Thread by @wprokopc

@WiktorM15 Nie powstrzymam się. Kto chodził do szkoły im. Waltera, ten zna.
W. Broniewski - „Opowieść o życiu i śmierci Karola Waltera-Świerczewskiego, robotnika i generała”

Nie o każdym śpiewają pieśń,
nie każdemu stawiają pomnik,
pieśni nieraz historia przekreśli,
pomniki zburzą potomni.

@WiktorM15 Trzeba wykuć swój łańcuch lat,
każdy rok - hartowane ogniwo,
trzeba nieść go w trudzie przez świat:
życie piękne, tę prawdę żywą,

tym łańcuchem ziemskie kolisko
opasać jak narzeczoną -
kto tak żyje, temu sądzono
zakrzepnąć w ogromnym błysku,

@WiktorM15 temu być jak gwiazda polarna
dla idących w oddali gdzieś,
temu być jak czasza ofiarna,
temu siać płododajne ziarna
i o takim śpiewają pieśń.

II
Nie poemat to, opowieść prawie,
nie potrzeba jej aureoli.
On się urodził w Warszawie,
syn robociarza z Woli.

@WiktorM15 Więc opowieść będzie robociarska
i zacznie się w owych latach,
gdy świstała nahajka carska
po ulicach i w kazamatach.

Karol biegał na bosaka po Kaczej,
kiedy mijał Dziewięćset Piąty;
ot, mały, zwinny chłopaczek
na podwórku zwiedzał wszystkie kąty,

@WiktorM15 po Żelaznej, po Wolskiej latał,
puszczał latawce, grał w klipę.
Późno z pracy powracał tata,
bardzo późno tata zasypiał.

Tata był dobry, tata był czuły,
dawał cukierki, brał na kolana,
ale zaraz wyjmował bibułę,
czytał, czytał nieraz do rana

@WiktorM15 i o krwi, którą "leją katy",
nucił czasem cichutko, cicho;
rankiem znowu szedł do warsztatu,
a bibułę chował na strychu.

Karol książek ledwie co liznął,
lecz ta sprawa nie była mu obca,
bo warszawski bruk socjalizmu
uczył ośmioletniego chłopca.

@WiktorM15 III
Umarł ojciec. Trzeba być silnym,
zaciąć zęby, nie schylać karku.
Wcześnie Karol chwycił za pilnik,
u Gerlacha stanął za tokarką.

Teraz on - podpora rodziny,
sióstr i matki nadzieja i duma,
ale jakiś odmieniony, inny,
z czerwonymi się pewno pokumał.

@WiktorM15 Wejrzenie jasne i czyste,
oczy błękitne, stalowe.
Tak jak ojciec - rewolucjonista.
Tak jak ojciec - tokarz-metalowiec.

Lat szesnaście, i już dorosły,
kiedy runął dziewięćset czternasty.
Cała fabryka jedzie do Rosji,
rzucił Karol rodzinne miasto...

@WiktorM15 IV
Wali się front. Wali się tron.
To siedemnasty rok.
Czerwona łuna ze wszech stron
rozjaśnia carski mrok.

Już z "Aurory" wystrzał padł,
wybuchnął już Październik,
na Pałacowym placu ślad
przebiegającej czerni.

@WiktorM15 Nie czerń to! Bracia-robociarze,
powstańcy-bolszewicy,
żołnierze, chłopi, marynarze,
czerwony krzyk ulicy!

Już z "Aurory" wystrzał padł,
odegrzmiał pokoleniom
na całą Rosję, cały świat:
Zwycięstwo! Wolność! LENIN!

@WiktorM15 V
Rozszumiała się pieśń Października,
rozszumiały się wiatry stepowe...
Poszedł Karol na ochotnika
na fronty wojny domowej,

bo wszędzie, gdzie walczą wolni
o chleb i o warsztat pracy,
tam krwawymi drogami wojny
maszerują z innymi Polacy.

@WiktorM15 W rękę wrósł mu chwyt karabinu,
krok miał sprężysty, twardy,
szedł przez Rosję i Ukrainę,
szeregowiec Czerwonej Gwardii.

Były szturmy, obrony, odwroty,
byli Wrangel, Judenicz, Denikin,
a czerwony żołnierz piechotą
szedł wytrwale i nie drżał przed nikim.

@WiktorM15 Lute zimy, słotne jesienie,
głód i rany, i wszy, i wiorsty.
Krew powoli wsiąkała w ziemię -
tak granice republik rosły.

Już dowodził plutonem, kompanią,
umiał w boju wieść tyralierę,
był dowódca z niego jak anioł:
jasna głowa i serce szczere.

@WiktorM15 Białych wrogów topniały szeregi,
Karol w boju się z nimi nie cackał
i szumiała mu w sercu po brzegi
rewolucja proletariacka.

VI
Mieszanino, zaczynie wolności,
wielojęzyczna gromado,
ty własnymi kośćmi grasz w kości,
buntownicza Czternasta Brygado.

@WiktorM15 Faszystowska prze na ciebie banda,
żyły ludu wypruć gotowa,
a tyś wzniosła i czerwona jak sztandar,
tyś - Międzynarodowa!

Pięść podniesiona - znak to
zrozumiały dla wszystkich i bratni.
No pasaran! I do taktu:
„Bój to będzie ostatni”…

@WiktorM15 Z Europy całej twe kadry
śle proletariat
na Guadalajarę, na Madryt,
na Ciudad Universitaria.

Któż cię prowadzi do sławy,
kto dowodzi twą ludzką miazgą?
- Metalowiec, robociarz z Warszawy,
generał Walter, znasz go.

@WiktorM15 Wśród hiszpańskich spękanych pól
spokojnym krokiem
to on, mimo świstu kul,
przechadzał się nad okopem.

Szturm Saragossy. „Działa
na pierwszą linię!”…
Już brygada dywizją się stała.
Czas płynie… Krew płynie…

@WiktorM15 I znów na tułaczkę, żołnierzu,
dzisiaj w ziemi twój bagnet zatknij,
ale krew przyjdzie przelać świeżą,
bój to nie był ostatni.

VII
Drogi wojny nieproste
i szlak niejeden zdradzi.
Stanął niemiecki Drang nach Osten
w Stalingradzie.

@WiktorM15 W śniegu utknęły działa, czołgi
i nowa runęła z gniewem
fala stalowa znad Wołgi
nad Szprewę.

W ruinach ziemia polska
od Września walczy i krwawi.
Już biją się polskie wojska
w Warszawie.

@WiktorM15 Powstanie! Błysło i zgasło.
Znów serca mróz ogarnia.
Czeka na rozkaz i hasło
Druga Armia.

„Generale, na tamtym brzegu
są strzelcy wyborowi”…
Któż się sprzeciwi z szeregu
wodzowi?

@WiktorM15 Poszedł, jak idą dzieci,
zanurzył się, fala prysła.
„Toć to rzeka najmilsza w świecie:
Wisła”.

Jak Achilles, skąpany dzieckiem,
lęku przed niczym nie zna,
wiedzie armię na ziemie niemieckie,
do Drezna.

@WiktorM15 W pierwszej linii, w gąszczu tyralier,
przy miotaczach min, cekaemach,
pisze poeta batalii
poemat…

Już wiosna, czterdziesty piąty.
Do Berlina droga już wolna.
Zastygły trupy, zastygły fronty
i wojna.

@WiktorM15 VIII
Słońce wschodzi nad zburzone miasta,
zboże szumi na zrytych polach…
Robotnikowi - chleb i warsztat,
chłopu - zagroda i rola.

Otwórzmy piersi radości,
w sercu się zmieścić nie może:
Odra i Nysa! Bałtyk na oścież!
Węgiel! Żelazo! Zboże!

@WiktorM15 Zuchwale z ruin dawna Warszawa
nowym już błyska kształtem.
Armia na straży granic i prawa,
w armii - generał Walter.

Jeszcze po lasach kluczą faszyści,
ręce ich kainowe.
Armia jest z ludu, ona oczyści
ziemie Polski Ludowej.

@WiktorM15 Generał, prędszy niż żywe srebro,
czujny, sprawny i śmiały,
dzisiaj nad Sanem, tak jak nad Ebro,
co dzień lustruje oddziały.

Sam przy kierowcy. Dwa auta przodem
poszły, trzecie zostało.
Stop! To zasadzka pod Baligrodem,
wkoło łoskot wystrzałów.

@WiktorM15 „Z wozów i naprzód! Zająć to wzgórze!”
Eskorta już w tyralierze.
To faszystowskie bandy tam w górze
walą w naszych żołnierzy.

Już kilku padło rażonych celnie,
odsiecz jeszcze daleko,
pada generał ranny śmiertelnie,
druga kula nie czeka.

@WiktorM15 Oczy otwarte, jasne jak zawsze,
oczy Wodza.
„Umieram… tutaj mnie nie zostawcie…
nie zostawcie mnie na tej drodze…”

IX
Nie o każdym śpiewają pieśń,
lecz to imię opiewać będą,
ono potrafi się wznieść
ponad historię legendą.

@WiktorM15 Niech pomnikiem mu będzie armia
i najwyższy komin przemysłu,
pieśń niech podejmie metalowa tokarnia
i fale płynące Wisłą.

Posłuchajcie, robotnicy, żołnierze,
co szumią wiślane fale
o Karolu Świerczewskim-Walterze,
robotniku i generale.

Władysław Broniewski
1949