Bu hafta içinde sevdiğim iki arkadaşımla yaptığımız Çekya – Polonya – Slovakya gezisinden notlar geliyor.
3 günlük ve Prag başlangıç bitişli, ana odakları Sky Bridge 721 ve Auschwitz olan bir geziydi.
Aşağıya doğru. 👇
1⃣ Çekya daha uçaktayken bir endüstri ülkesi olduğunu anlatıyordu.
Haritamda yarım yamalak bulunan Ostava'yı da ana odak gibi gezerek bunu (sanayi meselesi) taçlandırdık :) Bir de Prag'a ulaşamadığımız için Bruno eklendi.
2⃣ İlk durağımız Kladruby Atı'nın evi olan ve 2019'da UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne Kladruby nad Labem Tören Arabası Atlarının Yetiştirilmesi ve Eğitimi Peyzajı ismiyle giren yer oldu.
Kısıtlı vakit nedeniyle tören vb. göremedik...
2⃣ Dolni Morova Eğlence Parkı.
1424m'lik Snieznik Dağı'nın hemen yanında (Evet en yüksek noktası sadece bu kadar. TR'de 10 civarında şehir merkezi daha yüksek).
Teleferikler, gökyol, köprü, dağ kızağı ve çeşitli diğer eğlence araçlarından oluşan doğal bir alan.
3⃣ Sky Bridge 721 bizim ziyaretimizden sadece bir iki gün önce açıldı. 721m uzunluğunda, 1,2m genişliğinde. Bu yaya köprüsü dünyanın en uzunu olmasına rağmen herhangi bir ulaşım elemanı değil.
Köprü tek yön, dönüşü patika ve stabilize araç yolundan yapılıyor.
4⃣ Köprüden önce tamamlanan bir diğer strüktür Sky Walk. Bunu ben bir süredir sunumlarımda Gökyol olarak adlandırıyorum...
Bunlardan bolca gezdim, gördüklerim içinde en iyi yere ve bağlama sahip olan sanıyorum bu.
5⃣ Tasarım ve inşaata gereken değerin verildiğini gösteren görseller yapının girişinde yer alıyor.
6⃣ Eğlence parkında gökyol ve köprünün olduğu yere teleferikle çıkmak ve inmek ya da yürümek olası.
İstenirse aşağıya inişi 5dk süren bir dağ kızağı ile de inilebiliyor.
7⃣ Ayrıca tepede ve çevresinde farklı zorluk derecelerine göre işaretlenmiş çok sayıda treking ve dağ bisikleti rotası var.
8⃣ Dolni Morova Eğlence Parkı farklı niteliklerde 4 otele de ev sahipliği yapıyor.
Doğanın içinde, zarar vermeden onlarca farklı fonksiyon, iyi tasarımlarla çözülebilmiş. Ödüller alınmış. "Dünyanın en uzun" ifadesinin kullanabileceği çözüm geliştirilmiş.
9⃣ Bu bölgede (Morovya) bolca 2. Dünya Savaşı koruganı da var. 1936-38 arasında yapılmış bunlar.
Çakmak Hattı koruganlarının akrabaları ve oldukça iyi durumdalar. Arabadan bolca gördük ama bu tivitteki örneği yakından da gördük. Bizdekilere tasarımı ve üretimi de benziyor.
1⃣0⃣ İlk geceyi Ostava'da geçirdik. Konakladığımız otel aşina olduğumuz TTK Misafirhanbesi'ne çok benziyordu. Daha temiz, daha tasarım, daha pahalı vb.
Ostava; madenleri, kok fabrikası, gazometresi, demir çelik endüstrisi ile Zonguldak'ın kardeşi gibi.
Devam edeceğim...
1⃣1⃣ Ostrava.
290.000 nüfuslu bu şehir 215.000 nüfuslu Zonguldak'la benziyor.
323 Avrupa şehri arasında havası en kirli 279. şehir.
Şehrin özellikle endüstri mirası oldukça güçlü. Biz Dolní Vítkovice'yi biraz gezebildik.
1⃣2⃣ Şehirde halen aktif -başka- bir demir çelik fabrikası var ancak Dolni Vitkovice'de 19. yüzyılın başlarında başlayan sanayi yolculuğu 1998'de sona eriyor.
1⃣3⃣ Türkiye'de uygulama görmüş görmemiş çok sayıda endüstri mirasını gördüm. Ruhr'u da 3 kez gezdim. Ruhr'daki Duisburg Peyzaj Parkı Ostrava'ya benziyor. Ama orada bile bence korumanın kutsallaştırılması var biraz.
Burada onu hissetmedim.
1⃣4⃣ Dolni Vitkovice'yi diğerlerinden farklı kılan olduğu gibi dondurulmuş hali:
Tüm fabrikalar bir anda durmuş gibi. Alanlarına girilmesin diye etrafı duvarlarla kapatılmış. Kuşlar ve hayvanlar zarar vermesin; düşenler kimsenin kafasına düşmesin diye ağlar çekilmiş.
1⃣5⃣ Işıktan da anlaşılıyor olabilir sabahın 5:45'inde serbestçe dolaşabildim. O kadar da güvenli.
Olabildiğince olağan ve geri çekilen bir peyzajın içinde adeta tüm pazularını gösteren endüstri mirası.
Tesislerin her biri peyzajın içinde birer heykel.
1⃣6⃣ Gördüğüm kadarıyla bir müdahale Bolt Kulesi olarak adlandırılan yerde. O da o kadar edeblice yapılmış ki...
Burası bir kafeterya. Üst kotlarda ve oradan kenti izlemek mümkün.
1⃣7⃣ Endüstri mirası yapıların içinde tarım, bilim, doğa tarihi müzeleri, açık hava konser alanları ve çok işlevli salonlar da yerini alabilmiş.
Tüm bunlar alanı bir sirke dönüştürmeden yapılabilmiş.
Polonya'da en dikkat çeken şey hemen her kasabadaki modern kiliseler oldu. Sadece bir tanesinde durduk ama gerçekten çok sayıda modern kilise var.
Türkiye için bir vaka etüdü olabilir... (En azından güneyi).
1⃣9⃣ Auschwitz...
2⃣0⃣ Hava güzel, ağaçlar ve çimler yeşil. Gerçekte ise her yer sapsarı ve hüzün dolu...
2⃣1⃣ Böyle bir hafıza mekanının bu kadar temiz pak olması konusunda kendi aramızda da ayrıştık. Beni sergilemelerin yapaylığı ve genel teşhir tanzim düzeni rahatsız etmedi.
Ama çok ama çok rahatsız eden, kesinlikle böyle olmaz bu iş dediğim bir konu oldu ki: Kitlesellik...
2⃣2⃣ Yılda 2 milyon (doğru okuyorsunuz) ziyaretçi ve 3-6 saatlik gezi süreleri ile baş etmek kolay olmasa gerek. Ama bu bir bahane olamaz.
Auschwitz hafıza mekanını ziyaret için neredeyse kitle turizmi denebilecek bu sistem iyi değil. Çok açık. Ve çok rahatsız edici...
Ortada sınır mınır yok tabii. Eski sınır binası da hayvanlara, doğaya ve turizme terk edilmiş.
Nefis yaylamsı bir karayolu zirvesi burası.
2⃣4⃣ Slovakya ve Çekya'nın bizim gezdiğimiz bölgeleri kaleler bölgesi olarak da anılıyor. Bunlardan bir tanesine hızlı bir bakış attık... Filmlerdeki gibi bir şey.
Slovakya'da Orava Kalesi.
2⃣5⃣ Çekya'nın Zlin şehrine vardık. Haritama işaretlediğim Tomas Bata Anma Binası'na gittik.
Bu güzel yapı kapalıydı ve içine giremedik.
2⃣6⃣ Hemen yakınındaki Zlin Senfoni binası dikkatimizi çekti (f 1). Yanına gidince bu kez yakınındaki peyzaj dikkatimizi çekti (f 2, 3, 4).
Tivitteki 3 tasarım da Mies Ödülleri'nde adaymış meğer :)
2⃣7⃣ Öte yandan Tomas Bata'nın hikayesi ilginç. Bildiğimiz Bata ayakkabısının girişimcisi bu kişi.
Aynı zamanda devrimci bir belediye başkanı. 1932'de bir uçak kazasında ölüyor. Bina anma binası Hikayesi uzun.
3⃣0⃣ Çekya'da Bruno'nun güneyinde Pavlov Arkeoloji Parkı.
Bu yapı ve çevresi 30.000 yıl önce mamut avcılarının yaşadığı zamanlara götürüyor bizi.
Sarı nokta Pavlov Arkeoloji Parkı, kırmızı bu tiviteki 3. görseldeki kale.
3⃣1⃣ İlk fotoğraftaki buluntu orjinal yerinde.
Anlatı nefis. Coğrafya harika. Koruma harika. Kırsal nefis. Nihayet mimarlık da bunları takip ediyor.
Mimarlığın tek başına diğerlerinden ayrışarak öne çıkması söz konusu değil. Olmaz. Olamaz yani.
3⃣2⃣ Pavlov Arkeoloji Parkı'nın de yer aldığı Brno'nun güneyi aynı zamanda Çekya'nın önemli bir şarap bölgesi.
Arkeoloji Parkı'nı gezdikten sonra gölün öte yanına geçip kale ve park manzarası ile şarap tadımımızı yaptık.
5 çeşit nefis beyaz şarap tadımı kişi başı toplam 130TL.
3⃣3⃣ Bruno'nun kuzeyinde bir Mies van der Rohe yapısı var: Tugendhat Villası.
Gitmemek ayıp olurdu :)
Yapı bir müze gibi çalışıyor. İç mekanın belli bölümlerine ancak Haziran ortasına bilet var, bahçe ve bazı yerler yine biletle görülebiliyor.
3⃣4⃣ Bir modern mimarlık binasına nasıl bakılır? Fotoğraflar anlatıyor...
Darısı bizim modern mimarlık eserlerimize.
3⃣5⃣ Geziyi Prag'da tamamladık. Herkesin zaten iyi bildiği bir yer. Benim de Prag'la ilgili bir şey söyleyebilmem için gördüğüm kadarıyla daha 40 fırın ekmek yemem lazım.
Kısa görüşmemizde tramvay sistemine aşık oldum. Onunla bitiriyorum tivit dizisini. Tramvay ❤️.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
İstanbul yitirilmiş, betona gömülmüş bir boğaz ise Çanakkale tam tersiydi. Çanakkale 1915 Köprüsü ise Çanakkale Boğazı'nın eşsiz değerlerinin de ölüm fermanıdır.
Para sadece inandığımız bir araç. Oysa doğa gerçek. Yazık olacak...
Buyrun tivit dizisine 👇
Tüm fotolar bana ait.
1 Çanakkale 1915 Köprüsü bir kaç saat sonra açılacak.
Çanakkale, Kilitbahir, Eceabat, Gelibolu ve Lapseki’nin trafik sorunun çözümü Çanakkale Boğazı'nın eşsiz coğrafyasının ARSA olarak görülmesine neden olacak bir köprü değildi.
2 Köprü lojistik ve sanayi için de temel bir ihtiyaç değil.
4-5 aylık bir yoğunluk için yapılan bu köprü verilen araç garantileri ile hiç ekonomik de değil.
Çanakkale - Kilitbahir feribot: 95 TL.
Çanakkale - Eceabat feribot: 107 TL.
Gelibolu - Lapseki feribot: 107 TL.
Çanakkale 1915 Köprüsü: 500 TL
Günlük 45.000 geçiş garantisi.
Yaklaşık olarak 15 saat düzenli ve sürekli olarak geçildiğini hayal edelim. Saatte 3.000 araç. Dakikada 50. Yani aşağı yukarı her saniye bir araç geçmesi gerekiyor.
Söz konusu geçiş garantili rakamın onda birinden dahi az araç geçecek.
+ KDV'yi atlamışım. Feribotlarda KDV içinde zaten.
Türkiye'nin Jeoparkıları
Bugün TR'de UNESCO'ya kayıtlı tek jeopark Kula-Salihli.
Kızılcahamam-Çamlıdere ve Zonguldak jeoparklarının ziyaretçi merkezleri ile dikkat çekici oldukları söylenebilir.
Fotoğraflarım eşliğinde TR ve jeoparklar tivit dizisine buyrun👇
Kula - Salihli UNESCO Jeoparkı
Salihli'nin de meseleye sahip çıkması için Kula Jeoparkı olan isme Salihli eklendi. Kurumsal yapısı bir mahalli idare birliği ile yürütülüyor (Jeopark Belediyeler Birliği)
Daha iyi bir ziyaretçi merkezine acilen ihtiyacı var.
Kızılcahamam - Çamlıdere Jeoparkı
Neredeyse Kula kadar eski ama bir türlü UNESCO ağına dahil olamadı.
Türkiye'nin Seyir Terasları.
İyi bir seyir terasının ilk özelliği bakı zenginliği; bizde ise cam olması oldu gibi. Cam seyir terasları bir kabus gibi ülkenin dört bir yanını sardı...
Gördüklerime ilişkin tivit dizisi izlenimlerim eşliğinde aşağıya doğru. 👇
Fotolar bana ait.
1 Bakacak Seyir Terası, Uludağ & Bursa
Elbette daha iyi olabilir ama genel olarak bakı zenginliği, tasarım ve uygulama birlikte değerlendirildiğinde rahat bir birincilik alabiliyor benden.
2 Çanakkale Yayın Kulesi
Fotoğraflar inşaat aşamalarından elde olanlar...
Benim de organizasyonunda rol aldığım bir yarışmayla yapıldığı için gönlümüzün de birincisi :)