Thread by @ChrisIsErbij

In Den Haag. De Thorbeckelezing. #draad #erbij #live

Lezing plus prijs. Lezing door Kees van der Staaij met commentaar van Elma Drayer. Daarna de Thorbeckeprijs. Sylvana Simons is genomineerd. Geen idee of er meerdere genomineerden zijn. We gaan het zien.

Er staat nu al een rij maar ik ben bij de koffie.

Simons en Drayer zijn er al. Van der Staay ook, hij is bang dat niemand interesse heeft in deze avond als er een derde stemming komt voor het Kamervoorzitterschap.

Joost Eerdmans komt met veel bravoure binnenlopen. Verwondering over de ongeldige stemmen bij de verkiezing voor het Kamervoorzitterschap.

Er komt nu een schoolklas aan. Trouwens @wimjmvoermans is er ook. Ik feliciteer hem met alle toekomstige talkshowoptredens. We hebben hem nodig.

Je ziet goed wie hier vaker zijn. Ontzettend gezellig ons kent ons sfeertje hier. Ik krijg nu een vermaning dat ik niet een halflege zaal op de foto moet zetten. Dat heb ik kennelijk een keer gedaan.

Bij Nieuwspoort weten ze ook niet of er meerdere genomineerden voor de Thorbeckeprijs zijn.

Ik hoor dat Martin Bosma nu Kamervoorzitter is. We zijn hier in Nieuwspoort - 100 meter verder - blij want dan is de aandacht weer bij de Thorbeckeprijs.

Wim Voermans heet ons welkom. Hij is juryvoorzitter van de Thorbeckeprijs. Eerst gaan @keesvdstaaij en @ElmaDrayer praten over politieke polarisatie. Daarna vragen uit de zaal en dan de Thorbeckeprijs. Er was een deskundige jury.

Nu heel veel name dropping van mensen die erg belangrijk zijn. En kennelijk iets te zeggen hebben over de Thorbeckeprijs. Er zijn meerdere genomineerden, waaronder @SylvanaBIJ1 dus.

Voermans weet dat Thorbecke geen groot redenaar was. De vereniging van de Thorbeckeprijs bestaat pas dertig jaar. Hans van Mierlo was de eerste winnaar. Later ook @keesvdstaaij en vorig jaar @PieterOmtzigt.

@keesvdstaaij @PieterOmtzigt Genomineerd zijn @HenriBontenbal, @MarkRutte, @lientje1967, @RobJetten en @sylvanaBij1. Velen van hen zijn er niet. Maar Sylvana dus wel.

Nu is het woord aan @keesvdstaaij. Hij dacht dit soort lezingen niet meer te doen toen hij opstapte, maar ja, hij heeft deze prijs zelf ook gehad, dus daarom...

Van der Staaij laat zien dat polariseren van alle tijden is. Het is er altijd geweest, 200 jaar geleden al. Er zijn perioden met een hoop polarisatie en perioden met veel minder polarisatie.

Van der Staaij haalt herinneringen op over het asieldebat in de begindagen van zijn Kamerlidmaatschap. Dat was voor de LPF-verkiezingen. Het leidde tot het gevoel dat de politiek dichterbij de burger moest komen te staan. Er moest meer dualisme komen.

Als je gaat vliegen moet je weten dat turbulentie een optie is. Dat geldt ook in de politiek. Je hebt historisch perspectief nodig om polarisatie op zijn waarde te kunnen schatten. Polarisatie hoort erbij en kan ook positief zijn.

Polarisatie maakt duidelijk wat belangrijk wordt gevonden en welke oplossingen mogelijk zijn. Polarisatie kan de politieke betrokkenheid van burgers vergroten. In 2002 was de opkomst bij de verkiezingen relatief hoog.

Polarisatie kan wel kwaad. Te weinig en te veel regen kan schadelijk zijn. Dat is met polarisatie net zo. De politiek moet niet te grijs zijn.

Polarisatie kan ook gevaarlijk zijn als grenzen worden overschreden. Er moet basaal onderling respect zijn. Je moet niet demoniseren of angsten te hard aanjagen. Je moet er pratend uit kunnen komen.

Het is een betekenisvolle zaak dat je er in de politiek pratend uit kunt komen. Er moeten grenzen zijn, ook op sociale media. Je moet tegelijk het verleden niet idealiseren omdat ook Thorbecke al werd bedreigd. Te veel polarisatie bedreigt ook het bestuur.

Er is een tijd om te polariseren en een tijd om te polderen, zegt Van der Staaij. Je moet er in een land van minderheden met elkaar uitkomen. Partijen moeten daarom andere partijen niet direct uitsluiten.

Partijen hebben een zwakke band met kiezersgroepen. Er is weinig gedeeld samenhangend gedachtengoed, denkt Van der Staaij. Er is veel concurrentie ook. Je moet opvallen. Dus weinig nuance: dan krijg je media-aandacht. Dat jaagt de polarisatie aan.

Hoe moet je destructieve polarisatie tegengaan? Je moet maar houden. Van der Staaij wil een pleidooi houden voor de gematigdheid. Dat zit tussen polderen en polariseren. Kleur op de wangen voor de partijen. Maar wel met maat. Zelfbeheersing.

Wantrouwen en angst moet je niet nodeloos aanwakkeren. De concurrentieslag tussen partijen leidt snel tot een wedloop. Eindeloze discussies of uitdrukkingen passend zijn, leiden tot meer polarisatie.

Je moet ook de ongeschreven regel blijven eerbiedigen dat woordvoerders het hele debat bijwonen. Niet alleen een speech geven voor een video en dan weggaan. Je moet nadenken over grenzen.

Er is ook versterking van gemeenschappelijkheid nodig. Mensen moeten contact zoeken met anderen buiten je bubbel. Politieke leiders moeten meer begrip voor elkaars positie hebben. Dat is nu niet altijd zo. Gemeenschappelijke reizen en werkbezoeken zijn belangrijk.

Als het alleen gaat om zelfprofilering komt er van de gemeenschappelijkheid niets terecht. Dan heb je geen gerichtheid meer op het algemeen belang. Het instituut moet het hele volk vertegenwoordigen. Volksvertegenwoordigers moeten ook willen bemiddelen tussen bestuur en burger.

Volksvertegenwoordigers moeten vertellen waarom niet alles morgen geregeld kan zijn. En aan het bestuur laten weten waarom hun beleid bij burgers niet aankomt. Rapporteurschappen zijn belangrijk. Ze versterken de gemeenschappelijkheid.

Schokbestendigheid is ook belangrijk. Van der Staaij wil de macht van de meerderheid beteugelen. Daarom moeten wetten door de Tweede en Eerste Kamer getoetst worden aan de grondwet.

Verkiezingen moet je ook niet zien als oplossing voor politieke verschillen, aldus Van der Staaij. Het moet geen automatisme zijn dat na een kabinetsval nieuwe verkiezingen komen.

Tot slot: het gaat om hoofd en hart. Beleid zet vaak in op het hoofd, tegenover de onderbuik. Er is te weinig serieus oog voor emoties, gevoelens van onzekerheid bijvoorbeeld. Ook het gevoel moet worden aangesproken.

Temperantia, dat is wat Van der Staaij wil: er is een tijd voor polariseren en een tijd voor polderen. Applaus.

Ondertussen blijkt ook @lientje1967 van de partij. Nu een reactie van @ElmaDrayer. Ze schreef 'Witte Schuld', meldt Wim Voermans.

Drayer heeft verwijzingen naar het boek Prediker gehoord in de lezing van Van der Staaij. Drayer moest wel lachen om de oproep om temperantia. Van der Staaij deed dat zelf al die tijd, al is hij van een radicale partij.

Er is nu geen eb, maar vloed, zegt Van der Staaij. Dat staat niet los van de wereldwijde pandemie die hopelijk achter de rug is, zegt Drayer. Na een pandemie verandert veel, laat onderzoek zien. Het wordt nooit meer zoals het was.

Sinds 22 november hoor je veel mensen zorgen uiten over de rechtsstaat. Drayer ziet nu al op tegen de commentaren over de nieuwe Kamervoorzitter. Er wordt snel gedacht dat de grondwet bij het grofvuil staat.

Drayer denkt dat de rechtsstaat niet omvalt bij een zuchtje tegenwind. Je moet vertrouwen in de instituties juist laten zien en wat minder doemdenken. Meer zelfverzekerdheid, maar minder zelfingenomenheid.

Drayer denkt dat er hele saaie landen bestaan zoals die met Fidel Castro en Joseph Stalin. Die zijn heel stabiel. Nederland is wisselvalliger. Dat heeft ze ook liever.

Drayer denkt dat er vroeger ook polarisatie was, bv. over abortus en kruisraketten. Vroeger werd dit gezien als een natuurverschijnsel, nu niet meer. Nu somberen we over polarisatie. We konden er vroeger beter tegen.

Drayer vraagt zich af hoe het komt dat we minder goed tegen polarisatie kunnen. Ze ziet een overeenkomst met grensoverschrijdend gedrag. Vroeger kon men daar tegen, nu moet alles doorgelicht worden.

De maatschappelijke tolerantie is afgenomen. Is het vooruitgang dat ze minder goed tegen polarisatie kunnen? In 2001 kwam een einde aan het meningsloze tijdperk. Toen deden meningen er opeens weer toe. Toen is het debat nooit meer gemakkelijk geweest.

Drayer denkt dat over sommige zaken niet te polderen valt. Bv. over de enorme hoeveelheid antisemitisme sinds 7 oktober. Soms moet je polariseren. Applaus.

We gaan nu iets met het publiek doen. Michiel Breedveld van de NOS modereert. Van der Staaij mag nu iets zeggen over de mogelijke Wilders-regering. Van der Staaij vindt dat Wilders een andere houding aanneemt en dat dat ook nodig is.

Nu iemand in het publiek die te veel gelezen heeft en te veel namen noemt die niemand in de ruimte kent.

Nu een student die een vraag stelt omdat zijn hoogleraar hem dan een hoger cijfer geeft. Van de vraag snap ik niets.

Een man begint nu over realpolitik en idealen. Het wordt nu erg abstract. Van der Staaij begint nu ook allerlei vaagheden te debiteren.

Nu wat gebabbel of de weerbaarheid van de democratie is afgenomen. Het is vooraf fragieler en wisselvalliger geworden, maar niet minder weerbaar.

Van der Staaij vindt het heel naar als er mensen zijn die niet kunnen slapen van de verkiezingsuitslag. Hij denkt dat de Kamer juist meer werk gaat maken van de toetsing aan de grondwet. Daar komt een commissie voor.

Er komt ondertussen een fotograaf binnen. Voermans begint nu de prijs in te leiden. Nu komt Remieg Aarts, een hoogleraar, die vertelt wie de Thorbeckeprijs krijgt. Applaus.

Aerts zegt dat er veel is besloten vandaag maar dat het belangrijkste nu gaat komen.

Ik zie ondertussen Frans Weisglas en Jozias van Aartsen in de zaal zitten. Ook Jesse Six Dijkstra, een van de nieuwe NSC-Kamerleden. Ondertussen praat Aerts nog even verder.

Aerts praat nu over de genomineerden. Aerts begint over de representatie van minderheden in de Tweede Kamer door @SylvanaBij1. @HenriBontenbal is hier niet vandaag, maar hij is onderscheidend door zijn soberheid en nieuwe stijl.

Aerts zegt wel hele algemene dingen over Bontenbal en @RobJetten. Aerts begint over de 'frisse gewoonheid' van @lientje1967. Ze heeft een hekel aan jargon en onnodig Engels, meldt Aerts.

Bij de vijfde genomineerde is alles anders: @markrutte. Er is weinig origineels an de taal van Rutte. Hij is 'de meester van de verbale verhulling'. Interviewers krijgen geen grip op hem. Met hem heeft debatteren geen zin.

@markrutte Beetje lang praatje over Rutte. Hij heeft de taal dertien jaar lang naar zijn hand gezet. Dat is uitzonderlijk. Daarom krijgt Rutte de Thorbeckeprijs als een soort oeuvreprijs.

Ondertussen meld ik u dat ik met @looovetinkebell een podcast heb gemaakt over onzinprijzen. Geniet ervan. open.spotify.com/episode/1sBzy2…

We kijken nu naar een filmpje van Voermans die Rutte de prijs geeft. In de jury zaten ook Peter Kee en Mirjam Sterk. En iemand die ik niet ken. We kijken nu naar Rutte die zegt dat hij blij is met het beeldje.

Voermans sluit af. We gaan naar de borrel. Dit account vraagt doorlopend om steun, want anders gaat het niet deze verslaggeving in de lucht te houden. Veel dank. chrisaalberts.nl/steun-mijn-wer…

Daarmee was dit de laatste @Chrisiserbij uit 2023. In 2024 zijn we weer terug. Voor nu: fijne feestdagen en pas op met het vuurwerk. Tot later. #eind

@threadreaderapp unroll