Thread by @Ludwik_I

Mam dosyć corocznych dyskusji o sensie powstania warszawskiego, o odpowiedzialności dowódców AK i o tym, że nie można oceniać decyzji o walce 1 sierpnia 1944. Przygotowałem wątek z chronologią zdarzeń, które doprowadziły do #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

Bez opinii, komentarzy, same suche fakty. Jak doszło do #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie Co wiedzieli przywódcy Polski i dowódcy AK?
Zaczynamy od wydarzeń z 1943. Kilka zdarzeń miało decydujący wpływ na losy Polski w 1944. Pozwoli pokazać obraz sytuacji.

26 kwietnia 1943 zerwanie stosunków przez Sowietów z rządem Polski po ujawnieniu zbrodni katyńskiej
30 czerwca aresztowania gen. Grota Roweckiego, dowódcy AK
4 lipca śmierć gen. Sikorskiego, premiera i Naczelnego Wodza
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

Premierem zostaje Stanisław Mikołajczyk, ludowiec, wróg sanacji, Naczelnym Wodzem Sosnkowski, piłsudczyk
Dowódcą AK – Bór Komorowski, przed wojną oficer kawalerii.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

20 listopada 1943 – rozkaz dowódcy AK o ujawnianiu się Armii Czerwonej i przeprowadzaniu szeregu lokalnych powstań przeciw wycofującym się Niemcom, z wyłączeniem wielkich miast – podstawa Akcji Burza
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

28 listopada – 1 grudnia 1943 konferencja w Teheranie Wielkiej Trójki. Polska oddana Sowietom, zgoda Aliantów na granicę na linii Curzona. Alianci nie informują o tym polskiego rządu, robią nadzieje, że sprawa granicy jest jeszcze otwarta, tak jak powojennego rządu w Polsce.

31 grudnia 1943 polscy komuniści z PPR tworzą KRN, komunistyczny parlament konspiracyjny w kontrze do władz rządu londyńskiego.
Styczeń 1944 Armia Czerwona przekracza przedwojenną granicę II RP
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

Luty-marzec 1944 – Akcja Burza na Wołyniu, powstanie 27 wołyńskiej dywizji piechoty, podjęcie współpracy z Armią Czerwoną na lokalnym fragmencie frontu. Współpraca nie wpływa na Aliantów ani na Sowietów. Akcja Burza zostaje rozszerzona na wielkie miasta.

3/4 kwietnia do Polski zostaje zrzucony Józef Retinger, do końca nie wiadomo czyj emisariusz (Mikołajczyka, Brytyjczyków). Spotyka się z politykami, zwalcza go Sosnkowski, AK i narodowcy.
21 22 maja do Polski zostaje zrzucony Leopold Okulicki, zostaje zastępcą szefa sztabu AK.

6 czerwca 1944 – lądowanie Aliantów w Normandii, do końca lipca wojska Aliantów nie są w stanie wyjść z Normandii. Wizyta Mikołajczyka u prezydenta Roosevelta. Roosevelt robi nadzieje na poparcie polskich starań o granicę z Sowietami, mimo, że już zgodził się na linię Curzona.

22 czerwca 1944 rozpoczęcie sowieckiej ofensywy – operacja Bagration, rozbicie niemieckiej grupy armii Środek, zajęcie Białorusi i południowo-wschodniej Polski po Wisłę
3 lipca Armia Czerwona zajmuje Mińsk białoruski
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

7 lipca 1944 depesza Sosnkowskiego do Komorowskiego: jeśli zajdzie szczęśliwy zbieg okoliczności po odwrocie Niemców, a przed wkroczeniem Sowietów, należy zająć Lwów, Wilno, „inne większe centrum”. Komorowski uznawał, że była to zgoda na powstanie w Warszawie

7-15 lipca 1944 Akcja Burza w Wilnie, Sowieci zajmują Wilno
11 lipca Sosnkowski opuszcza Londyn i udaje się do Włoch, do gen. Andersa.
14 lipca Komorowski melduje do Londynu, że w Warszawie powstanie nie ma szans powodzenia
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

16 lipca 1944 Sowieci aresztują dowództwo AK na Wileńszczyźnie, internują żołnierzy
17 lipca Komorowski dowiaduje się o aresztowaniach na Wileńszczyźnie

20 lipca Okulicki i gen. Pełczyński, szef sztabu dowódcy AK, informują płk Szostaka, szefa oddziału operacyjnego sztabu AK, że w Warszawie musi być powstanie w ramach akcji Burza. Wcześniej Warszawa miała być wyłączona z Burzy
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

21 lipca dowództwo AK w Warszawie dowiaduje się o zamachu na Hitlera, prawdopodobnie Komorowski podejmuje decyzję o rozpoczęciu powstania w Warszawie podczas spotkania trzech generałów: Komorowski, Okulicki, Pełczyński.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

22 lipca 1944 Komorowski informuje sztab AK o decyzji rozpoczęcia powstania w Warszawie. Komorowski informuje też Jankowskiego, Delegata Rządu w Warszawie, przedstawiciela władzy cywilnej w konspiracji.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

23 lipca Sowieci zdobywają Lublin, ogłoszenie w Lublinie manifestu PKWN – Sowieci tworzą swój polski rząd tymczasowy (z datą 22 lipca)
22- 27 lipca Akcja Burza we Lwowie
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

25 lipca na odprawie sztabu AK Okulicki i płk Rzepecki (szef propagandy AK) naciskają na Komorowskiego, aby wydał rozkaz do powstania.
25/26 lipca Józef Retinger odlatuje z Polski w ramach operacji Most III tym samym samolotem, którym przyleciał do Polski Jan Nowak-Jeziorański

26 lipca 1944 Mikołajczyk wysyła do Jankowskiego, Delegata Rządu w W-wie, telegram, w których upoważnia go do ogłoszenia powstania. W Kairze spotykają się Józef Retinger oraz Mikołajczyk, który leci do Moskwy na rozmowę z Stalinem. O spotkanie prosili Amerykanie i Brytyjczycy

26 lipca 1944 odprawa Komendy Głównej AK – podjęta decyzja o powstaniu, ustalono, że sztab AK będzie miał 2 odprawy dziennie, o 10 i 18 (17).
26 lipca 9 armia niemiecka wie o stanie pogotowia w AK, zarządzono wzmożony nadzór na niemieckimi posterunkami i budynkami.

27 lipca 1944 Armia Czerwona zajmuje Białystok, Moskwa ogłasza tekst umowy Sowietów z PKWN, polskim rządem, według Sowietów. PKWN zgadza się na linię Curzona, w zamian ziemie na Zachodzie.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

27 lipca 1944 Depesza Komorowskiego do Sosnkowskiego: mylnie uważa, że Warszawa leży na obszarze działań 2 niemieckiej armii, a nie 9. Komorowski wie o aresztowaniach w Wilnie, likwidacji 27 wołyńskiej dywizji piechoty, wzmocnieniach sił niemieckich wokół Warszawy.

27 lipca 1944 Niemcy ogłaszają na 28 lipca obowiązek stawienia się 100 000 ludzi do budowy fortyfikacji w Warszawie. Chruściel, dowódca AK okręgu Warszawa ogłasza alarm dla AK, bez zgody dowódcy AK, Komorowskiego. #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

27 lipca 1944 Chruściel na odprawie dowódców okręgu Warszawa ujawnia stan uzbrojenia. Oświadcza, że powstańcy bez broni palnej mają się uzbroić w siekiery, kilofy, łomy. #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

28 lipca 1944 Warszawiacy zignorowali wezwanie Niemców do stawienia się. Komorowski odwołał alarm. Na rozkaz stawiło się ok. 80% stanu oddziałów AK. Żołnierze poznali stan uzbrojenia AK. Jankowski otrzymuje depesze z 26 lipca od Mikołajczyka o zgodzie na powstanie w Warszawie.

29 lipca 1944 kurier z Londynu, Jan Nowak-Jeziorański, referuje dowódcom AK, że nie będzie wsparcia z Zachodu dla powstania, nie będzie zrzutu polskiej brygady spadochronowej. Sowieci w języku polskim drogą radiową wzywają ludność Warszawy do powstania.

29 lipca 1944 Komorowski na wniosek Chruściela decyduje, że powstanie wybuchnie o 17, a nie w nocy, jak dotychczas planowano. Komorowski i Pełczyński decydują, że następcą Komorowskiego w razie czego, będzie Okulicki.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

30 lipca 1944 Mikołajczyk przybywa do Moskwy. Brytyjski ambasador doradza mu zgodę na warunki Stalina: granica na linii Curzona, zmiany w rządzie, przyznanie, że zbrodni katyńskiej dokonali Niemcy. Jest to powtórzenie dotychczasowego stanowiska Brytyjczyków.

30 lipca 1944 dowódca AK we Lwowie poinformował Komorowskiego, że przechodzi do polskich oddziałów przy Armii Czerwonej, odziały AK we Lwowie zostały zdemobilizowane. #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

30 lipca 1944 Armia Czerwona zdobywa Wołomin i Radzymin, uderzenie idzie na północ w stronę Bugu. Sowieckie wojska od 22 czerwca przebyły 400 km.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

31 lipca 1944 godzina 10:00 odprawa dowództwa AK, Komorowski zarządza głosowanie, czy już ogłaszać powstanie: większość jest na nie (4 do 3). Chruściel głosuje na nie. Zarządzono, że 1 sierpnia powstanie nie wybuchnie. Zarządzono kolejną odprawę na 18 tego samego dnia.

31 lipca 1944 godz. 14 Komorowski spotyka się z przedstawicielami Rady Jedności Narodowej, organem władzy cywilnej w konspiracji. Oświadcza, że 1 sierpnia nie będzie powstania. RJN postanawia zebrać się 1 sierpnia i obradować na temat powstania w Warszawie.

31 lipca 1944 Do godziny 17 31 lipca nie było decyzji o wybuchu powstania 1 sierpnia! 0 17:00 do Komorowskiego i Okulickiego melduje się Chruściel, który mówi, że Armia Czerwona jest na Pradze. Chruściel dowiedział się o tym od cywilów na Moście Poniatowskiego

31 lipca 1944 17:30 Komorowski ogłasza to Delegatowi Rządu, który wydaje zgodę na powstanie. Komorowski ogłasza decyzję o wybuchu powstania 1 sierpnia o 17. Nie czeka na resztę sztabu, zmienia decyzję z porannej odprawy.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

31 lipca 1944 godz. 18 przychodzą pozostali oficerowie sztabu AK, informują, że ruszyło niemieckie natarcie w rejonie Radzymina, Armia Czerwona została odepchniętą od Warszawy. Komorowski stwierdza, że jest za późno na odwołanie rozkazu o godzinie „W”.

31 lipca 1944 godz. 19 Chruściel przesyła rozkaz o godzinie W na 1 sierpnia godz. 17. Od 20 jest godzina policyjna, odziały AK otrzymują rozkaz dopiero 1 sierpnia rano.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

Powstańcy w Warszawie są uzbrojeni w: ok. 40 ckm, 140 rkm, 600 pistoletów maszynowych, 2500 karabinów, 3500 pistoletów. Uzbrojony był 1 na 6 powstańców, czyli ok. 2000 ludzi. Siły Niemieckie w samej Warszawie to ok. 10 000 ludzi, żołnierzy i sił policyjnych.
#1sierpnia1944

31 lipca 1944 Mikołajczyk spotyka się z Mołotowem. Mikołajczyk wspomniał, że może dojść do wybuchu powstania w Warszawie.
#WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

1 sierpnia 1944 godz. 17 wybuch powstania w Warszawie, stawia się ok. 60% stanu oddziałów AK, brak zdobycia Okęcia, dworców, mostów, dzielnicy niemieckiej, Alei Szucha itp., prawie 2000 zabitych w AK. Z Ochoty, Mokotowa i Żoliborza wycofują się odziały AK. #PowstanieWarszawskie

1 sierpnia 1944 najbardziej na wschód wysuniętymi pozycjami Armii Czerwonej są te pod Warszawą. Na mapach poniżej obszary okupowane przez Niemców 1 lipca i 1 września. #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

3 sierpnia 1944 Mikołajczyk spotyka się z Stalinem. Prosi go o pomoc dla powstania. Inne kwestie są już nie do załatwienia. Warszawa wymaga wsparcia. #WarsawUprising #1sierpnia1944 #PowstanieWarszawskie

Tak doszło do #PowstanieWarszawskie Zamiast emocji i cytowania piosenek i wierszy, fakty, jak podjęto taki rozkaz, jak atak wojsk partyzanckich w środku dnia na ufortyfikowane pozycje Niemców.
CC @lkwarzecha @PiotrGursztyn @PiotrZychowicz @gibon102 @1972tomek @Zebrowski_NSZ