Op deze dag in 1581 werd het Plakkaat van Verlatinge ondertekend, waarin de Spaanse koning Filips II als vorst van de Nederlanden werd afgezet. Het Plakkaat is een belangrijke stap naar de vorming van de Republiek der Verenigde Nederlanden #geboortepapieren #draadje 🧵 1/9 
In het Plakkaat werd beargumenteerd waarom Filips afgezet kon worden. Het is een indrukwekkende tekst, waarin de vorst werd gemaand zijn volk "lief te hebben als een vader zijne kinderen ende een herder zijne schapen, die zijn lijf ende leven set om deselve te bewaren" 2/9
Als de vorst dat niet doet, maar zijn onderdanen onderdrukt, hun vrijheden en privilegiën beknot moet hij "ghehouden worden niet als Prince, maer als een tyran". Of dat het geval was, werd bepaald door "zijne ondersaten, besondere by deliberatie van de Staten van den lande" 3/9
Het afzweren van Filips II betekende nog geen zelfstandige Republiek. In het Plakkaat wordt de zoektocht aangekondigd "naar een ander machtigh ende goedertieren Prince, om de voorsz. landen te helpen beschermen en voor te staen". Dit moest de hertog van Anjou worden 4/9
Pas in 1588 - nadat de zoektocht naar andere vorsten niets had opgeleverd - accepteerden de Staten-Generaal zelf de soevereiniteit, waarmee de Republiek geboren was. In de Deductie (1587) verdedigde Francois Vrancken waarom de Staten-Generaal dat konden doen 5/9
De schrijver van het Plakkaat was (ambtenaar) Jan van Asseliers, audencier van de Staten-Generaal. Hij was op 22 juli gevraagd de tekst van het Plakkaat op te stellen. In het originele document is te lezen hoe woorden zijn doorgehaald en verbeteringen aangebracht 6/9
De Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit 1776 zou sterk beïnvloed zijn door het Plakkaat van Verlatinge, vooral de passages waarin betoogd wordt waarom een vorst afgezworen mag worden. Deze invloed is mede terug te voeren op de vele Nederlanders in Amerika 7/9
De afgelopen jaren bestaat veel meer aandacht voor het Plakkaat van Verlatinge met verschillende publicaties erover, o.m. van @GeertenWaling. In 2018 werd het Plakkaat verkozen tot het Pronkstuk van Nederland 8/9
Over de auteur van het Plakkaat van Verlatinge is weinig bekend en veel van wat er in de bestaande studies over hem staat, klopt niet. Hij had een fascinerend leven en een boeiende familie. Lees meer in mijn boek over hem dat (hopelijk!) volgend jaar uitkomt! 9/9
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
