Thread by @SLAVAUA2022NAFO

1/25 In deze vatniksoep hebben we aandacht voor de beïnvloeding van het Russische persbureau TASS op onze nieuwsvoorziening. Als voorbeeld nemen we de NOS die het bureau regelmatig aanhaalt en daarbij soms onbedoeld Russische propaganda versterkt.

2/25 TASS is momenteel het grootste persbureau van Rusland en kan buigen op een lange historie. Het werd in 1905 opgericht en vervulde als Telegraph Agency of the Soviet Union ook een sleutelrol in de communistische tijd. Al sinds haar oprichting staat het onder staatstoezicht.

3/25 TASS heeft net zoals Russia Today (RT) hebben historisch al een belangrijke rol in het beïnvloeding van het beeld dat over Rusland in het buitenland bestaat. Russia Today was tijdens WOII  nog een propagandablaadje in het Engels daar waar het nu een tv-zender is.

4/25 Ook de CIA had TASS al vroeg op de radar staan, in 1959 schreef het een rapport over het persbureau. “De communisten hebben goed door wat de waarde is van herwerkte  propaganda en het belang van controle over de pers. TASS is essentieel voor dat mechanisme.”

5/25 De CIA “In tegenstelling tot de Westerse journalist gaat de TASS correspondent niet op zoek naar een verhaal. Hij richt zich op de lokale pers, politieke bijeenkomsten, etc.  Zijn stukken worden vervolgens in Moskou bewerkt om ze ‘tastbaar’ voor het publiek te maken”

6/25 Die geschetste perscultuur is nooit helemaal verdwenen in Rusland. In zijn boek “Van Bakoe tot Batoemi” legt @jellebc uit hoe bij een georganiseerde persreis in Tsjetsjenië de Russische collega’s hun neus ophalen als hij probeert buiten de gebaande paden te treden.

7/25 De CIA concludeert “Het Soviet regime staat erop dat alle informatie in de pers haar partij ideologie en politieke koers versterkt. TASS functioneert daarbij als Propaganda Nieuwsagentschap” en “TASS is geen bonafide nieuwsagentschap zoals UP, AP of Reuters.”

8/25 In 2013 verklaart hoofd van RT Margarita Simonyan dat nieuws een wapen is dat ingezet kan worden als elk ander wapen. Ze stelt tevens dat de waarheid ondergeschikt is aan politieke doelen, daarmee is ze geheel in lijn met de oude USSR cultuur van propaganda

9/25 Wie anno 2024 naar de staat van Rusland kijkt ziet dat het met rasse schreden is teruggekeerd naar die tijden. Russische dissidenten van Proekt Media stellen na onderzoek zelfs dat Russische (pers)vrijheid alleen in de Stalinistische tijd meer onderdrukt werd.

10/25 Een bijeenkomst van de Russische Unie der journalisten in Moskou (waaronder dus veel TASS medewerkers) werd in 2023 gebruikt ter bekrachtiging van propaganda. Het promoot daarbij het staatsimperialisme “De Russische wereld begint daar waar we als Russen gaan.”

11/25 Bij de start van de invasie in 2022 kwam Reuters in gewetensnood. Het had een samenwerking met TASS. De leiding besloot de banden door te knippen omdat de vele leugens van TASS niet te verenigen waren met haar ‘trust principes’ - integer, biasvrij en onafhankelijk -

12/25 De Nederlandse media is wat weerbarstiger. Na de aanslag van de MH17 het Russische persbureau die het ene na het andere onwaarschijnlijke scenario in de wereld brachten. @g900ap bracht aan het licht hoe trollencampagnes Russische persboodschappen versterkten.

13/25 Met de uitbraak van invasie zwelt in Nederland ook de kritiek aan over het (klakkeloos) overnemen van Russische bronnen. @tiramarit adresseert het probleem en schrijft zo’n goed verhaal dat het zelfs radioprogramma ‘Taalstaat’ van Frits Spits haalt.

14/25 Het belangrijkste punt dat De Roij maakt is de zogenaamde ‘overschrijfjournalistiek’ waarbij boodschappen van o.a. TASS zonder veel duiding en met behoud van propagandaterminologie worden overgenomen door Nederlandse media.

15/25 Een mooi voorbeeld is de berichtgeving rond de slag bij Kherson. De NOS neemt een bericht van TASS over een lokale gedeputeerde die claimt dat de Oekraïners afgestopt zijn. Pas op het einde van het nieuwsbericht sluit het af ‘dat het niet geverifieerd kon worden.’

16/25 Gaan we naar het originele bericht van TASS dan zien we dat het om Kirill Stremousov gaat. Een collaborateur met een marginale achtergrond. Hij spreekt over een “totale mislukking van de Oekraïense nazi’s.” Een bericht zo geladen dat het weinig waarde heeft.

17/25 De NOS had natuurlijk moeten duiden wie Stremousov was.Hij werd bekend met een imperialistisch propaganda gedicht. Gezien zijn achtergrond was hij totaal geen waardevolle bron met zijn gebrek aan militaire expertise en rabiate propaganda.

18/25 Een ander illustratief voorbeeld is het verhaal rond de Kakovka dam. De NOS vermeldt het Russische verhaal dat de Oekraïners een Himars raket hadden afgeschoten op de dam. Het impliceert dat Oekraïne moedwillig een grote natuurramp wilden riskeren.

19/25 Rusland verwoeste uiteraard de dam, het was een klassiek geval van een 'accusationmiror' ( anderen beschuldigen van eigen daden). Wie alleen de titels van de NOS artikels zou lezen zou echter op het verkeerde been gezet kunnen worden: waren het toch niet de Oekraïners?

20/25De NOS wil vanuit pluriform idealisme beide partijen aan het woord laten maar trapt daarmee in een propagandaval. De waarheid sneuvelt snel in een oorlog. Maar qua persvrijheid is er een groot verschil. Oekraïne staat 61ste op de ranglijst van Freedomhouse, Rusland 162ste!

21/25 In de journalistiek wordt het false balance of bothsidism genoemd. Juist als we niet bevooroordeeld willen zijn trappen we erin. Door claims niet scherp te duiden omdat we partijen graag aan het woord laten profiteert met name de kant die leugens wil verspreiden.

22/25 Stel er staat een terroristische organisatie op die openlijk verklaart een heilige oorlog tegen onze waarden te starten. Het pleegt aanslagen waardoor gebouwen in vlammen op gaan. Ook pleegt het een aantal moorden. Dan wordt zo’n groep in de media (terecht) kaltgestellt.

23/25 Klonk dat abstract? Realiseer u dan dat de Russisch Orthodoxe een heilige  oorlog tegen ons uitriep. Dat in Polen grote shoppingsmalls afbranden en dat in Duitsland al verschillende Oekraïners werden vermoord. Het Kremlin heeft dus geen scrupules (ook niet in haar media).

24/25 Ook al plaats de NOS regelmatig zaken tussen aanhalingstekens dan nog heeft het effect. Denk aan de vele nazi claims die Rusland (TASS) maakte over Oekraïne. Die associatie is gelegd terwijl niemand het ooit heeft over Russische nazi’s.

25/25 De NOS had de keuze van Reuters kunnen maken door TASS terzijde te schuiven. Doe je dat niet dan moet je journalistiek de zaak beter duiden. Het geluid van Rusland moet dan gespiegeld worden op basis van relevantie, consistentie en logica; en dat gebeurt te weinig.

Voetnoot 1: Voetnoot. Ik ben geen religieus persoon maar zelfs de Bijbel heeft een mooi verhaal over hoe om te gaan met bothsideism.
Het gaat om de parabel van Koning Salomon die recht moet spreken tussen twee vrouwen. Met een list ontrafelt hij de waarheid die overstijgend is.

@H_Bouwmeester