Thread by @sigaramcamel

Günümüzdeki insan ilk kez ortaya çıktığında yeni doğmuş bir bebek gibiydi.
İnsan kendi bedenini tanımıyordu.

Muhtemelen hastalıklar da onlar için çok büyük gizemlerdi.
İnsanlar hastalıkları ve yaralanmaları yine başka bir bilinmez olan ‘tanrılara’ bırakmayı tercih ettiler.

Böylece Yunanistan’da Asklepios adında bir Tanrı doğdu…
Asklepios Yunan mitolojisinde tıp biliminin ve sağlığın tanrısı olarak bilinmektedir.

Ağaç (asa) ve yılan, en eski mitolojiler ve inançlardan beri inanılan ve sembolleştirilen kavramlardandır.

Ağaç, nasıl mevsimsel olarak yaprağını döküp yeniden canlanıyorsa; yılan da, derisini değiştirip yeniden dirilir. Ağaçlar, hem toprağın üstünde hem de kökleriyle toprağın altında bir yaşam ve bağ oluşturur. Yılanlar da, hem toprağın altında hem de üstünde yaşayabilirler.

Bu yüzden insanın var olduğundan bu yana aradığı şeylerden biri olan iyileşme ve ölümsüzlük arzusu, sembolik de olsa ağaç (asa) ve yılanda kendini göstermiştir.

Ağaç (asa) ve yılan, hayatı ve yenilenmeyi temsil ediyor.

Tıptaki iki sembolden biri olan tek yılanlı asanın Asklepios’a ait olduğu ve hekim tanrının yanında her zaman yılanlı asası, gümüş tası, horozu ve köpeğiyle dolaştığı söylenir. Asa yolculuklarında Asklepios’a eşlik edip yorulduğunda ona destek veren bir denge aracıdır.

Gümüş tas ilaçlarını hazırladığı kabı, horoz doğan güneşi haber veren yardımcısı, köpek şifa dağıtıcı kutsal hayvanıdır. Asklepios'un asasına sarılı yılan ise hem hastalığın hem de sağlık ve gücün simgesidir.

Antik Yunanlılar yılanları kutsal olarak görürler zira yılan zehrinin iyileştirici olduğunu düşünürler.

Ayrıca Anadolu’da da sağlıkla ilişkilendirilen yılan figürü II. Mahmud zamanında kullanılır ve Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane’nin amblemi olur

Mısır mitolojisinde de önemli olan yılan, kutsal şehir ve Mısır’ın en önemli sağlık merkezlerinden biri sayılan Teb’in koruyuculuğunu üstlenmiştir.

Teb (Thebai), Tıp kelimesinin orijinini aldığı şehirdir.

Sembolün hikayesinin bir başka versiyonu da mevcut. Söylenenlere göre başlangıçta şifa dağıtması için Asklepios'tan değil, yılandan medet umuluyormuş. Yunanca karşılığı askalabos olan yılanın adı, sağlık tanrısının vücut bulması ile Asklepios'a verilmiş

ve sonrasında yılan iyileşmenin gücünü temsilen Asklepios'un asasına sarılı halde sembolize edilmeye devam etmiş.

İslam ülkelerindeki kıssalarda Lokman Hekim, ölümsüzlüğü keşfettiği formülünü, heyecanla geçtiği köprüden düşürür.

Otları, Lokman Hekim geri almadan bir yılan yer. Yılan bundan böyle yaşama gücü ve sağlığı temsil eder. Uzak doğu felsefesinde çift yılan ölüm ve yaşamın dengesini, Maya ve Aztek kültüründe beyaz renkli ve iri burunlu yılan Quatzalcoatl, şiiri, şifayı ve bilgiyi temsil eder.

Yılanlı tıp sembolüne Osmanlı’da, 1836’da II.Mahmut’un fermanında rastlamak mümkündür. Fermanda, Tıp fakültesi öğrencilerinin, yakalarına yılanlı asa işlemesi takmaları emredilir.

Asklepios’a göre hekim; yılan gibi dilsiz olmalı, kimsenin sırrını başkasına söylememeli, sabır ve sükunet içinde çalışmalıdır.

Anadolu’da Asklepion, Lokman Hekim olarak bilinir. Bergama’da Eskülap kültü ve sağaltım kültürü, Lokman Hekim söylencesinin temeli olmuştur.

Çorum’un İskilip ilçesi, adını Eskülap’tan aldığını ileri sürerek, Lokman Hekimi sahiplenir. Amasya geleneksel kültüründe de Lokman Hekim önemli yer tutar.
Yılanı sağlık sembolü olarak, Selçuklu Dönemi’nde yapılan darüşşifa ve maristan ya da bimaristan gibi

sağlık kuruluşlarının kapılarında ya da duvarlarında da görebiliriz.

Anadolu’da bulunan birçok yılanlı göl, yılanlı çermik gibi adlar taşıyan yerlerde, canlı yılanların şifa bahşedici, tedavi edici özelliğinden günümüzde hala yararlanılmaktadır.

Ülkemizin ilk tıp kurumu olan İstanbul Tıp Fakültesi’nin birbirine dolanmış iki yılan figüründen oluşan amblemi, Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver tarafından, Selçuklu devlet adamı Atabey Ferruh’un,

1235 yılında Çankırı’da yaptırdığı darüşşifada bulunan yılan figüründen esinlenerek çizilmiştir.
Daha sonra, yeni kurulan tıp fakülteleri, bu çizimden istifade ederek, farklı amblemler kullanmıştır.

Ünver, figürün hekimliğin sembolü olarak kullanılmasını önerir.
Ünver'in önerisi 1937 yılında kabul edilir.
1956 yılında ise Dünya Tıp Cemiyeti bu figürü Dünya Tıp Birliği'nin sembolü olarak benimser.

Dünyada veterinerliğin sembolü olarak da kullanılan yılan sembolü, ülkemizde Veteriner Hekimler Derneği’nin, 1946 yılı kongresinde dernek rozeti olarak kabul etmesi ile zaman içerisinde ulusal amblem özelliği kazanmıştır.

Yılanlı sembol, bugün tüm dünyada sağlık bilimlerini (hekimlik, diş hekimliği, eczacılık, veterinerlik) temsil eder.

Kaynaklar;
tarihlisanat.com/asklepios/
okuryazarim.com/tip-ve-saglik-…
bilgiustam.com/doktorlarin-am…
haberler.com/tip-sembolu-as…
onedio.com/haber/tipta-ve…
sha.com.tr/kahve-molasi/t…
aliskanlik.com/tip-ambleminin…
felsefetasi.org/tip-sembolu-ka…
listelist.com/taksim-nevizad…

Bilgisel konusu fikri için @hassaskonu 'ya teşekkürler