Thread by @ChrisIsErbij

Bij de Binnenhoflezing door Pieter Omtzigt.

Ik liep verkeerd. Wat opmerkingen.

https://twitter.com/chrisaalberts/status/1699418443953439178

Heel druk hier. Lezing is uitverkocht. Alle leeftijden present.

Ik moest even het wachtwoord van de Wifi hebben maar Marieke van de Zilver van RTL Nieuws kon me niet het wachtwoord geven. Ik zit nu naast Niels van den Bovenkamp van het Nederlands Dagblad.

Niels heeft de lezing onder embargo gehad. Hij zegt dat alles wat Pieter Omtzigt zegt nieuws is, dus er zit nieuws in. Dat laatste is mijn conclusie.

Door Niels heb ik de lezing nu ook. Ondertussen is het foto's maken begonnen. Volle bak.

Ik kan u nu niets over de lezing zeggen want het embargo geldt totdat die is uitgesproken.

Er komt nu een inleider. Ik weet niet wie dit is. Omtzigt werd benaderd voor deze lezing voor het kabinet viel. Toen was dus ook niet duidelijk dat hij een partij zou hebben.

Oh deze man heet Gert Jan Verhoog. Er zijn allerlei partners in deze lezing. Het is een hele lijst. Dank aan Nieuwspoort voor de gastvrijheid. De Binnenhoflezing is een jaarlijks fenomeen.

Het thema is 'de nieuwe volksvertegenwoordiger'. Er komt een nieuwe generatie volksvertegenwoordigers aan. Hoe ziet die eruit? Omtzigt gaat dit voor ons verhelderen.

Er komt ook een panel met allerlei mensen waaronder Tom van der Meer en Maxim Februari. Het woord is nu aan Pieter Omtzigt. Applausje.

Wat is de rol van Kamerleden? Dat is de vraag waar Omtzigt het over gaat hebben. Omtzigt begint nu over dat hij scheidsrechter is op zaterdagen.

Scheidsrechters hebben net als Kamerleden informatie nodig. Anders nemen ze de verkeerde besluiten. Omtzigt vraagt zich af hoe het zou gaan als spelers zijn whatsapp-berichten zouden kunnen lezen. Dat leidt tot ellende.

Volksvertegenwoordigers moeten de regering kunnen controleren namens burgers. Ook moeten burgers kunnen zien wat de volksvertegenwoordigers doen. Al die informatie moet op orde zijn.

Daarom werkt de politiek in de openbaarheid, is er een Wet Openbaarheid Bestuur en moet de regering informatie verstrekken aan de volksvertegenwoordigers.

In een dictatuur heerst de staat over de burgers. Een dictator heeft een controleapparaat nodig om dit te kunnen doen. In een democratie is het andersom: de bevolking controleert de regering.

In een democratie controleert de regering de burgers ook, bv. bij snelheidscontroles. Er zijn wel waarborgen. De staat kan ook afluisteren e.d. als er ernstige verdenkingen zijn. Er zijn ook daar waarborgen.

Er zijn veel meer mogelijkheden gekomen om informatie over burgers te verzamelen. Omtzigt heeft het alleen over informatie die de overheid zelf verzamelt. Het gaat niet over terroristische actoren e.d., waarbij de gevolgen nog erger zijn.

Omtzigt heeft het over problemen op dit terrein. De Belastingdienst overtrad de AVG - Algemene Verordening Persoonsgegevens - en blijft dat nog jaren doen. De Belastingdienst overtrad jarenlang wetten. Dat moet je als burger eens proberen.

Omtzigt vertelt nu over de toeslagenaffaire en hoeveel mensen op een zwarte lijst van de Belastingdienst stonden. Die lijsten werden ook met andere overheden gedeeld.

Veel dingen die door de Belastingdienst zijn gedaan zijn niet geadministreerd. Mensen konden zich niet verweren want ze kennen de beschuldiging niet. Mensen kunnen ook niet achterhalen wat er gebeurd is.

Andere zaak nu. Allerlei grondrechten zijn geschonden tijdens de coronapandemie. Het is een hele lijst. Er zijn ook allerlei gegevens verzameld buiten de wet om. Er was een denktank desinformatie waarover niet werd transparant gecommuniceerd.

Wat desinformatie is, is niet gemakkelijk, zegt Omtzigt. Copernicus verspreidde ook desinformatie, maar we weten nu beter. Er zou een corona-enquête komen maar deze komt er niet.

Grondrechten konden heel gemakkelijk ingeperkt worden. De overheid weet steeds meer van burgers en de overheid neemt steeds meer ruimte in, ook ruimte die haar niet is toebedeeld.

Burgers moeten de overheid kunnen controleren, maar dat valt tegen. De Belastingdienst hield zich niet aan de AVG. De Tweede Kamer kan niet alle uitgaven controleren. Maar de regering wil burger-uitgaven vanaf 800 euro wel controleren.

Rutte wist zijn appjes en doet alsof zijn apps niets te maken hadden met zijn bestuurlijke besluiten. Hij hield zich niet in de archiefwet. Ondertussen wil de Europese Commissie stoppen met versleuteling van berichten. Wie controleert wie?

De overheid betaalt tegenwoordig soms liever een dwangsom dan dat stukken openbaar worden gemaakt. Dit is dus straffeloos. Dit gaat over dataverzameling, niet over kunstmatige intelligentie. Zo erg is het.

Mensen aan de onderkant van de samenleving krijgen geen rechtshulp en zij zijn precies degenen die die hulp nodig hebben. Grote jongens worden niet gepakt, zoals de Russische oligarchen.

Grootschalig witwassen bij banken is afgekocht met een schikking. De leiding werd niet vervolgd, dat zit in de schikking. Als je een foutje maakt met kinderopvangtoeslag word je wel vervolgd.

De AVG verhinderde dat de minister contact opnam met ouders van de toeslagenaffaire. Dat duurde anderhalf jaar. Na een jaar uithuisplaatsing komen kinderen niet makkelijk terug naar hun ouders. Zo schandalig was het.

De overheid beperkt regelmatig fundamentele rechten met instemming van de volksvertegenwoordiging. Er zijn altijd goede bedoelingen. Maar volksvertegenwoordigers kunnen dit niet goed controleren.

De rechtsstaat is er niet alleen als het uitkomt, zegt Omtzigt. Er is ook een teruggang in de democratie. Het idee was dat landen richting een Westerse democratie zouden bewegen, zoals Rusland. Dat is niet gelukt en niemand gelooft dit nog.

De bestorming van Capital Hill in de VS is en voorbeeld van hoe erg het is. Omtzigt bekritiseert dat het normaal is geworden burgers af te luisteren. Omtzigt komt met een rapport over Pegasus-software.

Democratieën glijden weg. We zijn laks met de bescherming van persoonsgegevens. Je zit al snel in een controlestaat. Omtzigt: in een controlestaat worden burgers gewantrouwd. Dat is een defect mensbeeld.

Omtzigt sluit af met de rol van Kamerleden. Dit is de belangrijkste rol. De nieuwe Kamer moet de machtsbalans herstellen. Stappen zijn duidelijk: op strepen gaan staan met informatie.

Er zijn meer sms'jes van Omtzigt openbaar dan van de regering, vertelt Omtzigt. De Kamer moet focussen op de hoofdtaken. Niet over ophef of aanvallen. Twitteren over moties is een dagtaak. 4000 moties is een dagtaak voor een eenmansfractie.

Omtzigt wil de begroting serieus nemen. De huidige Kamer moet de begroting nog behandelen, anders is die niet te wijzigen. Omtzigt bekritiseert dat 12 wetten op het gebied van belastingen tegelijk worden behandeld, wat leidt tot oppervlakkigheid.

Er moet wat Omtzigt betreft ook een corona-enquête komen, of de betrokkenen weg zijn of niet. Grondwettelijke toetsing moet, ook een Grondwettelijk Hof. Ook moet er een Grondrechtencommissie in de Tweede Kamer komen.

Dit is pas het begin van de agenda van Omtzigt. Dit gaat niet lukken in de televisiedebatten zoals we die kennen, horen we. Het gaat dan om snedige oneliners. Omtzigt wilt gesprekken en debatten met 2-3 mensen over een thema.

De campagne is geen spelshow, zegt Omtzigt. Een persoon klapt. Omtzigt ziet veel vernieuwing en is positief: nu kan men de eigen rol pakken. Het huidige politieke klimaat is wat dat betreft verfrissend.

Omtzigt wil dat de Kamer terug in positie komt. We krijgen nu een panel. Elodie Verweij leidt de boel, zij is redacteur bij de RTL-talkshows waaronder Beau.

Ook Michiel Breedveld van de NOS is debatleider. Hij heeft geen bekend gezicht maar is hier wel een bekende naam [dacht ik]. In het panel zit Tom van der Meer, hoogleraar politicologie van de UvA. Ook Maxim Februari en nog iemand.

Van der Meer mag nu onderscheid maken tussen verschillende soorten vertrouwen. Het ligt best hoog in Nederland.

Maxim Februari heeft een essay geschreven. De verkoop gaat goed, horen we. Het gaat over big data en algoritmes. Februari denkt dat we naar een controlemaatschappij gaan als we er niets aan doen. En mensen hebben weinig zin om iets te doen.

Februari denkt dat heel veel mensen de rechtstaat niet zo belangrijk vinden of het belang ervan niet zien. Februari denkt dat je bij big data sowieso niet weet waar ze vandaan komen.

Omtzigt vindt de zwarte lijsten van de Belastingdienst al een schandaal, daar stonden veel meer mensen op dan die slachtoffer zijn van het toeslagenschandaal. Ondertussen vertelt Februari hoe ingewikkeld de wereld van big data is.

Februari denkt dat als je de rechtstaat in dit soort zalen niet gemakkelijk aan de orde kunt stellen omdat er altijd andere prioriteiten zijn. Opkomen voor de rechtstaat wordt vaak gezien als ouderwets.

Frits van der Meer [?] heeft een leerstoel aan de Universiteit Leiden over het functioneren van de publieke sector. Hij zegt dat overheden langs elkaar heen werken en onzeker zijn. Ze vinden meer informatie altijd prettig.

Vaak doen overheden maar wat. Hij heeft liever echte fouten want dan is erover nagedacht. Nu is er vooral veel dommigheid. [geen letterlijk citaat].

Ik geloof dat het niet zo duidelijk is hoe we nu verder moeten, dus we doen vragen uit de zaal. Een man wil de rechtsstaat beschermen tegen de vierde macht. Ambtenaren moeten aansprakelijk gesteld kunnen worden als ze liegen. Ook strafrechtelijk.

Dit is een vraag aan Omtzigt. Hij wil dat ambtenaren de wet niet kunnen overtreden. Maar het strafrecht is niet de oplossing. Van der Meer wil dat je meer een beroep moet doen op vakinhoudelijke bekwaamheid van ambtenaren.

Man zegt nu dat er vervuilde databestanden zijn op basis waarvan rechters besluiten moeten nemen. Februari begint nu te vertellen dat het allemaal heel ingewikkeld is. Omtzigt begint nu over allerlei regels bij uithuisplaatsingen.

We horen nu Elodie Verweij zeggen dat er nog twee minuten zijn. Volkskrant heeft de lezing van een kop in die trant voorzien. Ik vind het de essentie niet echt maar de essentie is ook nogal lastig te bepalen. volkskrant.nl/politiek/omtzi…

Omtzigt zegt nu dat dit een saai onderwerp is. Omtzigt denkt dat de stapeling - toeslagen, Groningen, boeren - ertoe leidt dat mensen denken dat ze zelf ook nog aan de beurt kunnen komen.

Het is nu afgelopen. Breedveld van de NOS vindt het heel erg. Applaus.

Dit was de eerste lezing van Omtzigt sinds de bekendmaking van zijn nieuwe partij. Ik concludeer met een verslaggever naast mij dat het lastig samen te vatten is.

Ik ga er nog even over nadenken. Maandag ben ik weer in Nieuwspoort, voor het jaarlijkse debat waarbij parlementaire journalisten over elkaars werk klagen. Ik zie u dan en hoop op uw structurele steun. chrisaalberts.nl/steun-mijn-wer…

Maandelijkse donaties garanderen de continuïteit van mijn werk, dus uw steun is meer dan welkom. Tot maandag. #eind

@threadreaderapp unroll