میدونید چرا بعضی آدما خیلی تنوع طلبن و هر چند مدت یکبار پارتنر عوض می‌کنن؟ یا چرا بعضی آدما دنبال رابطه بلند مدتن؟ خیلی از این موارد برمیگرده به هورمونای ما. بخصوص چند مورد کلیدی از جمله دوپامین و سروتونین و آندورفین. 
افرادی که مدار هورمون دوپامین در اونها قویه، آدمایی هستن که بیشتر میخوان. دنبال چالش هستن و دنبال پاداش گرفتن از چالش. وقتی به هدفشون میرسن، دوپامین در مغزشون کم میشه و همین وادارشن میکنه دنبال یه هدف دیگه برن. بخاطر همین یکی از اسم‌های دوپامین هورمون پاداش هست.
یعنی چی؟ یعنی اگه زیر پل زندگی می‌کنید، مدار دوپامین، شما رو ترغیب میکنه یه سرپناه (جای بهتر) پیدا کنید. اگه تو بهترین کاخ کره زمین بشینید، مدار دوپامین شما رو وادار میکنه تو کره ماه خونه بسازید. این هورمون هیچوقت سیر نمیشه. همیشه دنبال چیزای بیشتره.
توجه کردین خیلی از ازدواج‌ها از قبل از وصلت تا حداقل یکسال بعد از وصلت خیلی پر شور و شوق و داغه؟ چون دوپامین شما رو هل میده که به اون پاداش (که وصلت هست) برسید. وقتی رسیدید، دوپامین در مغز شما کم میشه به مرور و همه چی عادی میشه. مغز شما دنبال اینه چیزای دیگه‌ای رو به دست بیاره
در یک آزمایشی موش‌ها رو گرسنه نگه داشتن، هر چند وقت یک بار بهشون غذا میدادن. حین این کار دوپامین مغز موش خیلی قوی میشد. وقتی غذا میخورد دوپامین میومد پایین و ارضا میشد. وقتی گرسنه میشد دوباره هورمون دوپامین ترشحش زیاد میشد.
آزمایش این بود که برای موش غذای زیادی گذاشتن و اینطوری دیگه برای موش چالش نبود که منتظر و دنبال غذا باشه. دیدن هورمون دوپامین یا ترشح نمیشه یا خیلی کم ترشح میشه. یعنی عادی شده بود براش که غذا هست بالاخره. دیگه چالش نبود براش. آرزو نبود.
دوپامین همون چیزیه که شما رو وادار میکنه برین جلو. همچنین بهش میگن هورمون آینده‌نگر و دراز مدت. مثلا یخچالتون پره، اما سر راه دو بسته گوشت اضافی هم میخرین در حالی که لازم ندارین. اینجا دوپامین به شما دستور میده که بخر، شاید فردایی نباشه، شاید گرون بشه شاید ...
دوپامین نقش مهمی در ترغیب شما به زندگی داره. به پیش رفتن. به پیشرفت کردن. به خواستن. نقطه مقابل دوپامین، هورمون‌هایی مثل سروتونین و آندورفین هست. به اینا میگن هورمون‌های اکنون و اینجا. اینا باعث میشن که از لحظه لذت ببرید.
سر همون قضیه ازدواج و روابط بلند مدت، که بعضیاش به شکست منجر میشه، آدمیزاد باید بفهمه که دوپامین رو نادیده بگیره و مغزش رو طوری تربیت کنه که سروتونین فعال بشه تو مغزش. یعنی باید بفهمه که از لحظه و از حضور پارتنرش لذت ببره نه اینکه دنبال یه چالش و یه هدف دیگه باشه.
دوپامین همون چیزیه که شما رو وادار میکنه به چیزی برسین، چه یک آدم باشه چه یک هدف، ولی وقتی بهش رسیدین و چون عادی میشه، ترشح دوپامین کم میشه و دیگه لذت نمیبرین ازش. اینجاست که باید سروتونین شما قوی باشه تا از وجود و حضور دستاورداتون لذت ببرین. بعضی از ماها این بالانس رو نداریم.
در کل دونستن کارکرد این مواد شیمیایی مغز میتونه ما رو کمک کنه فهم بهتری از خلقیات و رفتارهامون داشته باشیم. مهمتر اینکه میتونیم مدیریت کنیم. میتونیم هر دو رو همزمان قوی داریم، هم به پیشرفت فکر کنیم هم در لحظه از داشته‌هامون لذت ببریم.
این کتاب دوپامین از انتشارات مازیار یکی از بهترین کتابهای حوزه مغز بود که من امسال خوندم. متن بسیار خواندنی، بسیار ساده و قابل فهمه و با زبان ساده همه چی رو توضیح داده. 200 صفحه داره و قیمتش 26 هزار تومنه.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
