,
16 tweets,
12 min read
Read on Twitter
۱.خانم سپیده جدیری در اظهارنظری شگفت انگیز با مذمت برخی کاربران مخالف جمهوری اسلامی بخاطر ارجاع به نوشته های هانا آرنت،نوشته:معروفترین نظریه آرنت نقد صهیونیسم است.در صورتیکه نقد توتالیتاریسم و کندوکاو در ریشه های شر انسان مدرن،بزرگترین دستاورد فکری آرنت به عنوان فیلسوف سیاسی‌ست. 
۲.قبل از ورود به بحث اصلی ذکر کنم که رویکرد آرنت به مساله صهیونیسم را باید در پس زمینه نگاه آرنت به مفهوم دولت-ملت و مواجه با نازیسم جستجو کرد.کتاب نوشته های یهودی، سراسر نقد رویکرد دولت یهودی با پیش‌انگاره های سکولار ولی مبتنی بر پایه های هویت دینی است؛نه الزاما پدیده صهیونیسم.
۳.در واقع نوشته های یهودی تکلمه ای بر کتاب توتالیتاریسم است که در آن آرنت میکوشد ناسیونالیسم هویت طلبانه و دگرستیز را نقد کند؛با ذکر این نکته که آرنت در نقد صهیونیسم هرگز آن را با توصیفی که از فاشیسم میکند، خلط نمیکند.
۴.اما نقد توتالیتاریسم و واکاوی این نیهیلیستی ترین تیرانی قرن ۲۰ چه اهمیتی دارد؟ چه چیزی باعث بروز دولت توتالیتر و جامعه توده ای بی شکل، سیاست زدایی شده و پدیده های مبتذلی چون آیشمن میشود؟ بد نیست نیم نگاهی به کتاب توتالیتاریسم آرنت با چشم ایرانی داشته باشیم.
۵.از دیدگاه آرنت رژیم توتالیتر خواهان نظارت تام بر کلیه امور اجتماعی،اقتصادی و برکناری کلیه رقبا و مخالفان از طریق ترور، خفقان و انحصارگری در حوزه قدرت سیاسی‌ست.دولت تمام سیطره های زندگی انسانی را زیر چتر خود میگیرد تا جایی که برای حریم شخصی و خصوصی افراد چیزی باقی نمی‌ماند.
۶-۱.اما رژیم توتالیتر چه ویژگی دارد؟
ایدئولوژی و قرائت واحد، تبلیغات سنگین و پرهزینه، توسعه‌ی نظام پلیس مخفی، انحصار رسانه‌های گروهی و اخبار کانالیزه‌شده، تقویت همه‌جانبه اراذل و اوباش و سایر وفاداران، بسترسازی برای خشونت اجتماعی، حذف اندیشه و تفکر، اتمیزه کردن جامعه...
ایدئولوژی و قرائت واحد، تبلیغات سنگین و پرهزینه، توسعه‌ی نظام پلیس مخفی، انحصار رسانه‌های گروهی و اخبار کانالیزه‌شده، تقویت همه‌جانبه اراذل و اوباش و سایر وفاداران، بسترسازی برای خشونت اجتماعی، حذف اندیشه و تفکر، اتمیزه کردن جامعه...
۶-۲....سازمان‌دهی جامعه به سوی تقویت پیشوا، فقدان پای‌بندی به ارزش‌های اخلاقی، انسانی و دینی، ایجاد فضای ترور، ارعاب، سرکوب، شکنجه، محرومیت منتقدان و معترضان از همه‌ی حقوق و ترویج ابتذال در هنر و فرهنگ از محوری‌ترین ویژگی‌های نظام توتالیتاریسم است.
۷.نکته مهم در فهم توتالیتاریسم تمایزی‌ست که بین رژیمهای اقتداگرا و توتالیتر میگذارد.حکومت توتالیتر مدعی‌‌ست از قانون طبیعت یا تاریخ اطاعت می‌کنند و هرگونه جایگاه برای اراده انسانی را رد میکند.این قانون که پایه‌اش در ایدئولوژی است به دنبال آن است که طبیعت انسان‌ها را تغییر دهد.
۸.رژیمهای اقتدارگرا از کثرت‌گرایی در حد کم استقبال میکند.رژیمهای اقتدارگرا علاقه ای به بسیج سیاسی ندارند و از جمع شدن مردم می‌ترسند.فاقد انتخابات آزاد و ایدئولوژی ارشاد کننده هستند.آخر اینکه حکومت‌های اقتدارگرا آزادی را محدود میکند اما توتالیتاریسم به دنبال ابطال آزادی است.
۹.رژیم توتالیتر در بستر جنبش توتالیتر به منصه ظهور میرسد.جنبش توتالیتر نیز محصول توده ای شدن جامعه و ذره ای شدن فرد است. هر کجا توده ای وجود داشته باشد که به عللی به سازمان سیاسی اشتیاق پیدا کرده‌اند وقوع جنبش‌های توتالیتر ممکن است.
۱۰.به تعبیری توتالیتاریسم از طریق ایدئولوژی به دو شیوه شرایط جامعه توده ای را تشدید میکند: یکی از طریق ویران کردن روابط میان انسان‌ها و دیگری از طریق ویران کردن روابط ادراکی انسان‌ها با واقعیت.توتالیتاریسم نظمی ضدانسانی‌ست که بدیهی ترین حقوق انسان‌ها را تضییع میکند.
۱۱.نظام‌های توتالیتر از حمایت توده مردم برخوردارند و عامل پیروزی آن‌ها داشتن پیروانی از خود گذشته و فداکار است.در این نظام‌ها به علت مسخ شخصیت امکان اندیشیدن از افراد سلب شده است.در حقیقت کشتن شخصیت اخلاقی و حقوقی افراد راه را برای نابودکردن فردیت تک تک اعضای جامعه فراهم میکند.
۱۲.ویژگی‌های آشکار توتالیتر این است که از فرد فرد پیروانش وفاداری می‌خواهد.نظارت اجتماعی شدید به‌واسطه‌ی همین مردم محقق شده و خبرچینی یکی از وظایف مهم شهروندان محسوب میشود.توتالیتاریسم متناسب با نیاز ذهن پیروانش، ایدئولوژی عرضه میکند نه متناسب با واقعیت.
۱۳.از ویژگی‌های مهم نظام توتالیتر، اتحاد «نخبگان و اوباش» است:«جنبش‌های توتالیتر نه تنها برای اوباش، برای نخبگان جامعه نیز سخت جاذبه دارند. جاذبه‌ی جنبش برای نخبگان، یکی از کلیدهای مهم فهم این جنبش‌ها به شمار می‌آید. رهبران جنبش‌های توتالیز، صفات مشخص اوباش را دارا هستند.»
۱۴.اینکه شهروند-کاربر ایرانی به آرنت و ایده هایش درباره توتالیتاریسم(و نه نقد صهیونیسم) گرایش و علاقه نشان میدهد،محصول ۴۰ سال زیستن تحت رژیمی مقدس و فاسد است که نه تنها زیستن در میهن را برای امثال خانم جدیری غیرقابل تحمل کرده که حامل ویژگی های بنیادین توتالیتاریسم است.
۱۵.آرنت در سال ۱۹۷۵ درگذشت؛گمان میکنم اگر زنده و شاهد برپایی رژیم جمهوری اسلامی می‌بود با توجه به شامه تیزش در فهم تمامیت خواهی(برخلاف روشنفکرانی چون فوکو)حتما فصل دیگری به کتاب توتالیتاریسم در توصیف تاریک ترین دههٔ تاریخی معاصر تحت عنوان دوران طلایی حضرت امام اضافه میکرد.
پایان
پایان
