Swiatłana Cichanouska, żona aresztowanego blogera, gromadzi tysiące ludzi na wiecach nawet w małych miastach Białorusi. Władze zarejestrowały ją dla pozoru pluralizmu i chyba tego żałują, bo na symbol sprzeciwu wobec Łukaszenki wyrasta nie polityk, a matka dwojga dzieci
WĄTEK 1/9
WĄTEK 1/9
Cichanouska jest naturalna, z tremą podkreśla, że nie zna się na polityce i nie ma takich ambicji, a jej jedyny program to zwolnienie więźniów politycznych oraz szybkie rozpisanie pierwszych od 1994 uczciwych wyborów prezydenckich. Taka kampania jednoczy przeciwników Łukaszenki.
Władze Białorusi mogą dowolnie sfałszować sierpniowe głosowanie, więc kampania toczy się nie o rezultat wyborczy, a wyłącznie o wzmocnienie powyborczego ruchu protestu, żeby doprowadzić do pęknięcia w elicie i utrudnić Łukaszence spacyfikowanie demonstracji jak zrobił to w 2010.
Po 26 latach Białorusini mają absolutnie dość rządów Łukaszenki - jedynowładztwa, kryzysu gospodarczego, ignorowania przez władze zagrożenia pandemią itp. Przebudzenie tradycyjnie pasywnego białoruskiego społeczeństwa to nowe zjawisko, nie znamy jednak skali determinacji.
Fakt, że tradycyjna „ideologiczna” opozycja zastąpiona została nowymi twarzami każe postawić pytanie o ślad rosyjski. Wszyscy trzej niezarejestrowani kandydaci (w tym mąż Cichanouskiej) mają w swym życiorysie związki z Rosją, co wykorzystuje Łukaszenka do ich dyskredytacji.
Rosja od lat dąży do pogłębienia kontroli nad Białorusią - osiąga to dzięki Łukaszence, człowiekowi mentalności sowieckiej, który przez ćwierć wieku lekceważył narodowe fundamenty państwa. Zarazem Łukaszenka daje Rosji, szczególnie ostatnio, wyraźnie mniej niż chciałaby wziąć.
Wpływy Kremla na Białorusi są potężne. Jest nieprawdopodobne, żeby rosyjskie służby specjalne nie inwestowały w białoruską opozycję. Ale gotowość na „plan B” nie musi oznaczać, że Putin obala Łukaszenkę. Osłabiony, izolowany na Zachodzie Łukaszenka to wymarzony partner Rosji.
Zwycięstwo Majdanu w Mińsku nie ucieszyłoby Putina. To zły przykład dla rosyjskiego społeczeństwa. Owszem, na miejsce Łukaszenki może przyjść ktoś kontrolowany dziś przez Rosję, ale czy upodmiotowienie społeczeństwa nie skomplikuje rosyjskich planów? Trochę zbyt nieprzewidywalne.
Tłumy przeciwników Łukaszenki na legalnych wiecach nie przesądzają jaka będzie skala powyborczych nielegalnych protestów. Łukaszenka stara się zastraszyć ludzi, grozi masakrą jak w uzbeckim Andiżanie. Gdyby do niej doszło, to przy cichym wsparciu Rosji i pustym oburzeniu Zachodu.
