Maarten Keulemans Profile picture
Wetenschapsredacteur Volkskrant | 🦠🧬💀🌎 | Journalist van het jaar 2021 | Tegelnominaties: 2021, 2022 | Alles hier op persoonlijke titel.

Jan 23, 2022, 25 tweets

Goed tweeps. Even wat uitleg over die 'maffe modellen' van het RIVM waarop @wybrenhaga en vele anderen losgaan. 📈
Hoe zit dit? 🧵 (1/25)

Wat er aan de hand is: RIVM modelleerde al sinds december een enorme zorgpiek, door #omikron. 👇
Tot meer dan 5000 ic-patiënten, terwijl we er ~1300 aan kunnen.
Dus lockdown. 🙁 (2/n)

Intussen dáált het aantal patiënten. Tot diep ónder de eerste prognoses (👇, bron @steeph). (3/n)

Gevolg: iedereen over de zeik. 'Die RIVM-modellen zijn ook áltijd te hoog!'

Onderbuikgevoel aangezwengeld door o.a. @marcellevi, @YoeriAlbrecht, @WybrenvanHaga, @thierrybaudet, @fleuragema, @tunahankuzu.
En nagepapegaaid door de meute. 🐑🐑🐑 (4/n)

💡 Veelzeggend: vorig jaar *precies zo'n rel*, toen Britse variant opkwam (en avondklok). Ook toen: 'RIVM-modellen te hoog!'
Maar het klopte gewoon. M'n uitgebreide reconstructie:
volkskrant.nl/nieuws-achterg… (5/n)

Goed. Drie steeds terugkerende misverstanden. ⚠️
1. Model VOORSPELT niets. RIVM schat in welke kant het op *zou kunnen* gaan, door toekomst 200x na te spelen.
Het is juist de BEDOELING dat de hoge scenario's *niet* uitkomen! (6/n)

Dit soort praatjes (👇, 6000 bedden 'te weinig') slaan dus nergens op.
Meteen nog een misverstand:
2. De dikke lijn is NIET DE 'BESTE SCHATTING'. Het is gewoon het midden, de 'mediaan'... (7/n)

...aanvankelijk presenteerde RIVM z'n modellen als waaier lijntjes. Vond politiek te ingewikkeld. 🙄

Maar: weergave nu wekt eigenlijk verkeerde indruk! Dit 👇 is géén 'kansverdeling', met dikke lijn als 'meest waarschijnlijk'. Nee: álle uitkomsten kunnen. (8/n)

Derde hardnekkige misverstand:
3. Model is BEDOELD om RISICO'S te identificeren. Logisch dus dat er nadruk is op 'als alles tegenzit'-scenario's.
Modellen zijn je radar: wat ligt er *eventueel* op de loer. (9/n)

...Belangrijk om daarbij te begrijpen: in epidemiologie lopen grafieken snel op! 📈 Door neiging tot exponentiële groei.
Mooi gezegd door modelleur Wallinga, toen ik 'm interviewde: (10/n)

Goed. Levert dat modellen op die 'altijd veel te hoog zitten'? (dixit @marcellevi)
NEE natuurlijk niet. Afgelopen najaar schatte RIVM bv juist aan de *te gunstige* kant. 👇 (bron: @steeph) (11/n)

...En toen kwam omikron. Véél besmettelijker. En met meteen anekdotes: lijkt minder ziek te maken. (12/n)
volkskrant.nl/nieuws-achterg…

Punt is echter: Zuid-Afrika is totaal anders. Zomer. Jonge bevolking.
Niemand had #omikron nog zien rondgaan in een wél vergrijsde, kwetsbare bevolking!
Vandaar: iedereen, ook niet-RIVM-wetenschappers, in de stress. (13/n)
volkskrant.nl/ts-b5c12f13

...Dus nam RIVM aan (net als buitenland): uitgaan vh ergste. Voor de zekerheid aannemen dat het net zo ziekmakend is. (14/n)

NB, let op!
Legenda: prognose is *als we in lockdown zouden gaan ná kerstvakantie*.
En in alle toonaarden erbij: prognose 'zeer onzeker!!', en sowieso 'worst possible case'. (15/n)

Vervolgens: kabinet ging meteen in lockdown, en versneld boosteren.
Logisch dat prognose dan 'te hoog' zat. Het beschrijft immers situatie... die zich *helemaal niet heeft voorgedaan*. (16/n)

NB Ook buitenland modelleerde achteraf gezien 'te somber'. Hier VK, zónder lockdown. 👇 Vanwege die 'net-zo-ziekmakend'-aanname. (17/n)

Begin januari kwam RIVM met nieuwe prognose.
Met véél lagere assen (let op, het ziet er even hoog uit, maar is dus 2000 lager!).
Maar tóch weer die ic-piek. (18/n)

⚠️ Aanname RIVM: net zoveel ziekenhuispatiënten stromen door naar ic als eerst. 'Want we weten precieze cijfer nog niet' (wat klopt).
Conservatief ingeschat dus. Maar logisch, want 'better safe than sorry'-regel. (19/n)

Ook hierbij benadrukte Wallinga: 'Overinterpreteer m'n modellen nou niet, het gaat om de radar-functie'. (20/n)

Maar in handen van de buitenwacht werd het: maffe modellen! altijd te hoog! kunnen er niets van! 📢

Bedenkelijke aanjagersrol van kamerleden als @tunahankuzu en @fleuragemapvv. 🙄 (21/n)

Dit verraadt een zeer ongezond, zorgwekkend mechanisme. ⚠️
In plaats van hoofdpersonen of kenners om uitleg te vragen, zwaait de microfoon éérst naar de commentatoren: 'En? Wat víndt u ervan?' 🎙️ (22/n)

Dat is geen journalistieke duiding, zoals in: de feiten doorgronden. Het is: de duiding overlaten aan outsiders, en aan wie de vlotste babbel heeft.

Het is wederhoor, zónder de 'hoor'. 🥳 (23/n)

...Dat schept een klimaat waarin gewone uitleg al snel verwordt tot: RIVM 'erkent' dat modellen 'te pessimistisch' zijn! 📢
Omgekeerde wereld, natuurlijk.
RIVM heeft *nooit anders beweerd*! 😳 (24/n)

Ten overvloede: dat is *niet* het einde vh verhaal. Er zijn losse eindjes. Working on it. 💪

Maar het populistische 'RIVM doet maar wat', 'modellen altijd mis' is wat het is: BORRELPRAAT. (25/n)

Share this Scrolly Tale with your friends.

A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.

Keep scrolling