Thread by @JacobQNicholson

Obiecany długi wątek o burzliwym schyłku epoki brązu. To jak zawsze będzie uproszczenie i ze względu na 3200 lat jakie dzieli nas od tych wydarzeń w wielu miejscach teoretyzowanie z powodu szczupłości źródeł. Będę też w wielu miejscach korzystał z pióra J.Szczepańskiego. 1/x

Najazdy na południowo-wschodnie tereny Śródziemnomorza to przypuszczalnie tylko ostatni z etapów procesu znacznie dłuższego i dużo bardziej skomplikowanego.
Ta wielka wędrówka z XIII wieku AC zaczęła się dużo wcześniej gdzieś w Azji Środkowej, na jej niezmierzonych stepach. 2/x

Pchnięci siłą o nieznanych wektorach, przyspieszyli Ariowie inwazję na subkontynent indyjski, a Medowie i Persowie runęli na zachodni Iran. Niezależnie od tego dalej na zachodzie z zachodnich Bałkanów ruszyły potężne ludy iliryjskie w Kierunku doliny Dunaju. 3/x

Pod ich naciskiem drgnęli zamieszkujący północne części półwyspu bałkańskiego Frygowie i Trakowie.
Gdzieś przed 1230 rokiem stawili im czoło Achajowie. Mętne dane mówią o bitwie gdzieś w dolinie Wardaru, którą Achajowie przegrali. 4/x

Celem zasadniczym tych ludów nie była jednak mykeńska Grecja, lecz azjatyckie państwa Bliskiego Wschodu, a w najdalszym punkcie Egipt. Ciepło południa od zawsze przyciągało najeźdzców. Z tego punktu-bitwa z Achajami miała zadanie raczej zabezpieczające drogę do Azji Mniejszej.5/x

Achajom do grabienia przypadnie Troja, wraz z przyległościami, a Trakom i Frygom reszta... Priam król Troi zaapelował o Hetycką pomoc. Hetyci próbowali jej udzielić za pośrednictwem Luków, Pizydów i Myzów.
Sami nie mogli interweniować bo w ich granice już weszły Ludy Morza.6/x

Osamotniona Troja, po heroicznym oporze padła. Achajowie, palą jak zwyczaj karze miasto, a ludzi biorą w niewolę. Podczas wykopalisk odnotowano ślady pożaru i dużą ilość pitosów na zboże, oliwę i wino, co może świadczyć o tym, że mieszkańcy, spodziewali się długiego oblężenia.7/x

Tymczasem Ludy Morskie posuwają się powoli, ale systematycznie. Na tronie hetyckim zasiadał wtedy Suppiluliumas II. Zaapelował on do sąsiadów o pomoc. Asyria nie widziała interesu w obronie Hetytów. Babilonia była bezsilna, a na pomoc Egiptu też trudno było liczyć.8/x

Faraona Merenptah na wschód od delty Nilu stawił czoła inwazji ludów morskich pochodzenia italskiego w sojuszu z libijskimi berberami. Wkrótce po zwycięstwie na północy, Merenptah, kolejną wyprawę wojenną poprowadził przeciwko zbuntowanej Nubii. 9/x

W międzyczasie dusi też powstanie w Kanaanie.Po jego śmierci państwo wpada jednak w okres destabilizacji wewnętrznej. Tymczasem plemiona najeźdźców z północy wyprawiły się już na wyspę Alasiję (Cypr), zajęły ją, tym samym odcinając Hatti od Egiptu. 10/x

Król hetycki wezwał flotę Ugarit -za cenę przyznania miastu wolności. Doszło do bitwy, którą strona hetycka wygrała: spora część okrętów: Achajsko-Frygijsko-Trackich spłonęła. Jednakże próba odbicia Alasiji skończyła się niepowodzeniem. Co więcej, z zemsty za pomoc udzieloną 11/x

Hetytom ludy morskie zaatakowały samo Ugarit, którego król Ammurabi na próżno wzywał pomocy. Ugarit padło. Hetyci zostali zdani na własne siły. Ugarit padło. Hetyci zostali zdani na własne siły. A siły te znalazły się w rozsypce. Przed napływającymi masami wrogów 12/x

część żołnierzy i ludności wycofała się za wrota cylicyjskie na południe. Inni dali się zaskoczyć i zaryglować w stolicy kraju - Hattusas. Oblężenie trwało zapewne długo. Ale jego wynik był przesądzony. Słońce Hetytów zaszło. 13/x

Ludy morskie (Trakowie, Frygowie, plemiona Pulasti i Zakara etc.) po pokonaniu Hetytów szły na południe niszcząc królestwo Amurru i Fenicję - 60 miast fenickich i kananejskich spłonęło, wśród nich Byblos, Jerycho, Megiddo, które nie miały już nigdy odzyskać dawnej świetności.14/x

W tym czasie w Egipcie rządził już Ramzes III. Stawił czoło najeźdźcom u wschodniego ramienia delty Nilu. Doszło tam do wielkiej podwójnej lądowo-morskiej bitwy. Zakończyła się ona pełnym na obu frontach zwycięstwem Egipcjan. Flota ludów morskich została spalona, 15/x

Jedynie plemiona Pulasti i Zakara oszczędzono, może wcześniej przeszły na stronę Ramzesa? W każdym razie ocaliły one życie i osiedliły się między Gazą a Karmelem. Natychmiast zaczęły napastować Hebrajczyków. 16/17

Pulasti to nikt inny tylko biblijni Filistyni, zaciekły wróg Izraelitów. Rodziła się Palestyna, ale to już inna historia…17/17