Thread by @aybikemutluer

#10Kasım hasebiyle Mustafa Kemal Atatürk ile yıllar içinde değişen ilişkimi kısaca özetlemek istiyorum. Yaşadığım gelgitlerin bana özgü olduğunu düşünmüyorum, belki de benim backgroundumdan gelen bir çok kişi benzer dönüşümler yaşamıştır.

Öncelikle koyu cumhuriyetçi, laik ve ağırlıkla asker bir ailenin mensubu olarak çocukluğumdan gençliğime kadar Atatürk'ün gölgesinde büyüdüm. 10 Kasımlarda samimi olarak ağladım, O'na yaraşır, ülkeye ve devlete yararlı bir insan olma idealiyle yetişti(ril)dim.

Uzun yıllar Atatürk'ün yanlış birşey yapamayacağı düşüncesiyle büyümüş bir insan olarak siyaset bilimi masterında ilk büyük dönüşümümü yaşadım. Dersim katliamı gibi olayları öğrendikçe Atatürk Mustafa Kemal'e dönüştü, çocukluğumun ideali benim için diktatör oldu.

Uzun yıllar da Mustafa Kemal'in doğru yaptıklarını bu coğrafyadaki tarihsel akışın bir uzantısı, kötü yaptıklarını Cumhuriyet'in daha temeline yerleşen çürükler olarak gördüm. Kadın hakları, bilime yüzünü dönen, kişiden bağımsız kurumsallaşmaya çalışan bir devleti verili gördüm.

O kadar ki, doktora çalışmalarımı liderlik üzerine yapmaya ilk karar verdiğimde iyi lider örnekleri arasında Mustafa Kemal aklıma hiç gelmedi bile. Ancak dünya tarihinde iyi ve kötü liderleri anlamaya çalışarak geçen 6 senenin sonunda yavaşça (şimdilik) son dönüşümümü yaşadım.

Bu süreçte öğrendiğim şeyler kısaca şöyle:
- Liderler de insandır ve kendi çıkarları/egoları ile lideri oldukları oluşum hakkındaki vizyonları arasında tercihler yapar. Bir çok liderin kötü/başarısız olmasının sebebi bu noktada kendi çıkarlarını ön plana almalarının sonucudur.

- Ikinci nokta da liderin vizyonunu değerlendirmektir. Liderlerin vizyonları yetersiz/sığ olabileceği gibi çok iddialı/gerçeklikten kopuk da olabilir. Ayrıca değerlendiren kişinin dünya görüşüne bağlı olarak istenen veya korkulan bir durum olabilir.

- Son nokta da liderin bu vizyonu gerçekleştirmek için hangi araç ve yöntemleri makul gördüğüdür. Bu araç ve yöntemler evrensel bir etiğe tabi olmakla birlikte contextual bağlamından tamamen ayrı düşünülmesi değerlendirmeyi sınırlandırır ve duruma göre işlevsizleştirebilir.

Bu 3 noktayı göz önünde bulundurarak ben
- Mustafa Kemal Atatürk'ün bu ülke için vizyonunun kendi idealimle büyük oranda örtüştüğünü düşünüyorum. Aklı ve vicdanı özgür bireyler yetiştiren, bilime önem veren, eşitlikçi bir sosyal, hukuk devleti benim de bu ülke için vizyonumdur.

Üniter ve ulusçu bir devlet yapısı benim kuruluşundan 80 sene sonraki ideallerime uymuyor, evet, ancak cumhuriyeti ve devrimlerini sosyalist bir devrimi engelleyen manevralar olarak görmeyi de bu coğrafyanın tarihinin çarpık bir okuması olarak görüyorum.

- Mustafa Kemal'in bir insan olarak olabildiğince vizyonunu kendi çıkarlarının önünde tuttuğunu düşünüyorum. Tabii ki zaten ölene kadar cumhurbaşkanı olan, ülkenin Ata'sı olarak konumlanmış birisi için kendi çıkarları farklı tanımlanır.

Ancak tersini kolayca yapabilecekken, otoritesini kendi isteğiyle cumhuriyet ve meclisle sınırlandırması, çocuk sahibi olmaması gibi örnekler bana Mustafa Kemal'in bir çok liderin yapmayacağı şekilde kendini dizginlediğini gösteriyor.

- Gelelim kullanılan metotlara, ki bence cumhuriyet tarihimizin en sıkıntılı kısmı bu. Benim düşüncem yapılanların objektif olarak değerlendirilip hem toplumun kendi içinde hem de tarihiyle barışmasını sağlayacak komisyonların kurulması gerektiği.

Ne zamanın şartları argümanının sığ korumasına, ne de bağlamı göz ardı eden üstenci bir etiğe saplanmadan geçmişimizle ve dolayısıyla Mustafa Kemal ile hesaplaşmak zorundayız. Ülkemiz ve vatandaşları için ileriye giden tek yol kanaatimce budur.
Okuduğunuz için teşekkürler ❤