Optimist Brainy Profile picture
Mar 31 22 tweets 4 min read Twitter logo Read on Twitter
کدام زبان ها در زمان جنگ برای گفتگوی بیسیمچی ها به کار ‌رفتند + چند نمونۀ کوتاهِ باورنکردنی از گفتگو به این زبانها

- تاتی
- زرگری (رومانو)
- سُرخه‌ای
- سنگسری
- بیذُوُی
- نائینی

اکنون ببینید چگونه استخبارات عراق رو بیچاره کردند ...
#پاینده_ایران
⬇️ ادامه ⬇️
دو نمونه از تاتی:

تاتی: " کَرخایون ساقِدا "
فارسی: " تخم مرغ ها (خمپاره ها) را آماده کنید "

تاتی (وفسی): "ملوچ! ملوچ!"
تاتی (سگزآبادی): "گئوش! گئوش!"
فارسی: "گنجشک! گنجشک!" (اشاره به هواپیما)
⬇️
زبان تاتی در استانهای قزوین (تاکستان، شال، اسفرورین و ...)، البرز (اشتهارد)، زنجان (خوئین و طارم)، اردبیل (شاهرودِ خلخال و خورش رستم)، آذربایجان شرقی (گلین قیه، خوینرود و کرینگان) به کار می رود و از بازمانده های زبان مادی هست.
⬇️
دو نمونه از سرخه‌ای: (در نمونه نخست، هشدار حمله شیمیایی انجام شده است)

سرخه‌ای: "کاشی برحی بقاتی"
فارسی: "دشمن آنچه (آقای) کاشی می‌فروشد (گاز) زده است"

سرخه‌ای: "مارگیج! مارگیج!"
فارسی: "گنجشک! گنجشک!" (اشاره به هواپیما)
⬇️
زبان سرخه‌ای در استان سمنان و در شهر سرخه (یا به زبان خودشان سور) گویشور دارد، از زیرشاخه های زبانهای کومشی (سمنانی) است و پیوند شگفت انگیزی با زبان پهلویِ پارتی دارد.
⬇️
دونمونه از سنگسری:

سنگسری: "گال بدین کاتون د! تک ترا شونون، وارش بمیه"
فارسی: "بچه ها را صدا کنید! به طرف جلگه میرویم، باران آمده است"

سنگسری: "مرگوژا! مرگوژا!"
فارسی: "گنجشک! گنجشک!" (اشاره به هواپیما)
⬇️
زبان سنسگری در استان سمنان و در شهر سنگسر گویشور دارد، از زیرشاخه های زبانهای کومشی (سمنانی) است و در اوج شگفتی، پیوندهای نزدیکی با زبان خوارزمی باستان نشان میدهد.
⬇️
دونمونه از بیذُوُی:

بیذوی: "مِردِ گُردَا اُواجی جَالدی دومدو اُری وینیَا. نیم ژورهایی کی چَاش وو دومیو اُسوجیی بَا بِگَان پِش"
فارسی: "فرمانده می گوید به سرعت چهرهایتان را بپوشانید و بچه هایی که چشم و رویشان می سوزد را به عقب برگردانید"
⬇️
بیذوی: "چَاش پیدورا اِیکینو"
فارسی: "چشم برایتان می فرستم"

بیذُوُی در ۸ روستای کاشان در استان اصفهان و بطور ویژه ابوزیدآباد گویشور دارد و از بازماندهای زبان مادیِ راژی هست.
⬇️
دو نمونه از نائینی:

نائینی: "واوِرُسید یورید! یا بی . بِرُشی کَه"
فارسی: " باید بلند شید بیاید! جا شد (تموم شد). بیرونش کردند"

نائینی: "چوروک! چوروک!"
فارسی: "گنجشک! گنجشک!" (اشاره به هواپیما)
⬇️
نائینی در استان اصفهان و در شهر نائین (در مرز استان یزد) گویشور دارد. در میان برخی روستاهای نائین به زبان گبری نیز مشهور هست و پیوندهای آن با زبان اوستایی شگفت انگیز است.
⬇️
شوربختانه چیزی از زبان زرگریِ رومانو در دست ندارم اما این دو گزاره را از این زبان یافتم.

زرگری: "چيلالو مانوشس پورتِسدار ناناك"
فارسی: "از پُلِ نامردان گذر نكن؛ در آب سيل فرو برو"

زرگری: "مین ایرانیسُم. ایرانی بوت مَنگَه"
فارسی: "من ایرانی هستم و ایران را دوست دارم"
⬇️
زبان زرگری در روستای زرگر در استان قزوین گویشور دارد.

این زبان به طور باستانی ریشه در هند دارد و اکنون از هند تا اروپا (و بطور ویژه رومانی) گسترده شده است؛ در ایران با زبان های تُرکی و فارسی آمیخته شده بگونه ای که درکِ آن برای سایر رومانو زبان های جهان هم سخت شده است.
⬇️
استخبارات عراق، به یاریِ دیگر کشورها توان شنود گفتگوها را پیدا کرده بود؛ بنابراین دیگر زبان فارسی (یا ترکی و کردی) قابل استفاده نبود.
⬇️
در یک بازه زمانی از یک گویش دزفولیِ رمزگونه نیز بهره گرفته شد که با موفقیت همراه بود اما برای آرامش خاطر، این زبانها جایگزین شدند.

استخبارات عراق تا پایان جنگ نتوانستند از این زبان ها رمزگشایی کنند. به نظر میرسه که حق داشتند 😅
پی‌نوشت ۱::
از زبان "گَزی" هم در زمان جنگ بهره گرفته شد.

نمونه‌ای از زبان گزی:
گزی: "سعید کوا درو ... سعیداژون بِکُشت"
فارسی: "سعید کجاست ... سعید را کشتند "

مردم شهر گز بُرخوار (نزدیکی میمه) در استان اصفهان ایران بدان سخن می‌رانند.
پی‌نوشت ۲::
از "خوانساری" هم در زمان جنگ بهره گرفته شد که در خوانسار استان اصفهان گویشور دارد.

پی‌نوشت ۳::
به گنجشک در زبان سنگسری "مَرجا" میگویند و در زبان سمنانی "مرگوژا"
پی‌نوشت ۴::
از "ترکی خلجی" هم در زمان جنگ بهره گرفته شد که در قم و بوانات فارس گویشور دارد.

پی‌نوشت ۵::
"گویش بهدینان" هم در زمان جنگ بکار گرفته شد که در میان زرتشتیان یزد رواج دارد.

پی‌نوشت ۶::
یکی از دوستان به "زبان تالشی" در رضوانشهر گیلان هم اشاره کردند.
پی‌نوشت ۷::
گویش "اردستانی" که در اردستان استان اصفهان گویشور دارد.

پی‌نوشت ۸::
زبان "گرجی" که در غرب استان اصفهان (فریدونشهر و فریدن) رواج دارد.

پی‌نوشت ۹::
زبان چپی خوزستان که برساختۀ زمان جنگ در میان خوزستانی ها (آبادان، اهواز و ...) است و امروزه برای تفریح استفاده میشود.
پی‌نوشت ۱۰::
گویش "بادرودی" در بادرود استان اصفهان

پی‌نوشت ۱۱:: (اشکال تایپی در تاتی)
"سابدا" درست است نه ساقدا.

پی‌نوشت ۱۲:: (اشکال تایپی در سرخه‌ای)
"بفاتی" درست است نه "بقاتی".
همچنین گویا در سرخه "بِرُتی" درست است نه "بِرُحی" (هرچند روستا به روستا، ادای واژگان ناهمسان است)
پی‌نوشت ۱۳::
گویش "اَچُمی" که در استان فارس (لار، اِوَز، گراش، خنج و ...) گویشور دارد.
پی‌نوشت ۱۴::
دوستی به "کُرمانجی" در خراسان شمالی هم اشاره کردند.

پی‌نوشت ۱۵::
دوستان به "زبان رازی" در شهر "راز و جرگلان" در خراسان شمالی هم اشاره کردند که از بازمانده های زبان پهلویِ پارتی هست.

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Optimist Brainy

Optimist Brainy Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us on Twitter!

:(