Hisseleri Borsa İstanbul’da işlem gören 12 banka 2022’de toplam 301 milyar TL kar etmiş gözükürken (“Tarihi”), TÜFE bazlı enflasyon muhasebesi uygulandığında bu toplam %92 azalarak 2022 sonu TL’si cinsinden 25 milyar TL’ye (“Düzenlenmiş”) iniyor. 
Önceki tıvitteki tablodan görüldüğü gibi, enflasyon muhasebesi uygulandığında, örneğin Akbank’ın 2022’de 60 milyar TL net kar yerine 11 milyar TL net kar ettiği, Halkbank’ınsa 15 milyar TL net kar yerine 14 milyar TL zarar ettiği ortaya çıkıyor.
Enflasyonun hızla yükseldiği ilk yıl olan 2021’de 12 bankanın toplam karı 63 milyar TL gözükürken, enflasyon muhasebesi uygulandığında, 2021 sonu TL’si cinsinden toplamda 48 milyar TL zarar ortaya çıkıyor. 2021’de enflasyon muhasebesi altında kar etmiş banka neredeyse yok!
Özkaynaklardaysa durum farklı: 12 bankanın 2022 sonundaki 897 milyar TL’lik toplam özkaynağı, enflasyon muhasebesi uygulandığında %10 farkla 2022 sonu TL’si cinsinden 985 milyar TL oluyor. 2021 özkaynak toplamıysa %5 olumlu farkla 2021 sonu TL’si cinsinden 468 milyar TL çıkıyor.
Peki neden böyle oluyor? Çünkü örneğin yılbaşında tüm varlığı 100 TL nakit, tüm kaynağı 100 TL özkaynak olan bir şirketin sene sonunda tüm varlığı 150 TL nakit, özkaynağı da 150 TL olduğunda tarihi mali tablolarda 50 TL kar gözükürken, +
%80 yıllık enflasyon söz konusu olup enflasyon muhasebesi uygulandığında sene sonu TL’si cinsinden 30 TL zarar (150 - 100 * 1,8) çıkar. Özkaynaksa sene sonu TL’si cinsinden 150 TL olarak (100 * 1,8 - 30) gözükmeye devam eder.
Neredeyse hiçbir şirketin mali tabloları bu kadar basit olmadığından enflasyon muhasebesinin uygulanması da böyle kolay değil. Üstelik enflasyon muhasebesinin tam usulünce uygulanabilmesi için banka bazında gerekli tüm detaylar kamuya açıklanmış değilken +
bazıları açıklanmış olsa da elektronik olarak kolay bir şekilde edinilebilinecek bir formatta değil. Ama olanlar kabaca bir hesap yapılabilmesi ve yeterli bir fikir edinilmesi için genellikle yeterli.
Olur da bankalar 2021 veya 2022 yılı için mali tablolarını enflasyon muhasebesi uygulanmış olarak birgün kamuya açıklarlarsa, tümünde buradakilere yakın rakamlar çıkar diyemiyorum çünkü bazı önemli detaylar net olmadığı gibi olanların da bazıları o zamana kadar değişebilir +
veya ek kural gelebilir. Örneğin genel fiyat düzeyi için tam neyin baz alınacağı açık değil. Enflasyon muhasebesi uygulanmış finansallarını yakın zamanda gönüllü olarak ayrıca açıklayan birkaç şirket TÜFE’yi kullanmışsa da ne vergi kanunlarında ne de TMS’de bu konuda netlik var.
Yine de hesapladığım enflasyon muhasebesi uygulanmış rakamların bankaların “gerçek” rakamlarına epey daha yakın olduğunu tahmin ediyorum. Buna dolaylı bir delil olarak Garanti’nin 2022 konsolide BDDK net karı 58 milyar TL gözükürken Garanti’nin ana hissedarı BBVA’in +
2022 mali tablolarına konsolide ettiği enflasyon muhasebesi uygulanmış UFRS mali tablolarda Garanti’nin net karının 10,8 milyar TL gözükmesini gösterebilirim. (Bkz shareholdersandinvestors.bbva.com/financials/fin… sayfasındaki “4Q22 Quarterly Report” Excel dosyası.)
Genel fiyat düzeyi için TÜFE yerine Yİ-ÜFE kullanıldığında enflasyon muhasebeli finansallarda 12 bankanın 2022 toplam net karı 2022 sonu TL’si cinsinden 105 milyar TL zarar (TÜFE bazlı 25 milyar TL kar), toplam özkaynağı 1,07 trilyon TL (TÜFE bazlı 985 milyar TL) çıkıyor.
Enflasyon muhasebesi uygulanmış rakamları hesaplarken kullandığım ve kendi geliştirdiğim Excel modelini ekteki bağlantıdan görebilirsiniz. Modeli tam anlayabilmek için iyi finansal muhasebe, enflasyon muhasebesi ve Excel bilginiz olması lazım. 1drv.ms/x/s!An7xDJLejf…
Dosyayı internet üzerinden açmak ya da incelemek için herhangi bir İnternet tarayıcı (Chrome, Firefox, vb.) yeterli. Ama modeli çalıştırabilmek için Microsoft Windows ve Excel yüklü bilgisayarınıza indirmeniz ve EquityRT (ücretli) aboneliğinizin olması gerekiyor.
Excel’deki modeli geliştirirken 20 küsur yıllık finansal analistlik tecrübem ve 1990’ların sonlarından 2000’lerin ortasına kadar enflasyon muhasebesi uygulanmış mali tablolarla bol bol uğraşmışlığım yanında birçok kaynak içinde en çok şu üçünden faydalandım:
“Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma”, 2005, Karasioğlu ve Erdemir, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 2005/2 dergipark.org.tr/en/pub/kmuseka…
IAS 29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies, Deloitte e-learning module deloitteifrslearning.com/media/modules/…
“Chapter 7: Practical Example of IAS 29”, PricewaterhouseCoopers, 2002 icjce.es/images/pdfs/TE…
Modelin hem anlamlı hem de pratik kılabilmek için bazı tercih ya da varsayımlarda bulunmam gerekti. #Enflasyon #BIST #XBANK #AKBNK #GARAN #HALKB #ISCTR #TSKB #VAKBN #YKBNK Bunlardan bazıları şöyle:
Yöntem notları (1): ALBRK ve KLNMA hariç enflasyon muhasebesi uygulandığında daha doğru sonuç verdiğini tahmin ettiğim için konsolide mali tabloları (BDDK ya da ÖFK) kullandım.
Yöntem notları (2): Enflasyon muhasebesini çeyreksel mali tablolara uyguladıktan sonra yıllık rakamları hesapladım. Bu yaklaşım yıllık rakamların daha güvenilir bir şekilde hesaplanmasını sağlıyor.
Yöntem notları (3): Enflasyon muhasebesinde finansal durum tablosundaki parasal olmayan varlık ve kaynaklar, gerekirse 30 yıla kadar geriye gidilip, enflasyonla yeniden değerlenir. Enflasyonun 4Ç21 öncesi düşüklüğünü fırsat bilip yeniden değerlemeyi 2020 sonundan başlattım.
Yöntem notları (4): 2020’den sonra edinilen parasal olmayan varlık ve kaynakları, çeyrek ortalarında edinildiklerini varsayarak yeniden değerledim. Gelir tablosundaki kalemlerin çoğu için de aynı varsayımda bulundum.
Yöntem notları (5): Sonuçları çok etkilemiyor ama vergi amaçlı mali tablolarda enflasyon muhasebesi uygulamasına izin verilmediğini varsayarak enflasyon muhasebesi uygulanmış mali tablolarda ek ertelenmiş vergi gideri hesabını da işin içine kattım.
@threadreaderapp unroll
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
