Thread by @stadsnatuur

Vanmorgen dient de zaak Isosun-GS Utrecht over na-isolatie en vleermuizen.
Uniek aan de zitting: voor het eerst heeft de Afdeling bestuursrechtspraak gebruik gemaakt van het instrument van de ‘amicus curiae’.
Ik zit in de zaal als toehoorder (en amicus)
raadvanstate.nl/actueel/nieuws…

Er zijn in totaal 46 reacties uit de maatschappij gekomen, tot vreugde van de RvS. Dat helpt bij deze zaak.

Isosun geeft in de toelichting aan dat zij het opvallend vonden dat de onderzoekskosten zo enorm hoog zijn.
GS Utrecht blijft bij standpunt dat endoscopisch onderzoek niet conform Wnb is en dat dit niet voldoende de vleermuizen beschermt.

Isosun geeft aan dat als branche van isolerende bedrijven inmiddels een work-around is en de bedrijven met een beperking in de uitvoerende periode, er toch op de andere momenten gewerkt kan worden.

GS Utrecht geeft aan dat er met een (pré)SMP toch goed gewerkt kan worden wanneer alle voorwaarden in acht genomen worden.

De staatsraad gaat alle 7 vragen langs.
1. Endoscopie: conclusie uit alle indieningen is dat dit middel aanwezigheid vleermuizen niet kan uitsluiten. Staatsraad vraagt of bij gebruik je dan alle kieren van een huis moet bekijken: dat is ongeveer de hele muur dan?

Isosun geeft aan dat het een steekproef is en je niet alle kieren kunt inspecteren.
GS geeft aan dat een dergelijke steekproef met endoscoop onvoldoende is en het ook om verblijfplaatsen gaat, niet alleen de aanwezige vleermuis.
RvS concludeert: endoscoop is onvoldoende.

Vraag 2 en 3: quick scan en nader onderzoek als middel. Toelichting vanuit GS wat dit inhoudt: bureaustudie, locatiebezoek en als je daarmee niets kunt uitsluiten leidt dit tot het advies "nader onderzoek" nodig.

RvS vraagt of quick scan wel nodig is, immers: dwergvleermuizen zitten overal. Kun je niet meteen door naar nader onderzoek?
GS geeft aan dat er ook ongeschikte objecten zijn (schuurtje bv) waarbij je wel kunt uitsluiten. Maar als er een spouw is - inderdaad altijd potentieel.

RvS geeft aan: uit de reacties is gekomen dat nader ecologisch onderzoek nog steeds niet altijd 100% uitsluiting geeft - of zelfs dat er na het onderzoek alsnog vleermuizen verschijnen.
Reactie GS: daarom ook korte tijd tussen onderzoek en ingreep nodig en bv exclusion flaps.

RvS gaat door op de zekerheid: hoe hoog moet je de lat leggen? Als nader onderzoek ook niet 100% is waar en waarom stop je dan ergens?
Isosun is immers ten laste gelegd dat het niet voldoende uit kon sluiten dat er vleermuizen aanwezig waren in de panden.

Antwoord GS is dat dit ook belang SMP onderstreept: zekerheid gaat omhoog als je groter gebied onderzoekt. Maar een rondje lopen en met endoscoop onder de maat is - met een nader onderzoek heb je in ieder geval uiting aan je zorgplicht gedaan (zonder een 100% grens te bereiken)

RvS geeft aan dat de tenlastelegging wel "uitsluiten" is. Dus juridisch is dit wel een punt: wat kan vleermuizen wel uitsluiten? GS blijft bij standpunt: een nader onderzoek is het beste dat je kunt doen momenteel. Vanuit de zorgplicht moet je dat dus dan doen.

Nader gesprek over alternatieve verblijfplaatsen vleermuizen. Isosun geeft aan dat de tussenspouw tussen woningen al snel 60 m2 is en dat dit een goede optie is voor verblijfplaatsen. GS geeft aan dat het nu niet om nieuwbouw gaat, maar om na-isolatie bestaande woningen.

Mogelijk is niet alle na-isolatie mogelijk dus, als er geen alternatieve verblijfplaatsen gemaakt kunnen worden.
Isosun geeft nog aan dat het "kennisdocument vleermuizen" en "vleermuisprotocol" niet goed bekend was en ook nu niet helder is of dit beleid is.

GS pakt terug dat de basis Wnb is en dit hulpmiddelen zijn, of het beleid is maakt niet uit. Hadden isolatiebedrijven als professionals dit kunnen weten? Ja en in het vakgebied je laten informeren is niet meer dan normaal.

Het gaat nu verder over procesbelang: wat moet de procedure voortaan zijn? (de tenlastelegging is al in de eerdere zitting behandeld en wordt niet overnieuw gedaan)
RvS vraagt aan GS wat de definitie "ecologisch onderzoek: is, alleen de scan of aanvullend onderzoek of beiden?

RvS trekt zelf maar de conclusie: het gaat blijkbaar vooral over nader onderzoek en dat dit dus verwacht wordt aan isolatiebedrijven.
Laatste vraag voor dit punt: wat is een ecologisch deskundige?

RvS concludeert na studie van alle stukken dat dit een vrij zacht begrip is. Los van een studie kun je met wat ervaring blijkbaar ecoloog zijn? Dit is inderdaad een lastig punt, vleermuisprotocol geeft ook ruimte hiervoor: het gaat om de ervaring.

RvS gaat nu verder met onderzoeksmethodieken, behandelt de 4de vraag (van 7). Het is helder dat in de toekomst meer gebruik gemaakt zal worden van warmtecamera's, batloggers, wellicht dna-onderzoek. Maar wordt verder niet uitgediept.

Over kosten wordt verder ingegaan: RvS concludeert dat de hoogste kosten in onderzoek zitten, niet in de maatregelen (borstels/exclusion flaps) maar ook in de leges (per provincie andere bedragen) en ontheffingsprocedure (tijd en rapportages).

GS Utrecht blijft aangeven dat een (pre) SMP dé oplossing is om die kosten omlaag te brengen voor onderzoek, leges en procedure.

RvS vraagt hoe het met particulieren moet. Een SMP is voor gemeentes en/of woningbouwcoöperaties immers. Het voordeel voor hen is evident. Provincie geeft aan dat dit aan gemeenten is.

Het is inmiddels wel een beetje reclamezendtijd voor (pre)SMP provincie Utrecht...

GS Utrecht geeft aan dat als particulieren willen meeliften op SMP, je er vanuit moet gaan dat er wat zit. Procedure is dan: natuurvrij maken buiten kwetsbare periode en zorgen voor alternatieven.

Als je als particulier daar niet in mee wil moet je volledig onderzoek doen en het uit laten sluiten om zonder SMP te werken.
RvS vraagt door: hoe worden alle maatregelen genomen, en u schrijft zelf in SMP dat 'niet alle verstoring te voorkomen is'.

GS geeft aan dat dit het best haalbare is en zonder maatregelen het in ieder geval niet goed zal gaan.
Er komt geen heel sterk verhaal helaas.
Isosun geeft aan dat er met maatregelen en een kalender wel te werken is, maar er zijn dan periodes dat we weinig geïsoleerd zal worden.

Isosun geeft aan dat er wel schifting zal komen in isolatiebedrijven, die wel goed omgaan met natuur en wie niet.

Ook Isosun krijgt wat 'reclametijd' en geeft aan dat het goed zijn zijn in de toekomst dat alleen gecertificeerde bedrijven subsidie zouden moeten krijgen, zodat er meer kwaliteit komt in de branche.
(de woordvoerder is ook voorzitter Venim, brancheorganisatie isolatiebedrijven)

Nu wordt het helemaal interessant: RvS heeft wel wat vragen over het instrument van (pre) SMP. Als er een heel bijzondere vleermuis zit ergens weet je dat nog niet en toch heb je al een ontheffing. Hoe zit dat precies?

GS geeft aan dat je niet blanco begint maar al data hebt en dat de kennis groeit tijdens het gebruik. Isosun haakt er bij aan dat zij er wel mee kunnen werken.
RvS vraagt of dit dus echt vinger aan de pols is en of er in een pre-SMP dus dingen gedaan worden nu dan in een SMP?

RvS legt hier de vinger op de zere plek: hoe waterdicht is een pre-SMP dus, want je krijgt toestemming dingen te doen op basis van nog onvolledige data?
GS geeft aan dat dit een kwetsbare fase is inderdaad maar beter dan niets.

RvS is vrij kritisch hierover, ook over het 'doorschrijven' van een ontheffing. Dat gebeurt maar een van de leden van de RvS geeft aan dat 'gedacht wordt dat dit kan' waaruit blijkt dat dit nog niet zeker is.

RvS gaat naar het slot. Er wordt verlangd een uitspraak te doen over de methodieken en de procedure.
Maar: RvS kan geen uitspraak over het SMP zelf doen, want dat ligt búiten het geschil.
RvS gaat dus geen uitspraak doen of een (pre) SMP correct middel is.

Staatsrechtelijk is het niet mogelijk. GS en Isosun geven wel aan dat ze graag richtinggevende uitspraken willen, ook voor duidelijkheid in de branche. RvS geeft aan dat het een omvangrijke zaak is en de 6 weken niet gehaald gaan worden. Einde lange draad #naisolatie #rvs