Ortaya çıkış tarihini ve yerini gösteren net bir belge yok.
Arkeolojik bulgulardan elde edilen bilgiler ışığında, tarihin köklü medeniyetlerinden birisi olan Sümerlere kadar uzandığı, yine bu bulgular ışığında,
MÖ 2500’lü yıllarda Çin’de askerlerin bu oyunu oynadığı ortaya çıkmıştır.
Futbol, Dünya’da en çok sevilen ve takip edilen spor dallarından birisi.
Homeros’un eseri Odessa’da da topla oynanan bir oyundan söz ediliyor.
Romalı askerler tarafından oynanan Harpastum ise günümüzde oynanan modern futbolun temeli sayılabilir
Çinliler, iki takım halinde topu yere düşürmeden ortadaki çitin karşı tarafına atmaya çalışırlarken, Avustralya yerlilerinde topu en yüksek noktaya çıkaran gol atmış sayılıyordu.
Kızılderililer ise topu beş metre yüksekliğindeki kalelerden aşırmak için yarışırlardı.
Aztek tapınaklarında, topun sahanın iki yanına yerleştirilen taş halkalardan geçirilmesine çalışıldığı bilinir.
Futbol ,12.yy da İngiltere’de modern anlamda oynanmaya başlanmış ve oldukça da sevilmiştir.
İngiltere’de oynanan futbolun herhangi bir kuralı yoktu. Hakemsiz oynandığı ve kesin kuralları olmadığı için maçlar medeni bir şekilde bitmiyordu.
Rakip takım oyuncularını dövmek ve yaralamak çok normal kabul ediliyordu. Maçlarda oyuncu sınırı yoktu, bazı futbol maçlarının 500 kişiyle oynandığına dair belgeler bulunuyor
Bu yıllarda sevilme o kadar ileri gitmiş ki, futbolun rekabeti kamu düzenini bozmaya başlayınca kral tarafından bütün ülkede futbolun oynanması yasaklanmıştır.
Fransızlar bu oyunun Normanlar tarafından İngiltere’ye götürülen "la soule" den türediği görüşündedirler.
İtalyanlar ise İtalya’dan gitmiş olduğunu ileri sürerler.
Ülkede yasaklanma getirilen futbol, İngiltere’de 1583 yılında tekrar oynanmaya başlanmış ve bu sefer oyuna basit kurallar eklenmiştir.
Sertlik önleyici kurallar ve hakem seçimi bu kuralların en temelleridir.
Faul sistemi, o zaman futbola getirilmeye başlanmıştır.
Bu kurallar 1862 yılında çok daha genişletilmiş ve takımların 11 kişi ile sahaya çıkacağı, ofsayt kuralı ve elle oynamanın yasaklanması yeni kurallar arasına girmiştir.
1857’de , ilk futbol kulübü “Sheffield Club” adıyla kurulur.
1904 yılında Paris’te FIFA kurulur.
Belçika, Fransa, Danimarka, Hollanda, İspanya, İsveç ve İsviçre kurucu üyeler arasında bulunuyordu.
Futbolun Olimpiyat oyunlarına dahil edilmesi ilk kez 1908 yılında gerçekleşir.
19. yüzyılın sonlarında, sadece birkaç tane milli futbol takımı vardı.
İngiltere ve İskoçya ilk aktif takımlara sahip olan ülkelerdir ve 1870’lerde birbirlerine karşı oynamışlardır.
Günümüzde ise 211 ulusal takım FIFA üyesidir.
Kaşgarlı Mahmut Divan-ı Lügati-t Türk’te; Türklerin Orta Asya’da “Tepük” ismiyle “ayak topu” oynadığını belirtiyor.
Benzer şekilde La Tartarie isimli antik Çin kaynağında da,
Türklerin yuvarlak bir nesneye ayakla ve başla vurarak oyun oynadığını yazıyor.
Türklerin Orta Asya’nın bozkırlarında oynadığı Tepük, pek çok destanda geçiyor.
1897 yılında İzmir’den gelen bir karmanın İstanbul karmasıyla karşılaşması,
Türk topraklarındaki ilk futbol maçı olarak tarihe geçmiştir.
İlk futbol takımı ise Hüsnü Bey ile Reşat Danyal bey tarafından İngilizce isimle kurulan Black Stocking olmuştur.
Black Stocking takımının Papazın Çayırı’nda 1901’da oynadığı maç ise bir Türk takımının ilk futbol maçı olarak kayda geçmiştir.
1903 yılında İstanbul Futbol Ligi kurulmuştur.
1905 yılında Mekteb-i Sultani’nin 10. sınıf öğrencileri, arkadaşları Ali Sami Yen’in önderliğinde Galatasaray’ı kurmuştur.
1907’de Fenerbahçe kurulmuş, Beşiktaş 1903’de kurulmuştur ancak futbol branşına 1910’da başlamıştır.
FIFA üyesi Türkiye, ilk milli maçını Cumhuriyetin ilanından üç gün önce oynar. 26 Ekim 1923 tarihinde İstanbul Taksim Stadı’nda Romanya’yla oynanan bu maç 2-2 sonuçlanmıştır.
“Futbol olmasaydı ben Portekiz’i yönetemezdim” diyen General Antonio Salazar’ın sözüyle anlatılmak istendiği gibi futbol, İngiliz emperyalizmi için Sanayi Devrimi ile yaşanan büyük toplumsal dönüşüm sonrasında direniş odakları oluşturabilecek kitleleri (işçileri)
denetim altında tutmanın bir aracı olmuştur.
Günümüzde futbol, yalnızca bir spor olmaktan öte bir endüstri niteliği de kazanmıştır.
Eduardo Galeano’ya göre; aslında futbol ile Tanrı arasında bir benzerlik vardır!
“Birçok insanın ona inanması ve entelektüellerin ona kuşkuyla yaklaşması”
“Dünya bir meşin yuvarlaktır – Allah da gol”
Can Yücel
Kaynaklar;
arkeofili.com/futbolun-kultu…
serenti.org/futbolun-tarih…
yenimakale.com/turkiyede-futb…
ungo.com.tr/2021/02/futbol…
bilgiustam.com/futbolun-tarih…
listelist.com/futbol-tarihi/
nasilyahu.com/heyecan-ve-tut…
history.co.uk/history-of-spo…
thepfsa.co.uk/football-histo…
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.