Thread by @sigaramcamel

Antikçağ insanları için yalnızca yeryü­zünün değil, gökyüzünün konumu da önemliydi.
Hem ilk gezginlerin yolculuk­larını gerçekleştirmeleri için hem de ta­rımsal döngüler, dini bayramlar gibi özel günlerin hesaplanabilmesi için gökyüzü­nün izlenmesi gerekiyordu.

1900’lerde, bir grup sünger avcısı Yunan adası Antikythera’nın yakınlarında, bir gemi batığı ile karşılaştılar.
Yaklaşık MÖ 50-60 yıllarında batmış bir yük gemisiydi.
Eski bir Roma ticaret gemisi olan batıkta, heykeller ve gümüş paralar gibi pek çok olağan buluntunun yanında,

bir de sıra dışı bir nesne vardı.
Batıktan çıkarılanlar arasındaki en değerli bulgu, içinde tuzlu suyun etkisiyle bozunmuş, ezilerek iç içe geçmiş çarklar bulunan tahta bir kutucuktu.
Yaklaşık bir ayakkabı kutusu büyüklüğündeki bu kutunun içinde,

bir tür mekanik düzenek bulunuyordu.
Antikythera düzeneği…

Arkeologlara göre bu düzeneğin bir çeşit saat, takvim veya hesaplama aracı olduğu düşünüldü.
Ancak ne amaçla yapıldığını bilmiyorlardı.
Valerios Stais adlı bir arkeolog, keşfinden iki yıl sonra inceleme yaptığında,

içerisindeki çarklı düzenek olan bu aleti astronomik bir saat olarak yorumladı.

1959 yılında, Yale Üniversitesi‘nden Derek J. De Solla Price adlı bir bilim tarihçisi aygıtın, Eski Yunan gökbilimci Rodoslu Geminus tarafından yapılmış olduğunu öne sürdü

Price’a göre bu düzenek bir bilgisayarı andırıyor.
Bu mekanizma çok harika yapılmış bir astronomik saat veya modern çağın analog bilgisayarı.
Mekanizmanın üzerinde Zodyağın 12 simgesini görebiliyor ve astronomik hesaplamalar yapabiliyordunuz.

Ayrıca mekanizma 365 günü gösterebiliyordu.
Ay takvimine sahip bir yapısı vardı.
Uzmanlara göre Antikythera Düzeneği, yalnızca gökcisimlerinin konumunu göstermekle kalmıyor, çeşitli olayların yıl dönümlerini hesaplamada da kullanılıyordu.

Price’ın incelemesinden bu yana, bilim insanları X-ray ve üç boyutlu haritalandırma yöntemleri sayesinde mekanizmayı daha derin inceleme şansına sahip oldu.

Düzeneği incelemeye devam eden araştırmacılar, sadece gezegenlerin konumlarını göstermekle kalmayıp,

18 yıllık bir devirde, 223 aylık bir zaman dilimini gözeterek, gelecekte oluşacak Güneş ve Ay tutulmalarını da hesaplayabildiğini gördüler.

Hesaplama becerileri öyle kusursuzdu ki tam olarak hangi saatte gerçekleşeceğini bile gösteriyordu.

Hatta tutulmanın nasıl olacağı, ne yönden başlayıp nasıl devam edeceğini de belirleyebildiği anlaşıldı.

Araştırmacılar, böyle karmaşık matematik hesaplamaları yapabilen ilk insanın Arşimet olduğunu,

bu mekanizmanın ancak onun ayarındaki bir bilim insanı tarafından üretilebileceğini belirtiyor.
Arşimet’in M.Ö. 300’de öldürüldü ve ürettiği değerli aletler Romalıların eline geçti.
Antikythera’nın da bunlar arasında olduğu tahmin ediliyor.

Bu olaydan 150 yıl sonra, Romalı Cicero, Arşimet’in yaptığı düzeneklerinden birini tarif ederken, bunun gezegenlerin hareketini hesaplayabilen ve gelecekteki tutulmaların tarihini verebilen bir mekanizma olduğunu yazmıştı.

Araştırmacılar, orijinal mekanizmayı Arşimet’in ürettiğini, birkaç nesil sonra bu düzeneğin Yunan bilginler ve mekanik ustaları tarafından kopyalanarak tekrar yapıldığını düşünüyor.

Cihazın minyatür seviyesi ve parçaların karmaşıklığı 19. yy. İsviçre saatleriyle kıyaslanabilecek düzeydedir.

Şimdiye kadar düzeneğin 82 adet parçası bulundu, bunlardan dördü dişlilerden oluşuyordu. En büyük dişli 140 mm çapındaydı ve 223 dişten meydana geliyordu.

Fizikçi Feynman 1970’lerin sonunda Atina Müzesi’nde bu dişlileri ziyaret ettiği zaman, orada onu etkileyen tek parça olduğunu söyler.

Kimi uzmanlara göre bu teknoloji, daha sonra Arap dünyasına geçmiş, oradan da Avrupa’ya taşınmıştır.

Bugün, Antikythera Düzeneğinin aslı, Yunanistan’ın Atina kentindeki Ulusal Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Yanında da, uzmanlar tarafından yapılmış çalışır bir kopyası bulunuyor.
Düzeneğin bir başka kopyasıysa, ABD’de, Montana’daki Amerikan Bilgisayar Müzesi’nde sergileniyor.

Keşfedildiği günden bu yana bilim insanlarının aklını karıştırmaya ve gizemini korumaya devam ediyor.

Esas ilginç olan o dönemin insanlarının böyle bilgilere nasıl sahip olduğu ve bu bilgiler ışığında böyle aygıtları yapmayı nasıl başardıkları.

Kaynaklar;
gaiadergi.com/118-yil-once-b…
t24.com.tr/haber/118-yil-…
galaksiarsivi.com/2000-yillik-bi…
gorulesi.com/bilinen-en-esk…
bilimoloji.com/ege-denizinden…
angelsdia.com/insanlik-tarih…
bilgiustam.com/antikythera-me…
matematiksel.org/gizemli-bir-al…
dpma.de/english/our_of…