Thread by @vahidfarid

امروز میخوام داستان #سرور (Server) و #پورت (Port) رو بگم براتون.
تمام خدماتی که ما تو حوزه‌ی وب دریافت می‌کنیم، توسط یک سرور یا مجموعه‌ای از سرورها به ما ارایه میشه.
ارتباط با اون سرور هم از طریق شبکه‌ (یا اینترنت) برقرار میشه.
۱/۱۴

سرورها به‌جز حوزه‌ی وب، تو خیلی حوزه‌های دیگه هم مشغول ارایه خدمات هستن که من الان نمیخوام واردش بشم.
یک سرور میتونه اختصاصی باشه و یا اختصاصی مجازی یا همون vps.
در یک تعریف عامیانه، شما میتونید سرور رو یک هایپرمارکت تصور کنید که خدمات متفاوتی رو به صورت متمرکز به ما میده.
۲/۱۴

روی سرور، ما سرویس‌هایی رو اجرا می‌کنیم که به کاربر، خدماتی رو ارایه کنیم. یعنی سرور خودش به تنهایی نمیتونه خدماتی بده، باید سرویس مربوط به یک خدمت روی اون سرور فعال باشه.
این سرویس‌ها رو شما مثل فروشگاه‌های داخل هایپرمارکت تصور کنید.
۳/۱۴

در واقع سرور، زیرساخت لازم برای اجرای سرویسه، ولی بدون سرویس، هیچ کاری نمیتونه انجام بده.
درست مثل هایپرمارکتی که در ابتدا هیچ فروشگاهی نداره.
بعد یکی یکی فروشگاه‌ها رو افتتاح میکنیم و شروع می‌کنیم به ارایه خدمات، مثلا خدمات #v2ray.
خب لازمه‌اش اینه که فروشگاه رو تجهیز کنیم.
۴/۱۴

برای همینه که ابتدا میایم سرویس رو نصب (Install) و استارت می‌کنیم.
حالا بریم سراغ آدرس‌دهی.
هر سرور روی شبکه‌ی اینترنت، یک آدرس منحصر به فرد داره که فقط برای خودشه (یا برای مجموعه‌ای از سرورها در یک شبکه محلی).
این همون آدرس آی‌پی هست که خودش یه داستان داره.
۵/۱۴

خلاصه بگم آدرس آی‌پی معمولا با یک عدد ۳۲ بیتی مشخص میشه که به شکل a.b.c.d نوشته میشه. این ترکیب میتونه بیش از ۴ میلیارد سرور رو آدرس دهی‌کنه، ولی خب همین محدودیت باعث شد که چندین سال قبل نسخه جدیدی از آی‌پی معرفی بشه با نام IPv6 که با یک عدد ۱۲۸ بیتی مشخص میشه.
۶/۱۴

ما هنوز نامی برای میزان ظرفیت آدرس‌دهی نسخه ۶ آی‌پی نداریم ولی شما عدد ۳۴ رو با ۳۷ تا صفر جلوش در نظر بگیرید :/
خب ما با آی‌پی، تازه میرسیم به سروری که میخوایم ازش خدمات بگیریم. تازه رسیدیم به هایپرمارکت. چجوری بریم سراغ فروشگاه (سرویس) مثلا v2ray؟
۷/۱۴

اینجاس که پورت میاد وسط و نقشش رو به عهده می‌گیره. مثل پلاک فروشگاه.
پورت یک عدد ۱۶ بیتی (بین ۱ تا ۶۵۵۳۵) هست و ما با شماره‌ی پورت به سرور میگیم که با کدوم سرویس کار داریم.
این شماره‌ها هیچ تفاوتی به لحاظ کارکرد با هم ندارن ولی پورت‌ها یه سری تعریف استاندارد دارن.
۸/۱۴

مثلا شما وقتی به یک برج مراجعه می‌کنید، هیچوقت انتظار ندارید که سرایدار تو واحد شماره ۳ باشه. معمولا یا صفره، یا روش نوشته سرایدار، یا نگهبانی.
رو سرور هم همینه. پورتهای مشخصی هستن که برای کاربری خاصی تعریف شدن ولی اگه شما کاربریشو عوض کنید اتفاقی نمیوفته فقط گمراه کننده‌اس.
۹/۱۴

مثلا پورت ۲۲ برای ssh هستش، پورت ۸۰ برای http و پورت ۴۴۳ برای https.
یه وقتایی ما به دلایل امنیتی میایم پورتها رو غیراستاندارد می‌کنیم. مثلا ssh رو میبریم رو پورت ۲۲۲۲. این دقیقا استفاده از تکنیک ایجاد گمراهی برای هکر هست.
۱۰/۱۴

خب گفتم که پورت مثل پلاک فروشگاه تو یه هایپرمارکت می‌مونه.
طبیعیه که نمیتونیم دو تا فروشگاه با یک پلاک داشته باشیم. برای همین نمیتونیم دو تا سرویس رو روی یک پورت فعال کنیم.
وقتی میگیم یک پورت لیسن هست (listen) یعنی سرویس روی اون پورت فعاله و پورت اشغال شده.
۱۱/۱۴

حالا ممکنه یک خدماتی، یه سری سرویس‌های داخلی داشته باشه و پورت‌های بیشتری رو از اونی که میبینید اشغال کنه. درست مثل فروشگاه‌ها که مثلا انبارشون تو یک پلاک و خدمات پس از فروششون تو یک پلاک دیگه‌اس.
برای مثال ما سرویس xray رو نصب می‌کنیم و همزمان چند پورت اشغال میشه.
۱۲/۱۴

نقش شبکه‌ اینترنت هم مثل خیابون و کوچه می‌مونه که مسیر دسترسی ما به سرور رو فراهم می‌کنن.
نقش فیلترچی هم مثل ایست بازرسی میمونه که یه سری مسیرها رو میبنده، یه سری ها رو هم به ظن مفسده، از دسترسی به برخی خدمات محروم می‌کنه :/
اینو گفتم چون حس کردم جای فیلترچی خالی بود اینجا.
۱۳/۱۴

امیدوارم تونسته باشم مفاهیم رو به زبان ساده منتقل کنم. حالا همگی باید نقش سرور، معنای آی‌پی، نقش و معنای سرویس و پورت رو بدونیم.
پایدار باشید🌱
۱۴/۱۴

اگه دوست داشتید، مطالبم رو تو کانال تلگرامم دنبال کنید:
t.me/vahidgeek