntüsünü verelim;
11. Haritada görüldüğü gibi Mekke,Medine'nin güney batısında ve epey uzağında kalıyor. Denize oldukça yakın bir bölgede. Medine'den Mekke'ye otobüsle gitmiş olan birisi olarak,o 500 kilometrenin hiç çekilmez olduğunu da belirteyim.
12. Bir de eski haritada ki Medine ile Macoraba'nın hangi konumlarda olduğuna bakalım;
13. Gördüğünüz gibi Macoraba yeni haritada ki Mekke'nin aksine,Medine'nin güneybatısında değil güneydoğusunda kalıyor. Ayrıca Medine'ye o kadar yakın ki neredeyse Mekke-Taif arası kadar bir mesafede çizilmiş. Oysa arada 500 kilometre var.
14. Haritada "Mac" hecesini görünce "Ahanda burası Mekke" diye atlıyorsunuz ama haritanın alt tarafında ki Yemen kısmında "Maccala" diye bir şehir var. Ben de o vakit derim ki burada bildiğin Macca yazıyor,demek ki Macca eskiden buradaymış,sonra kuzeye taşınmış;
15. Haritanın kuzey tarafında "Modiana ve Madiama" isminde iki şehir daha var. O zaman Lathrippa'da neyin nesi hacı,bak burada Modiana var,o yetmezse Madiama'da var. Medine kesin bu ikisinden birisi deriz. Bu işler öyle isim,hece vs. benzerliğiyle olmuyor;
16. Macoraba'nın baş tarafında ki "Mac" Arapça ile uyumlu olsa bile sonunda ki "raba" klasik arapçada olmayıp,Aramice/Süryanice kökenli "rabba" dan türeme olup,ululama anlamı taşır. Şehrin yerinin Mekke'den epey farklı olduğunu göz önüne alırsak burası farklı bir şehir olabilir.
17. Bu haritayı çizen dönemin coğrafyacısı,elindeki imkanlar kısıtlı olduğu için Macoraba'nın yerini hatalı çizmiş olamaz mı.? Olabilir. Ancak o zaman Mekke'nin o dönemler kasaba türü önemsiz bir yerleşim yeri olduğunu kabul etmeniz gerekiyor.
18. Çünkü şehirlerin anası denilen bir şehir için bu tarz coğrafi hatalar yapılması söz konusu olamaz. Haritaya bakarsanız Petra'nın olduğu yer neredeyse sıfır hatayla çizilmiş. Medine'nin de çok hatalı olduğu söylenemez;
19. Ayrıca Macoraba'yı Mekke ile özdeşletiren ilk kişi,Fransa'da Protestan bir kilise adamı olan Samuel Bochart'dır. Phaleg(1651) isimli kitabında Macoraba için Mecca AL Rabba ifadesini kullanır.
20.Diğeri Vatikan tarafından doğu el yazmaları üzerinde çalışma yürüten Lübnanlı bir rahip ve oryantalist olan Giuseppe Simone Assemani'dir. Oysa İslam coğrafyacıları ve bilginleri bunu kabul etmez. Iraklı bilgin olan Jawad Ali,Mekke'nin Mukarrib kelimesinden türediğini öne sürer
21. Elin gavur Din adamlarına mı yoksa İslam coğrafyasından çıkmış olan bilginlere mi itimat edeceksiniz.? Karar sizin müminler. Bana göre burada elin gavurları fena halde yanılıyor.
Petra(5) konusunun devamı;
