Krankzinnig verhaal in Polen momenteel, dat zich laatste 24 uur ontwikkelt. Het kan minister van Justitie Ziobro de kop kosten. Dit is in het kort wat er speelt.
[Draadje]
1) Gister kwam webportaal @onetpl met het nieuws dat de vice-minister van Justitie, Lukasz Piebiak, achter een georkestreerde campagne zit tegen minstens 20 rechters. Privé-gegevens en ander compromitterend materiaal is vanuit ministerie gedeeld om die rechters zwart te maken.
@onetpl 2) Piebiak maakte volgens datzelfde @onetpl deel uit van een soort driemanschap. Daar zaten - naast hijzelf -
bevriende rechter bij & diens vrouw, Emilia. Met z'n drieën startten ze campagne, o.a. gericht tegen Krystian Markiewicz, een rechter & erkend criticus van PiS
@onetpl 3) Deze Emilia ligt nu in scheiding met haar man, de genoemde rechter. Ze is naar de media gegaan met honderden, zo niet duizenden privé-berichten waaruit blijkt hoe de campagne aangestuurd werd.
@onetpl 4) Het bewijs lijkt overweldigend. Piebiak komt vandaag nog met een verklaring. Aangenomen wordt dat hij zal aftreden. De vraag blijft: wat wist zijn baas, minister van Justitie Ziobro?
@onetpl 5) Dagblad @rzeczpospolita spreekt van "poetinisme", en daar heeft het veel van weg. Ouderwets werken met "kompromat" om dissidente geluiden in de rechterlijke macht het leven zuur te maken.
@onetpl@rzeczpospolita 6) Let wel: we zitten minder dan twee maanden voor de verkiezingen. Tot nu toe glijden schandalen van PiS af, maar als dit dichtbij Ziobro (Justitie) komt, dan wordt het heel pijnlijk voor de regering
@onetpl@rzeczpospolita 7) Inmiddels is Piebiak opgestapt. Kondigt juridische stappen aan tegen @onetpl dat zijn naam met "laster" zou hebben besmeurd.
@onetpl@rzeczpospolita 8) Correctie bij punt 2: Emilia is niet getrouwd met de derde trawant in deze lastercampagne. Dat was mijn fout. Zij is een bekende van beide, begrijp ik nu.
@onetpl@rzeczpospolita 9) Haar man, om het verhaal af te maken, is ook een rechter die zich zeer pro-PiS heeft uitgelaten.
@onetpl@rzeczpospolita 10) In een van de chats vraagt Emilia of ze naar de gevangenis zal moeten hiervoor. Piebiak: ‘Voor het doen van goede dingen sluiten we je niet op.’
11) PiS-regering heeft altijd volgehouden dat rechters alleen tuchtprocedure moesten vrezen als ze zich “politiek” uitlieten, of als ze zich onprofessioneel gedroegen. Nu weten we dat er meer aan de hand is
12) Er tekent zich steeds meer tweedeling af: als je rechter bent in Polen, ben je vóór of tegen PiS-regering. Wie tegen is (en dat laat blijken door zorgen te uiten), krijgt met dit soort represailles te maken
Als correspondent ontmoet ik op iedere reportage-reis tientallen mensen.
Zelden was ik zo onder de indruk als van deze 28-jarige jongen. Even voorstellen: dit is Kamiran Kamal, boekverkoper.
Ik ontmoette hem in de Iraakse provincie Sinjar.
Zijn verhaal in een draadje 🧵
1/ Precies 10 jaar geleden, toen Islamitische Staat oprukte naar Sinjar & duizenden jezidi's vermoordde, was Kamiran een tiener. Hij vluchtte zoals veel jezidi's met zijn familie de bergen in, en belandde in een vluchtelingenkamp in Iraaks Koerdistan
2/ In het kamp verveelde hij zich, en begon hij boeken te lezen. Dat beviel zo goed, dat hij een eigen handeltje opzette in 2ehands boeken. Die boeken werden door anderen gedoneerd.
Het werd een soort bibliotheek die zo in trek raakte dat hij er een aparte tent voor inrichtte.
In Polen gaan vanavond tienduizenden betogers de straat op, uit protest over nieuw wetsvoorstel.
Tijd voor wat context. Wat wil PiS-regering precies & wat betekent dit voor relatie Polen-EU? Voor wie m'n draadjes nog niet zat is, ga ik poging doen boel samen te vatten.
[Draad]
1) Nieuwe pakket van 30+ pagina's doet een paar dingen.
Allereerst: rechters worden nog verder mond gesnoerd, op straffe van tuchtzaken. Ze mogen straks niet meer de benoeming van andere rechters "in twijfel trekken." Doe je dat wel, dan kun je uit je ambt worden gezet
2) Let wel: er is alle reden om die benoemingen in twijfel te trekken. EU-Hof in Luxemburg deed dat & de Poolse Hoge Raad onder leiding van Gersdorf (nog wel onafhankelijk) zei ook: benoemingen door Poolse raad vd rechtspraak (KRS) zijn politieke benoemingen & daarmee onwettig.
Breek: Poolse Hoge Raad oordeelt zojuist dat de KRS (orgaan dat in Polen rechters benoemt) partijdig is en niet onafhankelijk.
Voor context, zie draadje.
1) Daarnaast oordeelt de Hoge Raad dat de roemruchte (door PiS gecreëerde) "tuchtkamer" géén rechtbank is onder EU-recht. De facto hoeven rechters die kamer dus niet te erkennen.
2) Dit is, kort gezegd, een enorme dreun voor de PiS-regering, ook al konden we dit zien aankomen. Vonnis van vandaag volgt op dat van EU-Hof in Luxemburg (19 november).
Breek: kritische Poolse rechter heeft vanmorgen te horen gekregen dat hij 55 (!) tuchtzaken aan z'n broek heeft, omdat hij knokt voor onafhankelijkheid rechterlijke macht ("politiek gedrag").
Insiders zeggen: handschoenen gaan uit. Een paar opmerkingen. [Draadje]
1) Het gaat om Krystian Markiewicz, de voorzitter van rechtersvereniging Iustitia. Hij was eerder doelwit van de trollen binnen ministerie v Justitie, die hem zwart probeerden te maken via een anoniem Twitter-account.
2) Markiewicz heeft in mei van dit jaar een brief geschreven aan meerdere Poolse hoven waarin hij zijn bezorgdheid uitte over ondermijning vd rechterlijke macht. Daar wordt hij nu voor aangepakt.
BREEK: Hongarije neemt wet aan op "administratieve rechtbanken." Dat zijn nieuwe hoven die alles naar zich toe kunnen trekken dat te maken heeft met de staat. Dus o.a.:
- demonstratievrijheid
- WOB-verzoeken
- mediawet
- verkiezingen
[Draadje]
1) Groot punt van zorg is dat de minister v Justitie dikke vinger in de pap krijgt bij benoemingen vd rechters. Zie: reuters.com/article/us-hun…
2) Ik mailde Hongarije-kenner Kim Lane Scheppele (Princeton). Zij zegt: "We can expect these courts to be a more reliable guarantee that Orbán will have no judicial checks on his discretionary power. [...] Orbán expects the capture of the judiciary to work this time."
De casus-CEU legt perfect bloot hoe Orbáns Hongarije werkt: het creëren van een juridisch gekmakende omgeving waarin dissidente geluiden niet langer hoorbaar zijn. In een stappenplan ziet dat er zo uit:
[Draadje]
1) Je kiest een vijand uit & bestempelt die als "anders". Want: door Soros betaald, elitair, et cetera. Dat je daar zelf ooit gestudeerd hebt (voorbeeld: de woordvoerder van Fidesz), is iedereen allang vergeten.
2) Je ontwerpt een wet waar een zweem van legaliteit omheen hangt, maar die in werkelijkheid bedoeld is om die ene vijand te treffen. Tegen critici zeg je: nee hoor, dat is gewoon onze onderwijswetgeving.