Bahman Ansari Profile picture
Jun 5, 2023 25 tweets 11 min read Read on X
بریم یه گریز دیگه بزنیم به #شاهنامه
داستان #رستم_و_اسفندیار به زبان خودمانی!
ـ#رشتوی_جدید

خب طبیعتا اسم این داستان رو اکثر پارسی‌زبانان شنیدن! ولی آیا جز اسم داستان، کار دیگه‌ای هم کردند؟ مثلا رفتن شاهنامه رو ورق بزنن و بخونن؟ حیف از این گنجینه‌ای که دست ماست و قدرشو نمیدونیم... Image
فردوسی ابتدا منبعی که این داستان رو از او شنیده، با ظرافت معرفی میکنه:

شب تیره، بلبل نخُسپد همی
گُل از باد و باران بجنبد همی

بخندد همی بلبل از هر دُوان
چو بر گُل نشیند، گشاید زبان

نگه کن سحرگاه تا بشنوی
ز بلبل سخن گفتنی پهلوی

ز بلبل شنیدم یکی داستان
که برخواند از گفتهٔ باستان
گشتاسپ اسم شاه ایران بود. دو تا پسر داشت: اسفندیار و پشوتن.

ـ #زرتشت بر طبق اساطیر ایرانی، در دوره همین آقای گشتاسپ به پیامبری مبعوث شد. و چون گشتاسپ شاه، ازش حمایت کرد، زرتشت به گشتاسپ برکت داد. پشوتن رو بهش عمر جاودان داد که تا رستاخیز زنده بمونه و در آخرالزمان به یاری Image
سوشیانت (منجی دین زرتشتی) قیام کنه. و اسفندیار رو هم که پهلوونی برا خودش بهش گفت بره تو یه رودخونه مقدس خودش رو بشوره. اسفندیار وقتی رفت تو آب و اومد بیرون، تمام بدنش ضدضربه شد (به‌جز چشم‌هاش که در آب بسته بود) و برای همین ملقب شد به #اسفندیار_رویین‌تن یعنی اسفندیار ضدضربه! Image
البته این بخشی که تا اینجا گفتم، تو شاهنامه توضیح داده نشده. ولی برای درک بهتر موضوع، این بخش رو از روی کتاب‌های قدیمی ایران باستان مثل کتاب معظم #بُن‌دَهِش (آفرینش بنیادی) براتون نقل کردم.

برگردیم به شاهنامه.
اسفندیار خیلی به باباش پیله می‌کرد که تو پیر شدی استعفا بده و منو جای Image
خودت بکن شاه ایران! ولی گشتاسپ که بدجور چسبیده بود به قدرت، هربار می‌فرستادش دنبال نخودسیاه! مثلا یه بار گفت با تورانیان بجنگ، بعدش شاهت میکنم! نکرد! یه بار گفت از #هفت‌خوان بگذر و خواهرانت رو که اسیر شدن نجات بده، تا شاهت کنم! باز نکرد! دست آخر برگشت
Image
گفت میخوای شاه بشی، باید بری یه سفر به استان سیستان، #زال و #رستم رو دستگیر کنی و کَت‌بسته بیاری اینجا.
اسفندیارمیگه بابا این چه حرفیه؟ رستم یه عمر پشت و پناه ایران بوده الان برم دستگیرش کنم؟ گشتاسپ میگه همینه که هست! میخوای شاه بشی، راهش اینه!

خلاصه اسفندیار که بدجور عشق نشستن
بر تخت شاهی بوده، با برادرش پشوتن و پسرش بهمن و بقیه بزرگان و لشگر، پا میشه میره سیستان. نزدیک شهر که میشه بهمن رو می‌فرسته بره به رستم خبر بده که اسفندیار اومده سیستان. یه نامه هم بهش میده با این مضمون که رفیق تو همیشه پشت و پناه ایران بودی. ولی حقیقتش چون در دوره پادشاهی پدرم Image
هیچوقت نیومدی کاخ شاهی یه سر به شاه بزنی و در جنگ اخیر ایران و توران هم شرکت نکردی، شاه از دستت شاکیه. گفته بیام کَت‌بسته ببرمت! حالا تو غصه نخور من خودم هواتو دارم فقط کافیه دستاتو شُل ببندم و ببرمت کاخ شاهی. اونجام وساطت میکنم شاه ببخشت!

بهمن میره پیش زال و زال بهش میگه رستم
رفته شکارگاه و الان تو شهر نیست. بهمن میره شکارگاه و وقتی هیبت رستم رو از دور میبینه پشماش میریزه! میگه بابام عمرا نمیتونه اینو دستگیر کنه! پا میشه میره بالای کوه و یه سنگ بزرگ پرت میکنه به سمت رستم که اون پایین لَم داده بوده و شراب شیراز میزده بر بدن!

همین که اطرافیان رستم سنگ
رو میبینن از بالای کوه داره میاد، جیغ و داد کنان فرار میکنن! ولی رستم به تخمشم نبود! لنگشو میاره بالا سنگ میخوره به پاشنه پاش کمونه میکنه یه طرف دیگه!

بهمن که پشم‌و‌کُرکی براش نمونده بود از یه مسیر دیگه میره پیش رستم (که نفهمه سنگ رو این انداخته) رستم هم کلی تحویلش میگیره و میگه Image
بیا دو پیک مِی بزنیم! خلاصه وقتی بهمن پیغام اسفندیار رو به رستم رسوند، رستم گفت حالا برو به بابات بگو غیظ نکن! همو دیدیم حرف می‌زنیم!

روز بعد، پس از این که یه سری اتفاقا و حرف و حدیث‌های بی‌اهمیت اتفاق میوفته، بالاخره رستم و اسفندیار با هم روبرو میشن و همو در آغوش میگیرن و یکم Image
پاچه‌خواری همو میکنن! اسفندیار دوباره پیغام شاه رو تکرار میکنه. رستم میگه من مشکلی با اومدن به کاخ شاه ندارم. پا میشم میام باهات. ولی این که بخوای منو کَت‌بسته ببری نه! کسی حق نداره دستای منو ببنده! اسفندیار هی اصرار و رستم هی انکار. کم کم دعوا بالا میگیره و نه این راضی میشه Image
دست‌بسته بره پیش شاه و نه اون راضی میشه بیخیال بستن دستای رستم بشه! دست آخر اسفندیار که تشنه رسیدن به قدرت بود، میگه آقا فردا همینجا قرار دعوا میذاریم! یا تو منو میکُشی، یا من جنازه تورو میبرم پیش شاه!

روز بعد جنگ تن به تن شروع میشه. اولش یکم باز رستم اسفندیار رو نصیحت میکنه
که جوون، این مسخره بازیا رو بذار کنار ولی اسفندیار میگه حرف من همونه: یا کَت‌بسته میای میریم پایتخت، یا جنازتو میبرم! رستم که میبینه این کصخول حرف حساب تو کتش نمیره جنگ رو شروع میکنه.

رستم و اسفندیار تمام روز با هم جنگ کردن. زور جفتشون مساوی بود. ولی با این حال رستم کلی بر اثر Image
ضربات شمشیر اسفندیار زخم برداشت، ولی اسفندیار چون رویین‌تن (ضدضربه) بود هیچیش نشد. با فرارسیدن شب، دو طرف طبق سنت اون زمان جنگ رو متوقف میکنن و میرن استراحت تا فردا نیمه دوم رو اجرا کنن!

وقتی رستم برمیگرده پیش رفقاش، زال (پدر رستم) زخمای رستم رو میبینه پشماش میریزه. رستم میگه Image
بابا این یارو رویین‌تن بود هیچ سلاحی به بدنش اثر نمیکنه. زال میگه چاره این کار دست سیمرغه. یکی از پرهای سیمرغ رو میندازه تو آتش و سیمرغ چند دقیقه بعد میفهمه زال به کمک نیاز داره، پرواز کنان میاد پیش زال.

وقتی قضیه رو زال برا سیمرغ تعریف میکنه، سیمرغ اول بالش رو روی Image
بدن رستم میکشه، زخمای رستم درجا خوب میشه. بعد به رستم میگه ببین پسر، اول سعی کن با اسفندیار صلح کنی. چون اسفندیار توسط زرتشت تقدیس شده و اگه بکشیش سرنوشت تلخی در انتظار خودته. اما به هر حال اگه حرف گوش نکرد و مجبور به ادامه جنگ شدی، راه کشتن اسفندیار چشماشه. چشماش تنها جایی
از بدنش هست که رویین و ضدضربه نیست. بعد به رستم میگه بره از فلان درخت یه شاخه محکم بکَنه و باهاش یه تیر دو شاخه درست کنه تا در زمان مقتضی، بتونه جفت چشمای اسفندیار رو هدف قرار بده.

رستم همه کارهایی که سیمرغ گفت رو انجام داد و روز بعد رفتن سراغ ادامه جنگ. اسفندیار با دیدن رستم
پشماش ریخت! این که دیشب خونین و زخمی بود چطور الان سالم شده؟ خلاصه رستم طبق دستور سیمرغ، اول باز میاد اسفندیار رو نصیحت میکنه که جوان بیخیال این بازی شو. ولی اسفندیار باز حرف قبل رو تکرار میکنه که یا خودت قبول میکنی دست‌بسته میبرمت یا جنازتو میبرم!

جنگ دوباره شروع میشه. Image
رستم تیر دو شاخه‌ای که دیشب درست کرده بود رو برداشت گذاشت روی کمان و به سمت اسفندیار نشانه گرفت. تیرو رو پرتاب کرد. صاف رفت خورد تو تخم چشمای اسفندیار و اسفندیار از اسب روی زمین افتاد.

رستم رفت بالاسر دید غرق در تون شده. دلش سوخت. گفت آخه پسر این چه بازی مزخرفی بود راه انداختی Image
خودتو به کشتن دادی. اسفندیار گفت در اصل تو منو نکشتی، پدرم منو کشت که می‌دونست زورم به تو نمیرسه ولی برای این که از پادشاهی استعفا نده و نذاره من شاه بشم، منو فرستاد به جنگ تو تا بمیرم.

تو لحظات آخر هم از رستم خواهش کرد پسرش بهمن رو پیش خودش نگه داره و بهش آموزش پهلوانی بده Image
رستم هم قبول کرد. اسفندیار مُرد و خبرش به گشتاسپ رسید زد دو دستی تو سر خودش و شروع کرد به نفرین کردن خودش.

از این ور، رستم هم شروع کرد با آموزش دادن بهمن و چندسال بعد که بهمن به یه پهلوان بزرگ تبدیل شد، فرستادش پیش بابابزرگش گشتاسپ. گشتاسپ وقتی نوه‌اش دید دوباره داغ اسفندیار Image
تو دلش زنده شد. زد زیر گریه. بعدشم از سلطنت کتار کشید و بهمن رو جای خودش به تخت پادشاهی نشوند. بهمن شد شاه ایران.

پایان

بازنویسی از: بهمن انصاری
پ.ن) یه جا گفتم سیمرغ به رستم گفت اگه مجبور بشی اسفندیار رو بکشی، سرنوشت شومی در انتظارته. اون سرنوشت شوم این بود 👇

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Bahman Ansari

Bahman Ansari Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @Ansari_Bahman

May 25
رشتوی امشب: زبان تُرکی از چه زمانی وارد فلات ایران و خاورمیانه شد؟

این سوالی بود که چندباری ازم پرسیدن و تصمیم گرفتم با توجه به این که بحث مهمیه، درموردش یه رشتوی مفصل بزنم.
تا پیش از سقوط ساسانیان، اقوام تُرک‌نژاد فقط در آسیای میانه و شرق دور (جایی در حوالی مغولستان فعلی و شمال
چین) سکونت داشتند. نزدیک‌ترین ترک‌ها به مرزهای ایران، هون‌ها بودند که در آن‌سوی جیحون حضور داشتند و گهگاه به مرزهای شرقی ایران برای غارت شهرها، شبیخون میزدن. ولی به دلیل اقتدار ساسانیان، این‌ها نمیتونستن وارد
مرزهای ایران بشن. ولی با سقوط ساسانیان و بی‌صاحاب شدن مرزها، زمینه برای خزش تُرک‌ها به شرق فلات ایران، مهیا شد.

با این حال تا حدود 400 سال پس از ساسانیان هم خبری از اقوام ترک‌نژاد در ایران و خاورمیانه نبود. چرا؟ چون حکومت‌های نیمه‌مستقل ایرانی مثل طاهریان (در خراسان)، صفاریان
Read 27 tweets
May 11
بزرگ‌ترین سیستم تدافعی تاریخ، برای چه ساخته شد؟
ـ #رشتو

در دوران باستان، دو تمدن #ایران و #چین، سه سد طبیعی #دیوار_چین، #دیوار_گرگان و #دژ_دربند را ساختند. این سه منطقه، دیوارهای نظامی تدافعی بودند که به صورت منظم، توسط سربازهای ارتش، محافظت می‌شدند. Image
اولین بار، در حدود ٢۴٠٠ سال پیش، چینی‌ها دیواری بزرگ در سرتاسر آسیای میانه -از سواحل اقیانوس آرام تا رشته‌کوه‌های هیمالیا- ساختند. این دیوار که کاربرد نظامی داشت، برای جلوگیری از هجوم وحشی‌های اوغوز بود که مدام در حال راهزنی بودند و هر تمدنی را نابود می‌کردند.
Image
دیوار چین، بزرگ‌ترین دیوار دفاعی ساخته دست بشر در تمام تاریخ است.
در کنار چین، تمدن #هند قرار داشت. خوشبختانه هندی‌ها از آسیب اوغوزها در امان بودند زیرا به طور طبیعی، رشته‌کوه‌های هیمالیا میان سرزمین هند و سرزمین وحشی‌ها قرار داشت و از تمدن هند در مقابل آن‌ها، محافظت می‌کرد.
Image
Image
Read 11 tweets
May 3
کوروش در تورات
ـ #رشتوی_جدید

از #کوروش_بزرگ در تورات با لقب #مسیح و #منجی و #پادشاه_جهان یاد شده است. در این رشتو می‌خواهم بدون کم و کاست و دستکاری، آن‌ بخش‌هایی از تورات را که درباره کوروش نوشته است، برای شما بازنویسی کنم.

متن اصلی و بدون دستکاری کتاب تورات 👇 Image
ماجرای اسارت یهودیان:

پادشاه بابِل، نِبوکَدنِصَّر (بخت‌نصر)، با سپاهیان خود به اورشلیم حمله کرد و آن را محاصره نمود. […] او ظروف مقدس خانهٔ خدا را غارت و یهودیان را اسیر کرد و با خود به معبد خدای خویش در بابِل برد و ظروف را در خزانهٔ معبد گذاشت. […] یکی از این اسرا، دانیال Image
نبی بود. […] خداوند به دانیال، توانایی تعبیر خواب‌ها و رؤیاها را عطا فرمود. […] نِبوکَدنِصَّر در سال دوم سلطنتش خوابی دید. این خواب چنان او را مضطرب کرد که سراسیمه بیدار شد و نتوانست دوباره به خواب رود. پس همهٔ منجمان، جادوگران، طالع‌بینان و رمالان خود را احضار کرد تا خوابش را
Read 21 tweets
Apr 29
چه شد که دنیا به این روز افتاد؟
ـ #رشتو

بیایید به وضعیت بلبشو و درهم‌ریختهٔ جهان در قرن ٢١ نگاهی بیاندازیم:

١- یک‌سوم از جمعیت اروپا، سیاه‌پوست شده است.

٢- تعداد جماعت هم‌جنس‌گرا در مقایسه با یک قرن قبل، تقریبا پنج برابر شده است.

٣- پارلمان‌های کشورهای غربی، برعکس قرن‌های
گذشته که معمولا در اختیار افراد وطن‌دوست بودند، حالا در اختیار مهاجرانی از احزاب سبز و رنگین‌کمانی و ایدئولوژیک‌محور افتاده و مدام درگیر شعارهای پوچ در حمایت از چیزهایی شده‌اند که هیچ ارزش ملی/انسانی ندارد.

۴- هزاران نفر از مسلمانان، چسبیده به کاخ‌سفید در واشنگتن‌دی‌سی، نماز
جماعت برگزار می‌کنند.

۵- نظم جوامع متمدن به شکل وحشتناکی به هم ریخته است. افرادی در اعتراض به -مثلا گرم‌شدن زمین-کف خیابان‌ها می‌نشینند، ترافیک ایجاد می‌کنند، و هیچ نیرویی از پلیس و قانون، جرات نمی‌کند آن‌ها را بخاطر ترویج هرج‌و‌مرج و گند زدن به نظم شهری، بازخواست کند.
Read 27 tweets
Feb 18
دانشمندان ایرانی پیش از اسلام
ـ #رشتو
اخیرا زیاد مطرح شده که ایرانیان پیش از اسلام هیچ دانشمند و اندیشمندی نداشتند! گمان این عزیزان این بوده که هزار سال تمدن یکپارچه در دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی، برروی #هیچ ساخته شده و این ساختار منظم و منسجم بدون هیچ اندیشمندی برپا شده!

Image
Image
Image
قبل از نام‌بردن اسامی اندیشمندان ایرانی پیش از اسلام، باید یک نکته رو یادآور بشم. با حمله اعراب به ایران، ما دچار یک نسل‌کشی فرهنگی شدیم. انواع کتاب‌ها و نوشته‌های مکتوب از بین رفت و آثاری که باقی ماند هم اکثرا دچار پراکندگی و کاستی و نقص شدند. بنابراین یک فاصلهٔ عمیق میان ما
و ایران باستان به ویژه در بخش فرهنگ و تمدن و دانش پدید اومد که ماحصل اون، از بین رفتن بسیاری از کتاب‌ها و فراموش شدن نام دانشمندان و مولفان و بزرگان علمی ادبی شد.
Read 25 tweets
Feb 11
آشنایی با #دکان_داوود
ـ #رشتوی_جدید

یکی از آثار مهم باستانی ما که کمتر مورد توجه قرار گرفته، اثر تاریخی دکان داوود در سرپل‌ذهاب است. Image
این اثر تاریخی البته برخلاف اسمش، ارتباطی به داوود نبی نداره و یک گوردخمهٔ قدیمی است که شاید یکی از شاهان ماد در آن‌جا دفن شده باشه. Image
پس از سقوط ساسانیان، ایرانیان برای جلوگیری از تخریب آثار تاریخی توسط اعراب، اسامی هر یک از آثار را به اسامی مورد باور اعراب تغییر دادند. مثلا نام مقبرهٔ کوروش را گذاشتند «مشهد مادر سلیمان» و نام آتشکدهٔ آناهیتا در شهرری را به نام مزار بی‌بی‌شهربانو تغییر دادند. Image
Read 13 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us!

:(