Thread by @AlpHacioglu

Bir ulke dusunun, sadece bir ilinde (Balikesir) tam 50 cesit peynir uretiliyor ama bu ulke gidip binlerce km uzaktan peynir ithal etme karari aliyor. Bu konuyu politik degil bir #markalasma ve #pazarlama problemi yonunden ele alacagim.

Once bir soru ile baslayayim. Cografi Isaretlerin gercekten bir ise yaradigini dusunen var mi? Aralik 2019 tarihli bir habere gore 464 adet cografi olarak tescillenmis urunumuz var. Fakat mevcut olani disaridaki muadiline kurban ediyoruz. #cografiisaret

Ilgi alanlarim #pazarlama ve #marka. Bu alanlarin mal ve hizmetlere uygulanisi ile degil ‘yerlere’ (koy, ilce, sehir, bolge, ulke) uygulanisi (#placebranding)ve alt disiplinleri ile ilgileniyorum, destinasyon markalasmasi ve bolgesel kalkinma gibi.

“Biz ulkemizi pazarlayamiyoruz abi, adamlar bir demir yiginina milyonlarca turist cekiyor”. Gibi bir cumleyi hemen hemen hepimiz duymusuzdur. Ilk kismi dogru, ikinci kismi yanlis bir cumle.

Ikinci kisim yanlis, cunku Ispanya ve Fransa gibi ulkeler tam anlami ile kultur pazarlamasi yaparlarken, Turkiye Cumhuriyeti her sene Antalya’nin bos otellerini nasil doldursak (her sey dahil) seklinde bir pazarlama yapiyor.

Bu ayri bir konu. Dogru olan ilk kisma geri donelim. Ulke olarak pazarlama ve markalasmayi bilmiyoruz. Bugun hala ulkede kent iletisimleri basit simgeler ve ucuk tahminler uzerinden yapiliyor. Ben buna karsi cikiyorum.

Burada Cografi Isaretlere deginmek istiyorum. #CografiIsaretler ulkemiz sehir ve bolge idarecilerinin zaman, emek ve para harcayip karsiliginda da bir HIC aldigi bir gercektir.

Medyada bir urun cografi isaret aldigi zaman ‘dunya taniyacak, marka olcak, ihracat rekorlari kiracak’ seklinde lansman yapiliyor sonucu da pekala husran oluyor. Peki bunun sebepleri neler?

Cografi isaretler genel olarak bahse konu urunun, uretim standardizasyonu saglamayi ve uretisini korumayi amaclar. Kisacasi cografi isaretlerin koruyucu bir ozelligi vardir.

Cografi isaret sizin aklima bir fikir geldi aman bunu tescilleteyim kimse yapmasin, aklima bir marka geldi, tescil ettirip isim hakkini alayim kimse kullanmasin cabalarindan hic bir farki yoktur. Tamamen koruyucudur.

Hayal edebiliyor musunuz? Her TSE tescili alan marka, isim deger yaratiyor? Boyle bir sey olsaydi hala bunlari konusuyor olamazdik.

Ulkemizde yanlis ve ne yazik ki yaygin bir inanis var. Saniliyorki bir urunun cografi isareti alindigi zaman o urun sanki marka haline gelip, ihracat rekorlari kiracak. TSE tarafindan her tescil edilen marka nasil deger yaratamiyorsa, cografi isaretler icin de bu boyledir.

Cografi Isaret, uluslararasi alanda urunun korunmasini saglarken bir deger yaratma islevi gosteremiyor ne yazik ki. Kisacasi, cografi isaretlerin bir pazarlama ve markalastirma gibi o urun icin gerekli olan islevleri yok.

Gerek akademik gerekse prosefyonel is yasami hedeflerimin ana temasinda 2011 yilindan beri ilgilendigim #PlaceBranding yatmakta. Markalasmanin cografi yerlere uygulanabilme dusuncesi, pazarlama ve markalastirma islevi olmayan Cografi Isaretlere care olacagini dusunuyorum.

Place brandingin felsefesinde butuncul /butunsel markalama yatar. Bu felsefe bir 'yeri' -ister koy olsun ister bir bolge- ona ait butun degerleri ile uluslararasi arenaya tasir. Cunku dogasinda o yerin kimligi vardir.

Zaten place branding sizin bolgenizin kimligi dolayisi ile kim oldugunuzla ilgilidir. Kimlik bir cok degerin bir araya gelmesiyle olusur.

Cografi Isaretlerin eksikligi burada goze carpiyor. Her urun ayri olarak cografi sekilde isaretlenirken, o bolgenin markasi bu urunleri butunsel bir sekilde ele alarak deger katar ve uluslararasi gorunum verir.

Her bir urunu ayri ayri uluslararasi rekabete tasimak cok zordur. Place Branding bu konuda faydali bir arac olacaktir. Boylelikle bolgenin ayirt edici ozellikleri tek bir agizdan, guclu bir sekilde tanitilmis olacaktir.

Cografi Isaretler paydaslari bir araya getirme konusunda yetersizdir. Place Branding ise birden cok paydasin katilimiyla baslayan bir surectir. Dogasinda isbirligi vardir.

Hal boyleyken, place branding ile bolgenize cektiginiz turiste Cografi Isarete konu urunu satip, ona guzel bir deneyim kazandirabilirsiniz. Ornegin, Alman turistlere lokal urunu satmak, Almanlara o urunu ihrac etmekten cok daha kolaydir.

Cografi Isaretler, urun ve uretim bolgesi hakkinda imaj uyandirma konusunda yeteneksizdir. Halbuki place branding urune, ureticiye, bolgeye ve bolge halkina dogrudan katki yapar. Bunu somutlastirmak icin sadece turizm seviyesinde dusunmeniz yeterli.

Turkiye’de cografi isaretler konferansi duzenlendi. Bir kisi bu seyin cikip yetersizliklerinden bahsetmedi. Madem cografi isaret sihirli bir degnek, bizim 464 urunumuze neden tesir etmiyor bu sihir? Artik kendimizi kandirmaktan vazgecelim.

Diyorlar ki Roquefort Cheese cografi isaret sayesinde 2,5 milyar dolarlik satis yapiyor. Eksik bilgi. Sadece Cografi isararet sayesinde degil, turizmleri gastronomi ile desteklendigi icin bunun bilinirligi ve satislari yuksek.

Ancak, ulke olarak Antalya’nin bombos otellerini kelle hesabiyla doldurma planlarindan vazgecip, deneyim ekonomisine dayali bir turizm modeline gecersek;

Bir bolgenin meshur urununun heykelini sehrin ortasina dikmekten vazgecip, uretim ve pazarlamayi destekleyen tedarik zinciri ve aliciyi etkileyen marka iletisimine gecersek ekonomik geri donusler elde edebiliriz.

Aksi halde, asagida ki gorsel ve bunun gibi iddiali mansetler bir Venezuela kararnamesi ile cop olur gider. Sevgiler, saglikla kalin. (Not: Bu gorseli kullanmakla bir partiyi hedef almiyorum, herkes icin gecerli bir gorsel oldugunu dusunuyorum)