Thread by @thearreatsummit

1/25 Ponzi nedir? #MovetoEarn projelerin hepsi Ponzi mi? Sürdürülebilir bir ekonomi modeli geliştirmek mümkün olabilir mi? Gelin birlikte bu sorulara cevap arayalım.
Herkese iyi okumalar 🙏

2/25 1920 senesine gidelim ve tarihte ilk ponzi şemasını kuran ve buna ismini veren şahısla tanışalım; Charles Ponzi. 1882 senesi de İtalya’da dünyaya gelmiş, fakir bir ailenin çocuğu olmasına rağmen lükse ve zenginliğe oldukça meraklıydı.

3/25 1903 senesinde zengin olma hayaliyle New York’a gitmeye karar verdi. Burada onlarca iş değiştirmesine rağmen aradığını bulamadı. Gazete dağıtıcılığından sütçülüğe, gemi personelliğinden temizliğe kadar değişik işlerde çalıştı.

4/25 1917 senesinde Boston’a yerleşti ve dergi çıkartma hazırlığındayken posta kuponlarıyla tanıştı. Anlaşmalı ülkelerde nakit paraya çevirilebiliyordu. İlginç olan taraf ise Amerika’da 1$ olan kupon başka ülkede 10$ olabiliyordu. Bu arbitrajı değerlendirmek istiyordu.

5/25 Bir ofis açtı ve insanları bu arbitrajdan kar vereceği konusunda ikna ederek %50 lere varan faiz oranları vaadiyle yatırım toplamaya başladı. Başta kuşkuyla karşılanan bu sistemin ilk dönüşleri başladığında insanlar ofisin önünde kuyruklar oluşturmaya başladı.

6/25 Aslında ortada ne iş ne de kupon vardı. Önce yatıranlara sonraki yatıranların paralarından ödeme yapılan basit bir para döngüsünden başka bir şey yoktu. Sistemin devamı için insanların sonsuza kadar para yatırması gerekiyordu.

7/25 1920 senesinde bir gazetede Ponzi’nin işini sorgulayan bir yazı yazıldı ve hakkında soruşturma başlatıldı. Soruşturma tamamlanana kadar mevduat alımı yasaklandı. Yatırımcılar panikle yatırımlarını geri istediler. Ponzi 15m$’ı ödeyemeyince dolandırıcılıktan tutuklandı.

8/25 Hapisten çıktığında bir iki deneme daha yaptı ve yine sistem gereği iflas ederek dolandırıcılıktan tekrar tutuklandı. En nihayetinde 1949 yılında Rio de Jenerio’da evsizler yurdunda tek başına öldü.

9/25 Son röportajındaki çarpıcı sözü:

Karşılığında hiçbir şey almasalar da, fiyatı çok ucuzdu. 1620 yılında Amerika’ya göç eden İngilizlerin karaya çıkmasından beri, vatanlarında sergilenmiş en iyi gösteriyi sahneledim! Seyretmek rahatlıkla onbeş milyon dolara değerdi.”

10/25 Günümüze doğru gelirsek Ponzi şemalarına en çok benzeyen 1998 yılında Titan Saadet zinciri ile karşılaştık. Yakın zamanda ise Çiftlik Bank posta kuponu ticareti değilse bile meşhur yumurta pozu ile aslında dağıtılan paranın arkasında bir iş karı izlenimi vermeyi amaçladı.

11/25 Kripto piyasası ise doğumundan itibaren sık sık Ponzi olmakla suçlandı. Hala benzer argümanlarla bunu savunan bir kesim yok değil. Yükseliş dönemlerindeki inanılmaz ROI ler yakalaması sebebiyle zengin olma hayali kuran insanların toplanma noktası gibi hayal ediliyor.

12/25 Bir sistemin ponzi olması için gereken özelliklerinden bahsedelim:

1- Düşük risk yüksek getiri
2- İlk gelenlerin parasının sonra katılanlar tarafından ödenmesi
3- Gizli tutulan veya saklanan prosesler içermesi
4- Getirinin piyasa koşullarından etkilenmemesi

13/25 #MovetoEarn projelerinin sadece birkaç tanesi kullanımda olup diğerleri hala geliştirme aşamasında olduğu için en yaygın olan Stepn projesi üzerinden yukarıdaki özelliklerin olup olmadığını değerlendireceğim.

14/25
1- Başlangıçta nadir ve iyi bir ayakkabı için on binlerce dolarlık mint işlemi yapmak gerekiyor. Düşük riskli olduğu söylenemez. Sabah kalktığınızda hacklendiğini öğrenebilir miyiz? Evet

15/25
2- Ödemeler token yoluyla yapılıyor ve fiyatı etkileyen çok fazla değişken var. İnsanlar kendi aralarında alıp satarak bile fiyatını değiştirebiliyor.
3- Gizli prosesler içermediği gibi sürekli ekipler tarafından ileriye dönük yol haritaları yayınlanıyor.

16/25
4- Getiriler piyasa koşullarından oldukça etkileniyor. $btc düştükçe onun da değeri azalıyor. $luna krizinde de herşey gibi $gmt ve $gst de düştü.

Sistemin Ponzi olmadığını öğrendikten sonra artık konuşmamız gereken konu şu: Peki bu sistem uzun vade ayakta kalabilir mi?

17/25 Bir sistemin sürdürebilir olmaması onun ponzi olduğu anlamına gelmez. Biz toplum olarak hızlı değer kaybeden sistemlere ponzi damgası yapıştırmaya hiç olmadığı kadar meyilliyiz. Stepne’yi incelemeye devam edelim.

18/25 Aşağıdaki grafik hazırlandığında tam seyreltilmiş piyasa değeri 13b$ civarındaydı ve çıkışı üzerinden sadece 1 ay geçmesine rağmen anormal bir şekilde karşısındaki markalardan daha değerli görünüyordu. (Bugünkü FDV: 8b$)

19/25 Bu makaleyi yayınladıklarında Axie Infinity gibi oyna kazan sistemlerin hatalarından büyük dersler çıkarttıklarını, kazanımların tekrar sistemin içine girmesini teşvik ederek $gst token için hiper enflasyon sorununu çözdüklerinden bahsediyorlar.

stepnofficial.medium.com/stepn-pushes-t…

20/25 Açık oyun ekonomilerinin sürdürülebilir olabilmesi için;

▪️Yalnızca kazanç beklentilerine bağlı olmayan , oyunculardan ve dış paydaşlardan oyunun eğlence bileşenine yönelik saf talep olmalıdır.

21/25
▪️Oyun, ekosistemdeki değeri koruyan ve varlıkları ekonomiden çıkaran deflasyonist yakma mekanizmaları için oyun içi talebi paraya çevirebilmelidir.
▪️Oyun varlığı arzının üretimi, fiyat seviyelerini korumak için deflasyonist çöküntülere yönelik ölçeklendirilmelidir.

22/25 Stepn kullanıcılarının en büyük motivasyonu yürüyerek $gst token kazanmak ve bunları markette satarak gelir elde etmek. Nike+ veya Strava gibi uygulamalar ise insanları sosyal gönden geliştirerek milyarlarca aktiviteyi paylaşmasına izin verdi.

23/25 Mesela Strava kilometrelerle ve yakılan kalorilerle ilgiliyken, STEPN ise sadece kazancınızı göstermenize izin verir.

Saf oyuncu talebini değerlendirmenin en iyi yolu, oyuncuların kazanç potansiyeli olmasa bile oyunda zaman ve para harcamaya isteğini değerlendirmektir.

24/25 STEPN'in kendisinde geleneksel anlamda hiçbir oyun şekli yoktur ve bu nedenle mevcut haliyle STEPN'in ROI dışında herhangi bir oyun aracı için saf oyuncu talebine sahip olması pek olası değildir. Oyunun ekonomik modeli ise enflasyonu belirli bir süre geciktirebilecektir.

25/25 Oyuna olan talep zevk almaktan ziyade kazanç beklentilerinden geldiğinden, kullanıcıların oyun içi harcama olasılığı daha düşüktür ve yatırım getirisi düştüğünde diğer oyunlara geçme olasılığı daha yüksektir. Bu da aniden çökmesine yol açabilir.

lyceumgg.substack.com/p/is-stepn-the…