Eski dönemlerde insanlar baş ve eklem ağrılarını azaltmanın yanı sıra ateşi düşürmek için söğüt ağacının kabuklarını ezer, kaynatır ve suyunu içerdi.
Salix alba olarak adlandırılan akça söğüt MÖ 1500’lü yıllarda Eski Mısır tabletlerinde “ağrıyı öldüren bitki” olarak geçer.
MÖ 3. yüzyılda yaşayan ve modern tıbbın kurucusu sayılan Hipokrat da söğüdün kabuklarını ağrı tedavisinde kullanırdı.
Söğüt kabuğunda bulunan ve ağrıyı dindirmeyi sağlayan madde salisilik asit olarak adlandırılır.
Çok sayıda kimyacı bu maddenin yan etkilerini ortadan kaldırmak için uzun süren çalışmalar yaptı.
1899 yılının mart ayında Berlin’deki ulusal patent ofisi asetilsalisilik asit etken maddesine sahip bir ürünün marka kaydını onayladı.
Aspirin...
Bayer’in kimyagerlerinden Dr. Felix Hoffmann, saf asetilsalisilik asidi üretmeyi başarırken, bunu söğüt ağacındaki özü kimyevi şekle getirerek yapmıştı.
Söğüt ağacının özündeki şifa ilk defa düzgün bir şekilde ayrıştırılıyordu.
19. yüzyıl boyunca doktorlar bu tedavi yönteminin farkında olsalar da, mideye ağrılar veren ve korkunç tadıyla kullanımı zor olan bu karışım pek de tercih edilemiyordu.
Bayer şirketi, asetil'in a'sı ile salisilik asitin kaynağı spirea ulmaria (keçi sakalı) bitkisinin
ilk dört harfi birleştirilerek türetilen aspirin ticari adıyla 1 şubat 1899'da tescil ettirmiştir.
Bir iddiaya göre Aspirin'i bulanın Felix Hoffmann değil, Yahudi asıllı kimyager Arthur Eichengrün olduğu,
Nazilerin Eichmann'ı susturduğu belirtiliyor.
Aspirin ilk olarak büyük teneke kutularda toz halinde satılmaya başlandı. Ardından suda çözünebilen tabletler haline getirildi ve bu şekilde satışa sunulan ilk ilaç oldu.
İlaçta kitlesel pazarlamayı başlatan Bayer, doktorlara Aspirin ve etkileri hakkında bilgiler göndererek ilaç mümessilliğini başlatmıştır.
Asetilsalisilik asit saflaştırıldıktan sonra , Hoffmann aynı yolla morfini sentezlemiş ve eroini bulmuştur.
Bu keşif Dünya Savaşı’nda ağır yaralı hastaların ağrılarına ciddi çare olur, öksürük ve verem tedavilerinde kullanılır
Eroinin o dönem en feci kullanım şekli çocuklar üzerinde olmuş ve hiç bir yan etkisi yoktur denilerek bir çok çocuğa ilaç olarak verilmiştir.
Dünyanın başını çok uzun yıllar ağrıtacak ciddi bir uyuşturucu olduğu ancak 1930’lu yıllarda anlaşılan eroin o günden bir çok çocuğun hayatında kalıcı izler bırakır.
Soğuk algınlığına karşı satılan eroin özellikle İspanya’da sıkı bir reklam kampanyasıyla piyasaya sunulmuş ve ailenin dostu bir ilaç olarak lanse edilmiş.
Soykırım döneminde Yahudi tutsaklar Aspirin’in de üretildiği IG Farben laboratuvarlarında köle olarak kullanılıyorlardı.
Savaşta kullanılan kimyasalların yanında insanlık tarihinin en büyük toplu katliam noktası olan Auschwitz’de gaz odalarında kullanılan Zyklon B gazı da bu firmanın tekelindedir.
Savaş sonrası kurulan Nürnberg mahkemelerinde
I.G. Farben’in 24 üst düzey yöneticisi toplu katliam, köleleştirme ve insanlığa karşı suçlardan yargılandılar.
7 yıldan az bir süre sonra her biri salıverildiler.
Tamamı bırakıldıktan sonra Amerikan firmaları için çalışmaya başladılar.
Bayer’in yıldızı Aspirin 1950 yılında Guinness Rekorlar Kitabı’na en fazla satılmış ilaç olarak geçti.
Kaynaklar;
hangitarihte.com/neoldu/teknolo…
medium.com/t%C3%BCrkiye/a…
bilgiustam.com/aspirinin-bulu…
tr.asayamind.com/felix-hoffmann…
listelist.com/masum-ilac-asp…
seyler.eksisozluk.com/aspirin-ne-zam…
tr.wikipedia.org/wiki/Aspirin
bilimgenc.tubitak.gov.tr/aspirinin-icadi
pharmaceutical-journal.com/article/infogr…
aspirin-foundation.com/history/
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.