Thread by @umutayildiz

1) Bugün Twitter evreni Venüs’te yaşam haberleriyle çalkalanıyor. Peki Venüs’te gerçekten yaşam bulundu mu?
Durun, biraz sakin olalım. Bir ihtimal var (her zaman var), ama belki de hayır. İhtimal 50-50’yi geçti mi, hmm, bilmiyorum. ☺️ Gelelim bugünkü keşif haberine...

2) Venüs atmosferinin Dünya’dan milimetre-altı teleskoplarla gözlemleri yapılıyor. mm-altı gözlemi ise ışığın farklı bir frekansında gözlem yapmak demek. Her molekülün belli frekanslarda imzaları vardır. Haberde geçen fosfin de 216 GHz’e tekabül ediyor. nature.com/articles/s4155…

3) 2016’da Hawaii’deki JCMT teleskobuyla gözlem yapmışlar ve çok zayıf bir “sinyal tespit etmişler!” Yeşil ile gösterilen tayf! Bana göre gayet güzel bir gürültü (noise) resmi. JCMT’de çok defa gözlem yaptım, ben olsam bu tayfa pirim vermezdim. Çekmecem böyle gözlemlerle dolu. 😏

4) Sonra bunu ciddiye alıp, daha büyük ALMA teleskoplarıyla 2019’da gözleyerek “teyit” almak istemişler ve Bam Bam Bam. İşte aranılan fosfin (PH3) molekülü burada. Ee sonra, bu ne anlama geliyor?

5) Fosfit molekülü direkt yaşamla mı ilgili? Ocak 2020’de aynı hocanın başka bir makalesinde fosfinin ötegezegenlerde bulunması durumunda biyoimza olabileceğini öne sürüyorlar, yani yaşama dair dolaylı kanıt! Gözlem zamanları dikkate alınınca, hmm. 🤔 liebertpub.com/doi/10.1089/as…

6) Ötegezegenlerde yaşama dair hangi molekülü tespit etsek burada yaşam var deriz konusu çok sıcak bir konu. Örn. Dünya’ya onlarca ışıkyılı öteden bakan uzaylılar, atmosferimizde en çok hangi molekülü görürler? Ozon. umutayildiz.com/dunya-uzak-bir…

7) Ozon gazını gördüğümüz yerde yaşam var diyebilir miyiz? Hayır, diyemeyiz. O nedenle bolluğu az ama yaşam sayesinde var olan moleküller aranmalı. İddia edilen fosfin de böyle, yani ya canlılar tarafından ya da laboratuvar şartlarında oluşuyor diyorlar.

8) Diyeceksiniz, PH3 uzayda ilk defa mı gözleniyor? Tabii ki hayır, Jüpiter’de 70’lerden beri ve Satürn’de Cassini yıllarından beri biliniyor. Jüpiter’de yaşam var diyemeyiz ama oralarda şiddetli lab koşulları var desek yalan olmaz. articles.adsabs.harvard.edu/pdf/1977ApJ...…

9) İddialarına göre buldukları oran çok yüksek, Venüs sıksa bu kadar fosfin üretemez diyorlar. İyi madem, o zaman şu soruyu sorarız. Peki PH3’ü üretebilen bütün kimyasal network’ler biliniyor mu? Elbette bilinmeyen başka kimyasal yöntemler olabilir.

10) Tamam, hadi dedik, PH3 yaşam sayesinde oluştu.
Bu bakteriler nerede yaşayacaklar? Venüs yüzeyindeki sıcaklık 500 C! Pişersin. Hatta basınç, Dünya’da su altında 900 metre aşağıda hisseceğin basınç, şaftın kayar, yamulursun.

11) O halde yaşam ihtimali yüzeyde değil, atmosferin 50-60 km gibi üst katmanlarında olabilir diye yıllardır düşünülüyor. Hatta neden Mars’a gidiyoruz, biraz da Venüs’e gitsek diyen soğuktan bunalmış Alaskalılar, NASA’ya Venüs üzerinde zeplin uçuralım diye fantazi yapıyorlar. 🥶

12) Belki milyonlarca yıl önce Venüs böyle manyak bir ortam değildi. Üzerinde denizler olan, Dünya gibi basıncı, ortalama sıcaklığı olan bir gezegen idi. Sonradan bir şeyler olmuş ve cozutmuş olabilir. #MakeVenusColdAgain 🥳 Kimbilir belki de Venüs’ün o yıllarında canlılar vardı!

13) Yüzey ısınınca bu bakteriler atmosferde tutunmayı öğrendiler ve o zamanlardan beri Venüs’ün x, y koordinatlarında değil de, üst atmosferin belli bölgelerinde yaşamaya devam ediyorlar. Dolayısıyla rüzgarlarla sürekli savrulduklarından bütün atmosferi kaplamış olabilirler.

14) Kısacası yaşam bulduk demeden önce bir “Hoop” demek lazım. Bu keşfi ben yapsaydım, kanımın son damlasına kadar yaşam olabilme ihtimali diye savaşırdım.😂 Ama bilim böyle bir şey, birileri tez, birileri de bu teze karşı argümanlar üretir. Ben skeptik taraftayım.