Bundan tam 86 yıl önce, radyoaktiviteyi bilim dünyasına kazandıran ve çağdaş bilimin temelini oluşturan Marie Curie, radyasyon zehirlenmesi sonucu hayatını kaybetti. 
Günümüzde bilim için ölen kadın olarak anılan Marie Curie’nin bilime olan katkıları saymakla bitmezken, kendisi kadınların bilim dünyasına cesurca adım atmalarında büyük bir ilham kaynağı olmuştur. Gelin, Marie Curie’nin azim ve kararlılıkla geçirdiği hayatına bir göz atalım. 👇
Marya Sklodowska, 7 Kasım 1867’de Polonya’nın Varşova şehrinde dünyaya geldi. Annesi, babası ve dört kardeşiyle sevgi dolu, mutlu bir aileye sahipti.
Öğretmen olan anne ve babası, çocuklarının kültür ve bilgi sahibi bir birey olmaları ve dünyaya yararlı olmaları için büyük bir emek sarf ettiler. Marie’nin öğrenme sevgisi işte bu anlayış ile başladı.
On yaşına kadar hem ablasını hem de annesini hastalıklar yüzünden kaybetti. O dönem Rusya egemenliğinde olan Polonya’da zorlu bir öğrencilik hayatı oldu. Tüm bunlara karşın 15 yaşında okulunu dereceyle bitirdi.
O ve ablası Bronya üniversiteye gitmek istedi fakat o dönemin şartlarında Varşova Üniversitesi kadınları kabul etmiyordu.
Bunun üzerine ablasıyla bir plan yaptı: Önce iki kardeş beraber çalışacak ve Bronya’yı Paris’e gönderecek parayı toplayacaklardı. Bronya gidip yerleşince Marie’nin gelebilmesi için para biriktirecekti.
Bu parayı dadılık ve öğretmenlik yaparak kazandılar. Sonrasında Bronya’yı Paris’e göndermek için yeterli parayı topladılar. Aradan zaman geçti. Bu zaman içinde hem öğretmenlik yaptı hem de bulduğu kitaplardan okuduğu her şeyi öğrenmeye çalışarak kendisini üniversiteye hazırladı.
Bronya, onu Paris’e çağırabilecek duruma geldiğinde Marie 24 yaşındaydı.
Marie, Paris’teki Sorbonne Üniversitesine kaydoldu. O günleri şu şekilde anlatıyor:
Marie, Paris’teki Sorbonne Üniversitesine kaydoldu. O günleri şu şekilde anlatıyor:
“Tüm zihnim çalışmalarıma yoğunlaşmıştı. Yeni gördüğüm ve öğrendiğim her şey beni çok mutlu ediyordu. Özgürlük içinde öğrenebileceğim yeni bir dünyaya, bilim dünyasına kavuşmuştum.”
Zorlu şartlara göğüs gererek geçirdiği 18 ayın ardından ilk sınavını birincilikle bitirdi. Polonya’da yurt dışında okuyan öğrencilere verilen bursa hak kazanmıştı. 1894 yılında fizik ve matematik lisans derecelerini bu burs sayesinde tamamlayabildi.
Aynı yıl içinde ünlü Fransız bilim insanı Pierre Curie ile tanıştı. İleride büyük bir aşka, az bulunur bir ortaklığa dönüşecek ve dünya çapında üne kavuşturacak bir dostluğun başlangıcıydı bu. Bir sene sonra evlendiler. Sonrasında Marie Curie adını aldı ve Fransız vatandaşı oldu.
Pierre-Marie ikilisi Becquerel ışınlarının gücünü test ederek başladıkları çalışmaları sürdürdüler. Bu süre zarfında toryum ve uranyum elementlerinin sahip olduğu ışıma miktarını Pierre’in tasarladığı elektrometre ile ölçtüler.Marie’nin tüm odağı radyoaktif maddelerin üzerindeydi
Bir gün beklenmeyen bir sonuçla karşılaştı. Uranyum oksidi –diğer adıyla uraninit- denen maddedeki radyoaktivite, aynı miktar uranyum ve toryumun radyoaktivitesinden daha güçlüydü. Bu güç, daha önce ölçülen radyoaktivite değerlerinin çok üstündeydi.
İşte o an yeni bir element keşfettiğine dair muhteşem bir heyecana kapıldılar. Bu heyecan, ikilinin çalışmalarına hız kazandırdı. Zor koşullar altında, baraka denilebilecek bir laboratuvarda çalışmalarını sürdürdüler.
Uraninit ile yapılan yüzlerce işlemle geçen dört senenin ardından iki yeni radyoaktif element keşfedildi: Radyum ve Polonyum. Curieler büyük bir zafere ulaşmıştı. Marie 1903’te doktorasını vererek, Fransa’da doktora unvanı sahibi ilk kadın oldu.
Marie ve Pierre Curie, Henri Becquerel ile birlikte radyoaktivite hakkındaki çalışmalarından dolayı aynı yıl fizik dalında Nobel Ödülü kazandılar.
1906 yılında Pierre Curie trajik bir kaza sonucu hayatını kaybetti. İki kızıyla tek başına kalan Marie Curie oldukça zor zamanlar geçirdi. Pierre’in üniversitedeki yeri Marie’ye devredildi ve Marie genel fizik profesörü olan ilk kadın oldu.
Büyük kaybına rağmen çalışmalarını sürdüren Marie, 1911 yılında radyum ve polonyum üzerine yaptığı çalışmalardan ötürü Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı. Bu sayede hem Nobel Ödülü alan ilk kadın hem de farklı alanlarda Nobel ödülü alan ilk bilim insanı oldu.
25 yıl boyunca doğrudan maruz kaldığı radyasyon sebebiyle 4 Temmuz 1934’te hayatını kaybetti. Günümüzde kanser tedavilerinde ve nükleer fizik alanında kullanılan radyum elementinin keşfi bilim dünyası için bir dönüm noktasıdır.
Kendisi, insanlığın yararı için yaptığı çalışmalara hayatını adamasıyla, günümüzde büyük bir idol haline gelmiştir. Büyük saygı ve minnetle Marie Curie’yi anıyoruz.
Kaynak: Beverley Birch, Marie Curie - İnsanlık Tarihine Yön Verenler Serisi (İlkkaynak Kültür ve Sanat Eserleri, 1996)
#kaynakgöster
#kaynakgöster
