Tüm dünya'yı derinden etkilemiş en büyük ekonomik krizler hakkında bilgiler vereceğiz..
1-) Ekonomik krizler yapılan ekonomik hataların bedelini halkların ödediği bir çıkmaz dönemdir. Ekonomik krizler, bazı kişiler ve firmalar için bir fırsat olarak nitelendirilse de halk için bir felaket olmuştur.
2-) Hatta bazı ekonomik krizler Dünya savaşını bile doğurmuştur. Örneğin, Adolf Hitler, Büyük Buhran sebebiyle Almanya'da bir kurtuluş olarak görülmüş ve başa getirilmiştir.
Şimdi Dünya tarihini değiştiren bu bunalımları gelin yakından inceleyelim..
3-) 1878 Ekonomik Krizi (1878)
1878 ekonomik krizi, üretim fazlası nedeniyle yaşanmış krizdir. 20 Eylül'den itibaren New York Menkul Kıymetler Borsası'nın faaliyetleri “Long Depression” olarak adlandırılmış ve 10 gün süreyle işleme kapatılmıştır.
4-) Kriz, genel itibariyle piyasadaki üreticilerin talebin zıttı bir şekilde üretimi büyütmesi ve ardından piyasadaki nakit sıkıntısının borsaya vurması şeklinde meydana gelmiştir. Zararına satışlar oluşmuş ve birçok şirket iflas etmiştir.
5-) Büyük Buhran (1929)
Daha önce Türkiye Cumhuriyeti'nin bu krizden nasıl yara almadan çıktığını anlatmıştık..
Büyük Buhran ya da diğer adıyla Dünya Ekonomik krizi ABD’de başlayıp etkisini tüm dünyaya gösteren küresel krizdir. Yaşanmış en büyük küresel kriz olarak bahsedilir.
6-) Öncesindeki ticari odaklara göz atmak gerekirse New York Down Jones Borsası 1928 yılının başından 1929 yılı Ekim ayının başına kadar olan süreçte gittikçe yükselmiş ve yatırımcılarına yüksek kazanç sağlamıştır.
7-) Fakat 3 Ekim 1929 tarihine gelindiğinde ise birkaç şirketin hissesinde ekstrem düşüşler meydana gelmiştir. Bu düşüş sonrası 21 Ekim günü yabancı yatırımcıların kâğıtlarını ellerinden çıkarmalarıyla hızlanmış ve ardından 24 Ekim 1929 Perşembe günü borsa dibe vurmuştur.
8-) 1929 yılının fiyatlarıyla 4.2 milyar dolar yok olmuş ve 29 Ekim 1929 gününün fiyatlarına bakıldığında bir yıl öncesinin karının bile sıfırlandığı görülmüştür. Bu süre zarfında 3.000’den fazla banka batmış ve milyonlarca kişi işsiz kalmıştır.
9-) ABD'de başlayan buhran Avrupa'ya da yayılmış, Almanya'da Hitler çözüm olarak görülmüş ve başa gelen Hitler II. Dünya savaşını başlatmıştır.
10-) Kara Pazartesi (1987)
Dünya borsalarının kısa zaman zarfında büyük değer kayıpları yaşaması sonucunda Kara Pazartesi Ekonomik Krizi yaşanmıştır. Düşüş Hong Kong borsasında başlayıp saat farkının olmasıyla birlikte 1 hafta içerisinde tüm dünyada küresel bir etki yaratmıştır.
11-) Dünya ülkelerinin zararlarını kapatması tam 3 yıl almıştır. Kara Pazartesi, bir günde borsaların en çok değer yitirdiği gün olarak tarihteki yerini almıştır.
12-) Asya Mali Krizi (1997)
Asya Mali Krizi, Temmuz 1997'de Tayland Borsasında başlayan ve Asya Kaplanları olarak bilinen birçok Doğu Asya ülkesini, para birimlerinin ve borsalarının çöküşüne kadar etkileyen ekonomik krizdir.
13-) Tayland Borsası çok iyi bir seviyede işlem görürken aniden birkaç şirket hissesindeki oynamalar 1994 Meksika Krizinden sonra temkinli davranan yatırımcılar tarafından fark edilmiş ve ani satışlar sonrası önce bölgesel sonra küresel bir kriz oluşmuştur.
14-) Türkiye Ekonomik Krizi (2001)
1999 Depremiyle birlikte ekonomisi iyice çöken ülkede 2001 yılında gerçekleştirilen Milli Güvenlik Toplantısında yaşanan tartışmanın ülke gündemine yansımasıyla piyasanın tepe taklak olduğu krizdir.
15-) Ekonomide büyük ölçüde daralma meydana gelmiş ve 21 Şubat'ta gecelik faiz %6200'e kadar çıkmıştır. Yapılan bu örtülü devalüasyon (para birimindeki değer kaybı) ile Türk Lirasının değeri %40 civarında düşmüştür. Devletin borcu da 29 katrilyon TL artmıştır.
16-) Dünya Gıda Krizi (2007)
2007 ve 2008 yıllarında dünya çapındaki gıda fiyatlarındaki ekstem artışlar kısa bir süre sonra bir küresel krize dönüşmüş ve ekonomisi gelişen ülkelerin borsalarında negatif etki yaratmıştır.
17-) Krizin asıl nedeninin ise tarım ürünleri üreten ülkelerdeki kuraklıklar ve petrol fiyatlarındaki artışlar olduğu belirtilmektedir. Bu ekonomik ortamda üretici devletler stoklamaya gitmiş ve fiyatlar hızla yükselerek kriz meydana gelmiştir.
18-) Yunan Ekonomik krizi (2011)
Yunan Ekonomik krizi; 2011 yılında başlayan ve günümüzde etkisi devam eden, dönemin Yunan hükümetinin aşırı kamu borçlanması ve bu borçları ödeyememesinden kaynaklanan ekonomik krizdir.
19-) Dönemin başbakanı Papandreu istifa etmiş ve yeni hükümet kurulmuştur. Tarih 2014’ü gösterdiğinde ise borç sorununu ortadan kaldıracağını söyleyen sol yanlısı Syriza hareketi başa geçmiş ve başını Almanya’nın çektiği ülkelerle pazarlığa oturulmasına rağmen kriz aşılamamıştır.
20-) Küresel Ekonomik Kriz (2008-2012)
ABD’deki Mortgage sisteminin çökmesi ve piyasalarda bir anlık nakit kıtlığı neticesinde büyük parasal şirketler batmaya başlamış ve bunun zincirleme etki yapmasıyla birlikte bir anda Büyük Buhran’dan daha etkili bir kriz baş göstermiştir.
21-) 2008’e kadar olan süreçte ABD Dolarının değer kaybetmesi de etkili olmuştur. Tüm dünyaya sıçrayan bu kriz AB ülkelerini derinden etkilemiş ve İzlanda, İspanya, Portekiz, Yunanistan gibi ülkeler kriz çıkmazı içerisine girmiştir.
Evet dünyada çıkmış en büyük ekonomik krizler hakkında kısaca bilgiler verdik. Yakında Türkiye 2001 krizini ve Türkiye'nin imf ilişkilerini anlatacağız. Okuduğunuz için teşekkür ederim
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
Jatomí Fitness Salonu'nun Türkiye'deki 60 Dakikada Gerçekleşen Çöküş Hikayesi
Jatomi Fitness ve Spa. Bir dönemin en popüler spor salonu. Cazip fiyatlarıyla, özellikle de alışveriş merkezlerinde açtığı salonlarıyla pek çok kişinin uğrak noktası olmuştu. 40 bin civarı müşterisi ve 350 çalışanıyla dev bir oluşumdu. Bu dev oluşum bir saatte tabiri caizse kepenkleri indirdi ve ortadan kayboldu. Bu salonlara giden kimse Jatomi’nin kendisini bu denli yoracağını ve terleteceğini muhtemelen tahmin etmemişti. Keşke bu yorgunluk ve ter atma yaşanan sıkıntılardan ötürü değil, o salonda yapılan spordan dolayı olsaydı. Jatomi 'nin aşırı hızlı iflası başlıyor.
İlk olarak sizlere Jetomi hakkında genel birkaç bilgi vereyim. Jatomi yerli bir işletme değildi. Polonya merkezli bir işletme idi. Jatomi, İngiliz yatırımcı Michael Belfort'un oğlu James Belford tarafından hayata geçirilen bir işletme. James isminden ilk iki harfi Michael isminden de ilk iki harfi aldığınızda ve araya to ifadesini eklediğinizde Jatomi ortaya çıkıyor. Yani James'ten Michael anlamına geliyor. Bu arada dünyaca ünlü İngiliz milyarder John Coldwell da şirketin büyük yatırımcısı olduğu bilgisi basında geçiyor. Hatta iddiaya göre bir dönem Jatomi’nin %91'ine sahipmiş. John Coldwell internet sitesinin güncel durumuna baktığımızda, yatırımları arasında yat hizmeti sunan ve bot motorları üreten denizcilik alanındaki şirketlere ve finans alanında şirketlere rastlıyoruz.
Onlar varken Koç'un, Sabancı'nın adları bile bilinmiyordu. İstanbul'un en güzel yerlerinin sahibi onlardı. Rüya gibi yaşanan yılların sonu çok kötü bitti. Cumhuriyet döneminin en zengin ailesi. İparların inanılmaz hikayesi.
Mehmet Hayri Bey, 11 Ekim 1922'de imzalanan ve tarihte Mudanya Mütarekesi olarak bilinen, Kurtuluş Savaşımızın zaferle taçlandırıldığı, imzaların atıldığı bu evde 1886 yılında dünyaya geldi. Topçu harbiyesinde eğitim almış, ardından Darülfünu’nda hukuk öğrenimi görmüştü. Subaylığı sırasında Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi'nde Fransızca öğretmenliği yaptı. Birinci Dünya Savaşında İsmet İnönü'nün komutanlığı altında çarpışan Mehmet Hayri Bey, savaş sonrasında yüzbaşı rütbesi ile ordudan emekli olarak kurduğu şirketlerle ticarete atıldı. Daha sonra Şeker Kralı lakabıyla anılmasına neden olacak Alpullu Şeker Fabrikasını kuran üç ortaktan biri oldu. Mutlu bir evlilik yapan İpar çiftinin Şaziye, Muazzez, Ali, Muzaffer, Selma ve Mehmet isimlerinde altı çocukları oldu. 1934'te Soyadı Kanunu çıktığında İPAR soyadını alan aile için asıl hikaye bundan sonra başlayacak. Şaşalı yaşamın sonu çok acıklı bitecekti. Hayri İpar'ın işleri nedeniyle o dönem Türkiye'nin en zengin ailesi olan İparlar, yazları Cemil Topuzlu Paşa'dan satın aldıkları Çiftehavuzlar'daki köşkte, kışları ise sahibi oldukları Teşvikiye'deki meşhur Park Apartmanı'nda geçiriyordu.
Crocs'un kurucu ortağı, 2002'de ayakkabı prototipini ilk gördüğünde ''Bu çirkin'' demişti. Fakat bu çirkin ayakkabılar, milyar dolarlık bir şirket yarattı ve ünlüler tarafından da giyildi. Hatta Paris Moda haftasında bile sergilendi. Ayakkabı konusunda tecrübesiz 3 kurucu, nasıl bu kadar başarılı oldu? İşte Crocs'un şaşırtıcı hikayesi.
2002'de Lyndon Hanson zor zamanlar geçiriyordu. Eşinden ayrılmış, işini kaybetmiş ve annesini kaybetmişti. George Blaker ve Scott Siemens, Lyndon'u neşelendirmek için karayiplerde bir yelkenli gezisi düzenlediler. Scott bu gezi sırasında Lyndon ve George'e Kanada'da gördüğü lastik benzeri terlikleri denemelerini istedi. Bu terlikler, Quebec'teki Foam Creations Incorporated tarafından üretilmişti.
Ayakkabılar özel bir reçineden yapılmıştı. Koku ve suya dayanıklı, kaymaz ve ayağa uygundu. Scott ayakkabının tasarımında arka kayışın eksik olduğunu düşündü ve kendisi ekledi. Üç arkadaş bu ayakkabıları Amerika'da dağıtmayı planladı. İlk başta çirkin bulsalarda. Ayakkabıları giydiklerinde inanılmaz derecede hafif ve rahat olduğunu fark ettiler. Şirketin adını Crocs koydular. Çünkü bu ayakkabılar timsahlar gibi hem karada hem de suda başarılıydı. George başarılı bir girişimciydi. Zor bir çocukluk geçirmiş, genç yaşta Çin biçme işi kurmuş ve ardından yüzden fazla Domino's Pizza bayisi sahibi olmuştu.