Thread by @__Sungur__

İKTİDAR UĞRUNA NELER YAPILMIŞ?
Pelee Yanardağı Felaketi
(Saint Pierre Felaketi)

1
Politikacılar çoğu zaman seçimi kazanmak uğruna bin bir hile ve yalanları göze alırlar. Hatta seçmenlerinin hayatını bile hiçe sayarlar. İnternet sitelerinde yer alan tarihî bir hadise bunu güzel bir delil olabilir.

***

2-]1902 yılında, Martinique'teki güzel kent St. Pierre'de böyle bir vaka yaşandı. Martinique, Karayip Denizi'nde, Venezüella'nın yaklaşık altı yüz kilometre kuzey doğusunda bir adadır. Tarihçiler Kolombun bu küçük adayı 1502 yılında keşfetmiş olduğuna söylerler.

3-]Hadise Şu şekilde gerçekleşmiş: Adanın her iki bölgesinden de Fransa için bir temsilci seçmek üzere, 10 Mayıs 1902 tarihinde sandık başına gidildi. Seçim sonuçlarının adadaki GÜÇ DENGELERİNİ değiştirmesi ihtimali oldukça yüksekti.

4-]BİR KÖŞEDE,adadaki beyaz üstünlüğünü temsil eden ve yüzyıllardır iktidarda bulunan İlerici Parti;KARŞI KÖŞEDE, Martinique'in siyah ve melez çoğunluğunu temsil eden,yeni kurulmuş Radikal Parti. 3yıl önceki 1899 seçimlerinde, Amedee Knight adlı siyah bir adam senatör seçilmişti.

5-]İlerici Parti, başka hiçbir siyahın siyasi bir mevkie çıkamamasını sağlamaya kararlıydı. Zengin ile yoksul, siyah ile beyaz arasındaki çekişme kızışıyordu. Ancak, adanın üzerinde kurulduğu dev Pelee Dağı ortalığı daha da ısıtacaktı.

6-]Nisan başlarında, Pelee Dağı gümbürdemeye başladı. Yanardağ ağzından kül bulutları ve zehirli gazlar püskürtmeye başladı. St. Pierre'in dar sokakları ince kül tabakalarının altına gömülmeye başladı.

Halk endişeliydi ama kimse Vali Mouttet kadar endişeli olamazdı.

7-] Yedi ay önce Fransız hükümeti tarafından atanmıştı ve temsilcilerin her ikisi de Radikal Parti'den seçilirse, bu onun için büyük utanç kaynağı olacaktı. Başa baş geçmesi muhtemel seçimi yönlendirmek için elinden geleni yapıyordu.

8-]İhtiyacı olan son şey insanların panik halinde adayı terk etmesiydi. Sadece beyaz azınlığın göç etmeye yetecek kadar parası olduğunun farkındaydı. Onlar da giderse, İlerici Parti seçimi kaybederdi. Adayı terk etmelerini engellemek için bir şeyler yapması şarttı.

9-]Adanın en büyük gazetesi Les Colonies'i volkanın tehlike unsuru olmadığına ve giderek büyüyen panik ortamından Radikal Parti'nin sorumlu olduğuna dair haberler yayımlamaya ikna etti. Gazete, yıllar boyunca her konuda iktidarı desteklemişti ve bu da bir istisna değildi.

10]Mouttet,gazetenin editörü Andreas Hurardı,Peleenin tehlike içerdiğine dair hertürlü düşünceyi göz ardı etmesi için ikna etti.Hurardın,valinin ricasını kabul etmekten başka şansı yoktu,çünkü Mouttet gazetenin reklam gelirlerinin büyük Ölçüde düşmesini sağlayabilecek konumdaydı

11-]3 Mayıs'ta volkanda meydana gelen yarık sonucunda, kül ve çamur bir dağ köyünü yok etti ve St. Pierre'in içinden geçen nehir boyunca yol almaya başladı. Amerikan elçisi, Washington'u tehlikeden haberdar etmek için bir telgraf çekti.

12-]Fakat telgrafı durduran Mouttet,patlamaların yatıştığını ve tehlikenin sona erdiğini belirten kendi mesajını yolladı. Ne yazıkki gerçek böyle değildi.Kül yağmaya devam etti ve tüm şehirdeki çatılar yıkıldı.Volkana yakın bölgelerde yaşayan insanlar patlamalar sonucunda öldü.

13-]Kurtulanlar St. Pierre'e kaçınca, kentin nüfusu 30 bine fırladı. Şehir sakinleri adayı terk etmek istediler ama Mouttet bunun gerçekleşmesine izin veremezdi. Vali, St. Pierre halkının adayı terk etmesini engelleyen emirler vermişti.

14-]Tesadüfen,7 Mayıs tarihinde de yakındaki St.Vincent adasındaki Soufriere volkanı patladı ve yaklaşık iki bin kişinin ölümüne yol açtı. Soufriere'in patlaması St.Pierre halkını biraz rahatlattı;bu patlamanın kendi volkanlarındaki basıncın azalmasını sağlayacağını düşündüler.

15-]Aynı gece, vali ve karısı St. Pierre'i ziyaret edip Bağımsızlık Oteli'nde konakladılar. Halkın güvenini tazelemek amacıyla kente gelmişlerdi. Durumun ne kadar kötü olduğunu gözleriyle görünce, şehri boşaltmanın vaktinin geldiğine karar verdi.

16-]Açıklamayı yapmak için, ertesi gün katedralde gerçekleşecek Ekmek ve Şarap Ayini'nin bitişini beklemeyi uygun gördü. Ne yazık ki Mouttet tahliye emirlerini asla veremeyecekti.Ertesi sabah 07: 59'da, Pelee Dağı'nda patlamalar duyulmaya başlandı.

"️Bu, sonun başlangıcıydı."

17-]Volkan, büyük ve siyah bir duman püskürttü. Kabaran dumanın içinde şimşekler çaktı. Daha da kötüsü, volkanik gaz ve parçalardan oluşan yakıcı bir çığ dağdan aşağı inmeye başladı. Teknik ismi nuee ardenîe olan bu ateşten bulut, yokuş aşağı St. Pierre'e doğru ilerledi.

18-]Sıcaklığı yedi yüz dereceyi aşan çığ, saatte yüz kilometrenin üstünde bir hızla ilerliyordu. Dünyanın kentten duyduğu son söz, St. Pierre telgraf operatörünün Fort-De-France operatörüne saat 08:02'de çektiği "Gidin" mesajıydı.

19-] Sadece bir dakika sonra, Pouyer-Quertier gemisindeki bir telsiz operatörü şu mesajı çekti: "Pelee patlaması sonucu St. Pierre yok oldu. Yardım gönderin."

St. Pierre saniyeler içinde alevler içinde kaldı.

20-]Uzaktan, yanmakta olan insanların alev topundan kaçıp kendilerini denize atarak kurtulmaya çalıştıkları görülebiliyordu. Kavrulmuş etleri, suya girdikleri an cızırdıyordu.

21-]Limana ve ticaret gemilerine akan alev duvarı, suya yayılarak, oraya kadar kaçmayı başarabilmiş olanları da öldürüyordu.Kurtarma ekipleri geç kaldılar. Uzaktaki gemiler patlamanın Soufriere'de gerçekleştiğini sandıkları için Martinique'i es geçtiler.

22-] İngiltere, Japonya, Almanya ve ABD deniz kuvvetleri, tüm yardımları St. Vincent'e gönderdiler. St. Pierre'deki durumun daha beter olduğunun farkında değillerdi. Elbette, kurtarma ekiplerinin de pek bir faydası olmazdı.

23-]Felaket,yirminci yüzyılın en büyük ve son iki bin yılın ise en büyük üçüncü patlamasıydı. Vali Mouttet ve eşi de dahil olmak üzere, otuz bin kişinin tamamının canlı canlı yandığı tahmin ediliyordu. Ölülerin çoğu çıplak halde bulundu. Giysileri üstlerinde buharlaşmıştı adeta.

24-]Isı o kadar yüksekti ki her türlü cam ve çelik bile erimişti. Şehir tamamen yok olmuştu. Kurtarma ekipleri arama çalışmalarına başladıklarında, kurtulmayı başarmış üç kişiye ulaştılar.

25-]▪︎Bir ev kadını olan Yvette Montferrier, şehrin bir buçuk kilometre dışında, bir hendeğe sığınarak kurtulmuştu. Kötü bir şekilde haşlanmıştı ve birkaç saat ya da günden daha fazla yaşayıp yaşayamadığını bilmiyoruz.

26-]▪︎Yirmi sekiz yaşında bir ayakkabı tamircisi olan Leon Compere-Leandre, şehrin rıhtıma yakın varoşlarındaydı. Patlamadan önce, sığınmacılar evini işgal etmiş ve çıkmayı reddetmişlerdi. Onlarla tartışmak yerine evinin bodrumuna sığınan Compere-Leandre,

27-]her şey bittikten sonra yukarı çıktığında, evinin yok olduğunu ve tüm sığınmacıların da öldüğünü gördü. Kolları, bacakları ve göğsü yanıklar sebebiyle kanadığı ve acı verdiği halde, Fort-De-France'a giden ana yol olan beş kilometre ötedeki 'Le Trace'a ulaşmayı başarmıştı.

28-]Kurtarma ekipleri tarafından hastaneye götürüldü ve tedavi edildi. 1936 yılına dek yaşadı. Bu hikâyenin son sürprizi ise, bir yeraltı hapishane hücresinde bulunan, on dokuz yaşındaki Auguste Ciparis.

29-]Kötü bir şekilde yanmıştı, hücresi molozla dolmuştu ve üç gün boyunca kurtarma ekiplerinin gelmesini beklemişti.
"️Peki neden oradaydı? "

Ciparis'in, beyaz bir Fransız'ı öldürmek suçundan ölüm cezasına çarptırılmış bir siyah olduğu anlaşılıyor.

30-]8 Mayıs Sah günü asılacaktı, yani, patlama günü! Elbette, cellatları onu götürmeye asla gelmediler.Kaderin bir cilvesi olarak, ölenler Ciparis'i ölüme mahkum edenlerin de aralarında bulunduğu otuz bin kişi olmuştu.Şehrin içinde kurtulmayı başaran tek kişi,bir idam mahkumuydu.

31-]Bundan daha traji-komik bir durumla karşılaşamazsınız. Ciparis'in cezası hafifletildi.Daha sonra öğrenildiğine göre,seçimi garantilemek isteyen valide son bir çaba olarak adam için af çıkartacaktı.Ciparis yaşamının geri kalanında Barnum/Bailey Sirkinde gösteri yaparak geçindi

32-] Gösterisi ne miydi? Günlerce hücresinin bir kopyasında kalmak. Ciparis, 1929 yılında öldü.

"_Kıssadan Hisse_"

33-]İktidar ile hırsı yanıp tutuşanları, zengin-fakir, siyah-beyaz adaletsizliğini, ölüm bir anda gelip hepsini yakıp yok ediyor. O gün öldürülecek olan mahkûmun tek kurtulan kişi olması da, kimbilir “Hâkim zulmeder, kader adalet eder” sözünün bir tecellisi..