Discover and read the best of Twitter Threads about #Herakleitos
Most recents (7)
Cengiz Çakmak hocamızla (@cengizckmk) Felsefeye Giriş kapsamında yaptığımız #Pythagoras, #Ksenophanes ve #Herakleitos konulu yayını ekteki linkten 3 parça halinde izleyebilirsiniz. 3 saat süren dolu dolu bir ders oldu. Hocamıza teşekkür ederiz.
youtube.com/playlist?list=…
youtube.com/playlist?list=…
Böylece 3 yayın olarak planladığımız Felsefeye Giriş serisini tamamlamış olduk. Önceki iki yayını aşağıdaki linklerden izleyebilirsiniz.
1. Yayın: "Başlangıçlar ve Kökenler: Mitos, Epos, Logos" youtube.com/playlist?list=…
2. Yayın: Anaksimandros youtube.com/playlist?list=…
1. Yayın: "Başlangıçlar ve Kökenler: Mitos, Epos, Logos" youtube.com/playlist?list=…
2. Yayın: Anaksimandros youtube.com/playlist?list=…
"Yok, ben podcastçiyim" diyenler için Spotify linki şudur:
open.spotify.com/episode/33MH9b…
open.spotify.com/episode/33MH9b…
"Sonsuza dek saklanmaktan hoşlanmayan doğa, aşılamaz güçleriyle en doğru zamanda kendi güzelliğini ortaya çıkarır."
#Herakleitos, fr.T112 = Philo Alexandrinus, De Specialibus Legibus 4.51
#Herakleitos, fr.T112 = Philo Alexandrinus, De Specialibus Legibus 4.51
Philo Alexandrinus veya İskenderiyeli Philon Herakleitos'un "saklanmayı seven doğa" fikrini (Themistius, Orationes 5) işleyerek Platon ile Yahudiliğin süzgecinden geçirir ve Tanrı'nın sadece işaretleri açığa çıkan saklı yönetim mekanizmasına dönüştürür.
Bu aynı zamanda Presokratik fragmanların çeviri ve yorumunda, filozof ile onu yorumlayan aracı yazarın bağlamlarının dikkatle ele alınması gerektiğine dair bir örnektir. Fragmanları çalışmak ve yorumlamak isteyen kaynak dillere ve tüm bu bağlamlara hakim olmak zorundadır.
"...bazı şeyler sola diğer şeyler sağa bakar, gece de vardır, gündüz de. Bu yüzden geriye uzanır uyumlu olan ve yay karşıt uçların arasından fırlatır okunu."
#Herakleitos, fr. A90b (Laks-Most) = Porphyrius, Antr. 29
#Herakleitos, fr. A90b (Laks-Most) = Porphyrius, Antr. 29
Herakleitos'a göre karşıtlar arka arkaya oluşmaz, birlikte olur, bu yüzden kavuşma noktaları olarak da yorumlanabilecek olan karşıtlar arası "temaslar" (συνάψιες, synapsies) daimîdir. Şeyler ayrı olmadan birbirlerine temas edemezler, karşıtların uyumu böyle bir şeydir.
Nesnelere baktığında onları görmüyor, sadece onların nezdinde hareketliliği, oluşumu ve çürümeyi görüyor. Artemis tapınağına gidince tanrıçayla ve tanrısallıkla ilgilenmiyor, çocuklarla taş oyunu oynuyor, tapınağın ortasında yanan değil, mutfakta yanan alelade ateşle ilgileniyor.
Herakleitos'ta karşıtların birlikteliği:
"Her şey bir yandan benzerdir, öte yandan benzer değildir; bir yandan uyumludur,öte yandan uyumlu değildir; bir yandan söyleşir, öte yandan söyleşmez; bir yandan anlama yetisine sahiptir, öte yandan anlayamaz."
Hippokrates, De Victu 1.11
"Her şey bir yandan benzerdir, öte yandan benzer değildir; bir yandan uyumludur,öte yandan uyumlu değildir; bir yandan söyleşir, öte yandan söyleşmez; bir yandan anlama yetisine sahiptir, öte yandan anlayamaz."
Hippokrates, De Victu 1.11
"Farklı olanın kendisiyle nasıl uyumlu olduğunu anlamıyorlar: Ondaki karşıtların neden olduğu uyumdur, tıpkı yay ve lirdeki gibi."
#Herakleitos, fr.51 (DK) = Hippol. Refut. 9.9
open.spotify.com/track/36f5Az6s…
#Herakleitos, fr.51 (DK) = Hippol. Refut. 9.9
open.spotify.com/track/36f5Az6s…
Şöyle lir çalan bir arkadaşım olsa, çalışırken sürekli yanımda tutarım. (Biraz kabalık yaptığımın farkındayım.) Antik dünyaya metin ve müzik eşliğinde ulaşmanın hayali bile heyecan verici.
"<Ona göre> karşıtlar arasında dönüşümler zorunlu olduğundan, ruhlar da kendi yollarında bir yukarı bir aşağı gider, aynı yerde kalmak rahatsızlık verir ruha, sürekli dönüşmek ise onu dinlendirir."
[#Herakleitos, fr. A91 = Iamblichus, An. in Stob. 1.49.39 = LCL 526: 310-311]
[#Herakleitos, fr. A91 = Iamblichus, An. in Stob. 1.49.39 = LCL 526: 310-311]
"İşte Herakleitos'un sezgisi: 'O' diyebildiğimiz hiçbir şey yoktur. Herakleitos varlığı reddeder. Olanı ve akıp gideni bilir. Kalıcılığa inanmanın hata ve akılsızlık olduğunu düşünür."
(Nietzsche, Platon Öncesi Filozoflar, 192)
(Nietzsche, Platon Öncesi Filozoflar, 192)
Herakleitos da Bir'e inanır ama Parmenides'ten farklı bir şekilde, görünen dönüşümü sağlayan logos'un Bir olduğuna inanır: "Zeus'un oğlu [=Apollon] her şeyi uydurur birbirine, bir araya getirip de başı ve sonu, tutar Güneş'in ışığını parlayan bir mızrap gibi." [Diog. Laert. 9.16]
Çoğunluğun doğada olan bitenin arka planını ve neden-sonuç ilişkisini düşünmemesi üzerine... Bugün farklı mı?
"her gün karşılaştıkları şey [=her şeyi yöneten kozmik logos] onlara yabancı bir şeymiş gibi görünüyor."
#Herakleitos'a atfen, Marcus Aurelius 4.46
"her gün karşılaştıkları şey [=her şeyi yöneten kozmik logos] onlara yabancı bir şeymiş gibi görünüyor."
#Herakleitos'a atfen, Marcus Aurelius 4.46
ÖĞRENCİ
Üstad, rüzgardan ötürü uçaklar yeni havalimanına inemiyormuş, nasıl yorumluyorsun bunu?
HERAKLEITOS
Toprağın ölümü su olmak, suyun ölümü hava olmak, havanın ölümü ateş olmaktır, sonra tersine.
ÖĞRENCİ
Teşekkür ederim üstad, yine bizi aydınlatın.
Üstad, rüzgardan ötürü uçaklar yeni havalimanına inemiyormuş, nasıl yorumluyorsun bunu?
HERAKLEITOS
Toprağın ölümü su olmak, suyun ölümü hava olmak, havanın ölümü ateş olmaktır, sonra tersine.
ÖĞRENCİ
Teşekkür ederim üstad, yine bizi aydınlatın.
"Aydınlattın" olacak.
Perslerin kralı Dareios, #Herakleitos'a Yunanlar arasında hak ettiği saygıyı görmediğini ve kendi sarayına gelirse en güzel şekilde ağırlanacağını söylediği bir mektup yazar. Herakleitos da ona cevaben ekteki mektubu yazar. Çeviri bana ait. (Mektup kaynağı: Laert. 9.14)
Kralın ilk mektubu da ilginçtir. Herakleitos'un Doğa Üzerine kitabını okuduğunu söyler ve anlamakta zorluk çektiğini vurgular. Herakleitos'un öğretisine ve Yunan eğitimine katkı sunmak istediğini, sarayını bu amaçla Herakleitos'a açableceğini söyler. İyi niyetli görünmektedir.
Herakleitos kralın niyetini ve Yunanlara yaptığı eleştiriyi görmezden gelerek genel bir insanlık eleştirisi üzerinden saray hayatına karşı azla yetinme vurgusu yapar. Mektuplaşmanın özgünlüğü tartışmalı, muhtemelen yakıştırmadır ama filozofun eleştirelliğine dair iyi bir örnek.
