Yeni silsile (#FLOOD): Ne oluyor? Putin 5 günde NATO'yu diriltti; Avrupa'yı birleştirdi; Alman pasifizmini bitirdi; 20 yılda inşa ettiği güçlü imajı sildi; ordusunun güvenilirliğini sıfırladı; Ukrayna'yı bir soytarının arkasına taktı; İsveç ve Finlandiya'yı NATO'ya itti. Neden?
Putin-Hitler benzetmesi moda oldu. Zaten adettendir; hedefe konan lider=Hitler olur. Ama Putin'in sivilleri öldürmesinden daha önemli bir yönü var ki onu gerçekten Hitler'e yaklaştırıyor. Nedir?
Ukrayna'daki savaş, askeri alanın çok ötesine geçen önemli strateji dersleri arz ediyor. Neden Rus ordusu netice alamıyor? Kötü strateji? Kötü taktik uygulamadan zarar gören iyi bir strateji? Yoksa daha derinden gelen tüm sistemin başarısızlığı mı?
Ukrayna Savunma Bakanlığı'na göre Rusya kaybettiği tankların yerine yenilerini koyamıyor çünkü rezervinde bulunanların değerli bileşenleri (elektronik, optik vb.) askerler tarafından çalınmış. Propaganda? Tavuk çalan, benzinci soyan Rus askerlerini gördükten sonra, neden olmasın?
Hırsızlık, Rus ordusundaki krizin tek göstergesi değil. Yakıt eksikliği nedeniyle yolda kalan tank grupları, ormanlarda başıboş dolaşan Rus askerleri, patlamayan bombalar, boş arazilere düşen füzeler, rastgele bombardıman vb.
Soğuk Savaş'tan bu yana korkulan Rus ordusunun, donanımsız, plansız, örgütsüz, eğitimsiz ve isteksiz askerlerle dolu olduğunu gördük. Savaşın sonucu ne olursa olsun, Ukrayna Rusya için bir rezilliktir. Peki bu rezalet nereden geliyor?
Arifler buyurur ki bir devlet asla kısmen hasta olamaz; devletin ordusu bozuksa ekonomi yönetimi de bozuktur. Ekonomisi bozuksa sağlık sistemi de bozuktur; sağlık sistemi bozuksa eğtim de iyi durumda olamaz, ilh.
Hatalar tekrarlanıyorsa ve herhangi bir düzeltme yapılmıyorsa, sorgulanması gereken strateji değil sistemin kendisidir. Bu bağlamda Ukrayna'da çöken, Putin'in stratejisi değil, bina ettiği sistem. İşte Hitler-Putin (veya Stalin-Putin) benzerliği tam da burada. Açalım...
Adam seçmek liderin aynasıdır. Otoriter Putin çevresini uysal tiplerle doldurdu. Savunma Bakanı Serdyukov'un yerine Shoigu geldi. Serdyukov reformcuydu; birilerini çok rahatsız etti; görevden alındı ve yerine yalaka Shoigu geldi. Yani Rus ordusunun rezilliği, Putin'in eseridir.
2ci mesele güven eksikliği. Ordu içinde çok belirgin. Askere nedenini söylemeden A'dan B'ye gitmeleri emredilir. Plan başarısız olur da B'ye gidilemezse asker kaybolur.
Rus askerlerinin Ukrayna ormanında armut gibi toplanma sebepleri bu. Yıllarca güven eksikliği üzerine inşa edilen bütün bir sistem, ilk plan başarısız olduğunda, inistayif eksikliğinden çöker.
Diğer bir mesele otoriter sistemlerde sembollerin stratejik kazançlardan daha önemli zannedilmesi. Mesela Kırım Rus topraklarına dahil edildiği zaman batı dünyası askerî tepki vermedi. Putin bunu bir zafer gibi gördü. Ama ambargo Rus ordusunu teknolojik olarak çökertti. Neden?
Güdümlü füze üretemeyen Rusya'nın en modern uçakları bile eski usül alçaktan uçuş yaparak hedef vurmaya çalışıyor. Zira soğuk savaştan kalma güdümsüz bombalar kullanıyorlar. Alçaktan uçtukları için manpad ile vurulmaları çok kolay. (Bu zaaf yüzlerce örnekten sadece biri)
Putin, Stalin ve Hitler gibi otoriter yöneticiler yalana dayalı bir sistem geliştirir. Eski KGB ajanı Putin de yalanı kurucu ilke olarak koydu. Ona ordusunun hazır olduğunu söyleyen Savunma Bakanına inanıyor, çünkü onu bunun için atadı. Sonra?
Ukraynalıların Rus askerini çiçeklerle beklediğini söyleyen istihbarat şefine inanıyor, çünkü onu bunun için atadı. Rus tank görür görmez Ukrayna hükümetinin çökeceğini söyleyen danışmana inanıyor, çünkü onu bunun için atadı.
Putin yirmi yıldır sabırla bina ettiği bir yalan makinesine hükmediyor. Halkını kandırdı; dünyayı kandırdı... Fakat sonunda kendini de kandırdı ve yalanlara kanan insanlar gibi kendisi de yanlış kararlar almaya başladı.
Yalana dayalı sistem kendini zehirler ve başarı da dahil olmak üzere yanlış dersler alır. Suriye'deki başarı, Rusya'yı ordusunun gücüne ikna etti ve Ukrayna işgalinin kolay olacağına dair inancı güçlendirdi. Ancak iki ülke çok farklı.
Suriye'de sadece balistik füzeler ve hava kuvvetleri gerçek bir rol oynadı. Piyade çok az müdahale etti; (tehlikeli görevlerde Wagner) bu yüzden savaş deneyimi kazanmadılar. Ancak Ukrayna'daki operasyonun farklı olacağını belirterek zafer sevincini azaltmak Putinizmde bir suç.
Putin bu otoriter sistemin sadece mimarı değil aynı zamanda Sovyet mirasının çocuğu. Askerî gücü yüceltirken ekonomiyi ve teknolojiyi ihmal eden zihniyet bu. Dünyanın en hızlı hipersonik füzesini yapar ama füzeyi yöneten mikroişlemcinin Amerikan malı olmasından rahatsız olmaz.
Üstün bir tank tasarımı yapar; birkaç prototip üretir. Ama gerçek bir savaşta kullanacak kadar seri üretim yapmakla; mevcut tankları savaş mahaline götürmekle ilgilenmez. Tıpkı Hitler'in süper tank prototipleri gibi. Yedek parça temini ve yakıt lojistiği önemsiz detaylardır(!)
Netice? Rus ordusunun Ukrayna'da yaşadığı rezillikten şu dersleri çıkartıyoruz: Savaş sadece iki strateji veya iki komutanın çatışması değil aynı zamanda onları üreten sistemlerin mücadelesidir.
Stratejiyi üreten zihin, sistemden soyutlanamaz. Çabuk karar vermeyi sağlayan otoriter yapılar, karar sürecini yavaşlatan çok sesli yapılara kıyasla çok hızlı biçimde büyük hatalar yapabilirler. Zira sistemlerin kendi yalanları ile zehirlenmeleri kaçınılmazdır.
Vesselâm :)
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.