Thread by @Candarlioglu

#TOGG2022
1)
Cumhuriyet 29 Ekim’de mi ilan edildi?

Okullarda “belletilen tarih”e göre M.Kemal 28 Ekim 1923 akşamı Çankaya’da arkadaşlarına; “Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz” demiş ve ertesi günü de etmiştir.

Sanki daha evvel hiç Cumhuriyet’ten bahsetmemiş gibi.

Halbuki -->>

2)
Viyana’da neşredilen “Neue Freie Presse” gazetesinin muhabirine verdiği bir mülakatta “Cumhuriyet’in ilan edileceğini” ifade etmişti.

Acaba 29 Ekim’den ne kadar evvel açıkladı bir tahmin edin…

2 gün?..

5 gün?..

10 gün?..

15 gün?..

20 gün?..

1 ay?..

Hiçbiri… Daha

3)
evvel... Tarihini verelim:

22 Eylül 1923!

29 Ekim nerede, 22 Eylül nerede…

Bahsi geçen gazetenin muhabiri bu haberi 26 Eylül’de Ankara’dan Viyana’ya bildirdi. 28 Eylül’de ise gazetede neşredildi ve aynı nüshada “Türkiye bir Cumhuriyet-M.Kemal Cumhurbaşkanı” başlıklı bir

4)
makale de yer aldı. M.Kemal’in mülakatı ise aynı gazetenin 2 Ekim 1923 tarihli nüshasında neşredildi.

Halbuki M. Kemal 15 Ocak 1923 günü yani Cumhuriyet’in ilanından takriben 9 buçuk ay evvel Eskişehir Mutasarrıflık Dairesinde yaptığı konuşmada Cumhuriyet’e karşı çıkmış ve

5)
o sırada Türkiye’nin idare şekli olan “Meclis hükümeti” sistemini şöyle savunmuştu:

“Bildiğimiz meşruti ve cumhuri hükümetler teşkilatı, kuvvetler ayrılığı esasına dayalı kabul edilmektedir. Biz kuvvetler birliği esasına dayanarak hükümet tesis ettik."

1 Mart 1923‘te yani

6)
Cumhuriyetin ilanından takriben 8 ay evvel ise Meclis kürsüsünde yine “Cumhuriyet” şekline -tabiri caizse- burun kıvırarak mevcut “Meclis Hükümeti” sistemi için; “gelecekteki saadetimizi, şeref ve namusumuzu temin eder” demişti.

Kronolojiye yani hadiselerin tarih sıralamasına

7)
kısaca göz atalım:

1 Mart 1923: “Cumhuriyet”i değil, “Meclis Hükümeti” sistemini savundu.

24 Temmuz 1923: Lozan imzalandı. (Istanbul henüz Ingiliz işgalinde!)

22 Eylül 1923: Yabancı muhabire Cumhuriyet’in ilan edileceğini açıkladı. (Istanbul hala Ingiliz işgalinde!)

-->>

8)
28 Eylül 1923: Haber gazetede neşredildi.

2 Ekim 1923: M.Kemal ile yapılan röportaj gazetede neşredildi.

2 Ekim 1923 yani aynı gün: Ingilizler Istanbul’u Ankara hükümetine teslim etti.

4 Ekim 1923: Ingilizler Istanbul’u terk edip gitti. (Ama geldikleri gibi değil!)

-->>

9)

29 Ekim 1923: Cumhuriyet "resmen" ilan edildi.

M.Kemal’in yabancı muhabire verdiği mülakatın Cumhuriyet ile alakalı bahsi 24 Eylül’de “Akşam” ve 25 Eylül’de “Vatan” gazetelerinde de haber oldu.

Anlamayan var mı?

*

Bütün kaynak ve belgeler burada:

belgelerlegercektarih.com/2021/10/28/cum…