Thread by @ozngndgdu

1⃣Türkiye'nin 100 dolarlık gelirine karşılık kaç dolar dış borcu var?
📌2001 Krizi (4. çeyrek): 56,5
📌2009 Krizi (4. çeyrek): 41,5
📌2019 Krizi (2. çeyrek) : 61,9 ❗️

Kriz dönemlerindeki yükselme borcun artmasından değil GSYH'nin azalmasından kaynaklanıyor. Ancak dahası var +++

2⃣Mevcut borçluluk seviyesi sıkça dile getirildiği üzere özel kesime ait. Bu doğru. Yanlış olan ise özel kesim borçluluğunun sorun olmadığı propagandası. Çünkü durgunluk devam ettikçe özel kesim borçları kamulaşıyor.

3⃣Özel kesim durgunluktan kaynaklı borç bulamıyor. Bu durumda özel kesim net dış borç ödeyicisi konumunda.
Özel kesimin dış borcu
📌2017 Ç2: 303,3 milyar $
📌2019 Ç2: 294,7 milyar $

Buna karşılık kamu kesimi dış borcu
📌2017 Ç2: 135,5 milyar $
📌2019 Ç2: 146 milyar $

4⃣Öte yandan borç bulamayan özel kesimin temel sıkıntısı zaten boğazına kadar borçlu olması. Bu durumda özellikle özel bankalar buraya kredi açmıyor. E tabii iktidardan bolca da aza yiyorlar...
birgun.net/haber/bankalar…

5⃣Aşağıdaki grafikte 2000'den 2001'e giderken yaşanan sıçramayı yaşamadık. Çünkü henüz piyasadaki durgunluk kredi mekanizmasını tamamen durdurup, banka ve büyük şirket iflaslarını getirmedi yani kriz henüz finansallaşmadı.

6⃣Ancak dolar/TL bir süredir yatay seyrediyor diye "kriz tehlikesi sona erdi" iddiasına karşı denebilir ki, borç sürdürülebilir seviyeye inmediyse, kriz tehlikesi de sona ermemiştir. Özellikle kritik enerji ve inşaat gibi sektörlerde borçluluk kırmızı alarm seviyesinde.

7⃣Borç kar ile ödenir. Alım gücü düşen yurttaşın talebi yerlerde sürünürken, özel sektörün kar etmesi ve dolayısıyla borcunu ödemesi beklenemez. Bankalar ise her tahsil edemediği borca karşılık ayırır. Taa ki ayıracak karşılık kalmayana dek...

8⃣İşte finansal kriz böyle bir anda patlak verecektir. Henüz böyle bir kriz patlamamasına rağmen
📌Dış borç oranı: %61,9 (cumhuriyet rekoru)
📌İşsizlik oranı: %13,9 (temmuz ayları rekoru)
📌Genç işsizlik oranı: %27,1 (cumhuriyet rekoru)

9⃣Dolayısıyla önümüzdeki 1-3 yıl içinde 94 veya 2001'e benzer bir finansal kriz eşi benzeri görülmeyen makro göstergeleri beraberinde getirir. Ne gibi;

❗️%20'nin üzerinde işsizlik
❗️%35'in üzerinde genç işsizliği
❗️Fiyatı devlet tarafından belirlenen ürünlere zam yağmuru

🔟Ancak önümüzdeki krizin 2001 ile benzerliği sadece ölçeğiyle kıyaslanabilir. 2001 krizi kamu maliyesi + bankacılık kaynaklı bir krizdi. Bugün bizi bekleyen ise özel kesim borçluluğunun kur şoklarıyla giderek artan biçimde risk yaratması ve batan kamu maliyesi olacak.

1⃣1⃣Öncü göstergeler bunu işaret ediyor.
Kamu net borcu şu şekilde;
2018 Ç2: 296 milyar TL
2018 Ç4: 507 milyar TL
2019 Ç2: 591 milyar TL

1 yıllık artış: %100❗️

1⃣2⃣Son olarak bu krizin aynı zamanda Türkiye'deki menkul ve gayrimenkul varlıkların yabancı sermaye için sudan ucuz hale geleceğini unutmamak gerekir.
1929 krizinde ABD Hazinesi’nin başında bulunan Andrew Mellon:
“Kriz dönemlerinde varlıklar asıl sahiplerine geri döner”