Thread by @mac_musial

Dziś 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Z tej okazji chciałbym przybliżyć sylwetkę jednego z uczestników, pochodzącego z Kaukazu - Gruzina Artemiego Aroniszydzego 1/14🧵
#1sierpnia1944 #WarszawaPamięta

Artemi Aroniszydze urodził się 20 X 1891 r., w gruzińskiej wsi Konczkati. Był synem Michała Aroniszydze oraz Niny Cytlidze. Po ukończeniu szkoły średniej, podjął studia w szkole podchorążych w Tbilisi. W 1913 jako młodszy oficer służył w miejscowym pułku piechoty 2/14

Podczas I wojny światowej walczył przeciwko Turcji na froncie kaukaskim, jako część 261. Pułku Piechoty. W tym czasie otrzymał stopień kapitana i został odznaczony Orderem Świętej Anny IV klasy w 1917 3/14

W latach 1918-1921 walczył o suwerenność młodej, niepodległej Gruzji. Prowadził szkolenia wojskowe dla gruzińskiej młodzieży oraz współtworzył oddziały wojskowe. Brał aktywny udział w walkach przeciwko bolszewikom 4/14

Kiedy jego ojczyzna została podbita, musiał ją opuścić w obawie przed zemstą agresorów. Wraz z innymi oficerami udał się na emigrację do Konstantynopola. Początkowo nie mieli praktycznie środków do życia 5/14

Fortuna się do niego uśmiechnęła. W 1922 r. na zaproszenie polskiego rządu przybył on do Polski, jako oficer kontraktowy. Ukończył 3-miesięczny kurs w Rembertowie. Dzięki talentowi językowymi szybko opanował język polski. Przez lata służył w toruńskim. 63. Pułku Piechoty 6/14

W 1927 r. poślubił Polkę, Lidię. W 1934 roku został awansowany do stopnia majora, po kolejnym kursie oficerskim odbytym w Rembertowie. W sierpniu 1939 roku stanął na czele 2. batalionu 41. Suwalskiego Pułku Piechoty 7/14

Pod koniec sierpnia 1939 r. przyjechał do Warszawy, by kontynuować studia w Wyższej Szkole Wojenne. Wybuch wojny przerwał mu te plany. Dowodząc wspomnianym oddziałem brał udział w walkach o Warszawę na odcinku dzielnicy Ochota 8/14

Za męstwo okazane w walkach został odznaczony przez Dowódcę Armii „Warszawa” generała Rómmla Orderem Virtuti Militari V klasy. Po kapitulacji stolicy dostał się do niewoli niemieckiej. W połowie 1941 r. trafił do obozu pod Dreznem, za odmowę wyjścia z oflagu 9/14

ędąc Gruzinem został zwolniony z niewoli w 1942 roku. Najpierw pracował jako robotnik fizyczny. Następnie w tajemnicy wrócił do Warszawy i pod fałszywym nazwiskiem Jana Pileckiego dołączył do Armii Krajowej 10/14

Wziął udział w Powstaniu Warszawskim obok swoich rodaków, takich jak Wano Babulaszwili czy Elizabar Dżangdżawa. Według prasy powstańczej oddział złożony z Gruzinów miał walczyć choćby na Powiślu. Pod koniec wojny został komendantem Inspektoratu AK Piotrków Trybunalski 11/14

W marcu 1945 roku został aresztowany przez NKWD. Po brutalnym śledztwie został przekazany łódzkiemu Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie kontynuowano dochodzenie przeciwko niemu. Od groźby kary śmierci uchroniła go ogłoszona w lipcu 1945 roku amnestia 12/14

Po zwolnieniu z więzienia udał się na Dolny Śląsk i zamieszkał we Wrocławiu. Zmarł w wyniku długiej i ciężkiej choroby zmarł 22 IV 1950 roku. Został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim (Wrocław) 13/14

22 marca 2020 r., uchwałą Rady m. st. Warszawy, rondu na skrzyżowaniu ul. Opaczewskiej i al. Bohaterów Września na warszawskich Szczęśliwicach nadano nazwę Ronda Artemiego Aroniszydzego 14/14

Dziękuję za poświęcony czas na przeczytanie tego wątku!