Thread by @_MikeMuller

Premier Mark Rutte onder ede bij de parlementaire enquêtecommissie Groningen: #Pegas

Eigenlijk begon in 2013 pas discussie te ontstaan over de aardbevingen in Groningen, zegt premier Rutte. Het was 'niet op de radar', ook niet na de aardbeving van Huizinge (2012).

In de formatie heeft het destijds ook geen rol gespeeld, zegt Rutte. Daarom kwam er ook geen passage in het regeerakkoord, verklaart Rutte. #Pegas

Rutte somt op dat onder andere veiligheid, leveringszekerheid, ook financiën een rol speelde in het dossier gaswinning Groningen. "Maar er is toen gekozen om meer onderzoek te doen." Dat was 'verstandig' omdat er heel veel 'onbekend' was. #Pegas

Rutte had destijds een 'regulier' bezoek aan Groningen. Gaswinning werd slechts kort besproken. Rutte: "Nu is het ondenkbaar dat een bezoek aan Groningen niet voor 80 procent over aardgaswinning zou gaan."

Volgens Rutte was de aardgaswinning 'stap voor stap' veranderd in iets wat moois leek 'in een nachtmerrie'. #Pegas

Rutte wordt geconfronteerd met een citaat uit De Telegraaf, waarin hij tegen een journalist stelde niet zo onder de indruk te zijn van de bodemdaling #Pegas

De hoogte van de gaswinning in 2013 werd uiteindelijk een record. Rutte besefte dat pas in 2018, na een interview met Jan de Jong (oud-inspecteur-generaal bij SODM). Die haalde flink uit. "De grote maatschappelijke discussie kreeg ik pas mee in 2018." #Pegas

Rutte was in 2013 bij een diner met de olies. Gaswinning stond op de agenda, staat in de voorbereiding. Maar hij kan niet meer reconstrueren of het daar daadwerkelijk is besproken. #Pegas

"De gaswinning in 2013 viel in het systeem voor tien jaar", zegt Rutte. Pas vanaf 2014 werd de hoogte jaarlijks door het kabinet vastgesteld. #Pegas

In 2014 heeft Rutte een gesprek gehad met toenmalig minister Kamp gehad over de gaswinning. Hij kan niet terugvinden of hij een 'rol' heeft gehad in gesprekken tussen Kamp en minister Dijsselbloem (Financiën). Dijsselbloem wilde meer dan 40 miljard kuub. (Het werd 42,5).

Rutte vond het 'miljard van Max' wel logisch, zegt hij over het voorstel van de toenmalige commissaris van de koningin van Groningen. #Pegas

Rutte spreekt over een 'heel erge' en 'iconische' aardbeving bij Ten Boer in 2014. Uiteindelijk wordt besloten de winning voor een half jaar vast te leggen, er komt dan nog een nieuw advies van het SODM. Uiteindelijk naar zo'n 30BCM dat jaar. #Pegas

Rutte zegt dat 'er geen crisis' was tijdens een torentjesoverleg in januari. Wat daar dan wel besproken is? Dat kan hij niet zeggen. "Dat zijn vertrouwelijke gesprekken. Partijpolitieke gesprekken." #Pegas

Rutte zegt dat er ook steeds afwegingen moesten worden gemaakt: ook financiële belangen werden meegewogen. #Pegas

In december 2015 heeft Rutte een gesprek met Ben van Beurden over 'the new deal'. De Shellbaas wilde meer geld naar de regio. "Allemaal mooi, maar dat kan geen onderdeel van het beleid zijn", zegt Rutte. #Pegas

De investeringen in de regio moesten 'los staan' van schadeherstel en versterken, aldus Rutte. #Pegas

Rutte zegt dat hij in zulke 'relatiegesprekken' -zoals met Van Beurden- geen bindende toezeggingen kan doen. Vanaf 2015/2016 was het effect op de staatsfinanciën volgens Rutte ook geen afwegingskader meer. #Pegas

De diners met Van Beurden gingen volgens Rutte vooral over internationale zaken, niet per se over Groningen. Shell voelde zich, als toen nog Nederlands bedrijf, ook verantwoordelijk voor een goede relatie. Rutte noemt Van Beurden een 'fatsoenlijke man'. #Pegas

Hee. De parlementaire enquêtecommissie vond een notitie van Ben van Beurden -louter en vertrouwelijk gericht aan Rutte. Rutte kan hem in de archieven bij Algemene Zaken niet terugvinden. "Dan wil ik die ook wel eens zien", zegt Rutte. #Pegas

Er is ook een gespreksverslag (opgesteld door Shell) opgedoken waarin kritiek wordt geuit op bijdrages van
@henknijboer en @andrebosman. Volgens Rutte mogen grote bedrijven ook kritiek hebben op Kamerleden. "We zijn een vrij land."

Rutte vertelt over een 'verschrikkelijk bezoek' aan Groningen, waar hij met Hans Alders slachtoffers sprak. Staat in de top 2 van heftige bezoeken, zegt hij. Rutte zag mensen die 'letterlijk ten einde raad' zijn. Spreekt over de "verschrikkelijke paniek in de ogen." #pegas

Rutte zegt dat hij in juni en juli 2017 druk heeft gezet om een schadefonds in het leven te roepen. Andere partijen gaven aan dat de formatie een obstakel bleek. Rutte betwist dat. Wel erkent hij dat het te lang duurde. #Pegas

Rutte zegt dat er een 'angstscenario' bij hem leefde: vrees was dat er geen gas meer uit Groningen zou worden gewonnen. Dat zou o.a. gevolgen hebben voor leveringszekerheid, zei Rutte eerder al.

Volgens Rutte was het schadefonds en het fonds voor de regio niet meer nodig. Er zijn andere oplossingen gekozen. #Pegas

Rutte heeft 'af en toe hijgerig' met Wiebes gebeld met de vraag 'hoe ver ben je?'. Af en toe was hij ook 'niet ondersteunend' aan Wiebes. "Toen had ik gezegd tijdens een persco: het ligt ook aan de regio. Dat was klunzig."

Rutte vindt de vertraging van het schadeprotocol 'een van de zwartste pagina's in dit dossier'. #Pegas

Rutte heeft begin 2018 met Eric Wiebes gesproken over het volledig dichtdraaien van de gaskraan. Noemt de rol van Financiën ook als 'stressfactor'. Maar geld werd steeds minder belangrijk argument: de overheidsfinanciën stonden er ook veel beter voor.

"Er zit een muur tussen veiligheid en financiën", wordt geciteerd uit een stuk. "We wilden wel minder winnen, maar het kon niet: we hadden vlakke winning", zegt Rutte. #Pegas

Rutte kan 'niet reconstrueren' wanneer hij exact van minister Wiebes hoorde om helemaal terug naar nul te gaan. Wiebes verklaarde eerder dat Rutte de eerste was die zijn plan omarmde en hem steunde.

Over de traagheid van de versterkingsoperatie: na nulbesluit blijkt dat er alsnog veel meer huizen moeten worden verstrekt. "Hoe kan het dat het aantal te versterken huizen in 2018 is onderschat?", vraagt de commissie. "Ik denk dat we veel nog niet wisten", zegt Rutte.

Rutte noemt de hersteloperatie 'heel complex'. Wijst ook op de beperkingen die er zijn in het aantal beschikbare 'witte busjes', waarmee hij doelt op bouwvakkers.

Rutte poneert de stelling dat de 'complexiteit' van de versterkingsoperatie heel groot is: er moet per huis maatwerk worden verricht. "Het is veel complexer dan ik zelf had bedacht", zegt Rutte. #Pegas

Hij hoopt dat commissie niet pleit voor een structuurverandering in de versterking. "Mijn overtuiging na iedere structuurverandering is dat die leidt tot meer complexiteit", zegt Rutte. #Pegas

"Dit kost gewoon tijd, je moet het heel solide doen", zegt Rutte. #Pegas

"Ik hecht zeer aan goede relaties - van Greenpeace tot Shell", zegt Rutte. "Maar ik onderhandel niet zelf. Dat doen de vakministers." #Pegas

Rutte 'schaamt zich echt de ogen uit de kop' over de gang van zaken rondom de Groningse duurzaamheidssubsidie, waardoor mensen urenlang in de kou stonden en misgrepen. Nota bene toen kabinet op het bordes stond. Rutte: "Dit was geklungel. Ik vind het echt verschrikkelijk."

De enquêtecommissie geeft aan dat er meerdere waarschuwingen zijn geweest waaruit bleek dat de regeling te sober was. Aan die signalen is geen opvolging gegeven. Rutte wil geen antwoord geven op wat er tijdens de formatie is besproken. Daar zat hij niet als premier. #Pegas

Rutte zegt dat 'wij ons onvoldoende hebben gerealiseerd' dat burgers nu tegenover de Staat (en dus de Landsadvocaat) staan als ze procederen (en niet meer tegenover de NAM) #Pegas

Wat de minister van Justitie en Veiligheid daarvan vond? Dan moet Rutte de notulen van de ministerraad terugzoeken. "U geeft dat nu al een paar keer aan, maar wij nemen aan dat u die betrokken heeft bij de voorbereiding van dit verhoor", zegt commissielid Van der Graaf.

Rutte zegt dat het een 'zoektocht' is om de juridificering voor Groningers verder tegen te gaan. "Dat is een zoektocht. Dat blijkt maar weer." #Pegas

Rutte somt zijn eerdere excuses op die hij heeft aangeboden aan Groningers. Hij voegt er een vierde aan toe: "Die voor de late realisatie van de impact op mensen, ook op kinderen." #Pegas

Rutte heeft 'de grootste hoofdpijn' nu over het versterken. Er moeten nog 20.000 huizen worden versterkt. "Dat wordt een hels karwei".

Rutte zegt dat het vertrouwen 'min dertig', 'min honderd' is. Hij denkt niet dat er voorlopig herstel van vertrouwen is.

De premier zegt 'geen toverstokje' te hebben om te versnellen. Rutte zegt dat hij 'geen instructies' kan geven aan ministers. Wel heeft hij meermaals extra aandacht besteed aan dit dossier.

Rutte zegt dat hij ook kinderen zag die de angst in de ogen van hun ouders zagen of zelf angst hadden. Rutte: "Ik vind dat eerlijk gezegd nog het ergste."

Commissie komt nog een keer terug bij Rutte over eventueel verhogen van het budget voor de verduurzamingssubsidie. Wijst erop dat hij onder ede staat. Heeft het ophogen nu wél of niet op tafel heeft gelegen bij de formatie? "Volgens mij niet", zegt Rutte.

Rutte zegt dat hij de ambitie heeft om premier van alle Nederlanders te zijn. Vindt het wel terecht dat het vertrouwen in Groningen laag is en wil er alles aan doen om het te laten herstellen. Einde verhoor.