Çölün Kraliçesi Hurma🌴🌴🌴
❝Tasalanma, Rabbin senin için bir su kaynağı yarattı. Hurma ağacını da kendine doğru silkele, üzerine taze, olgun hurma dökülsün. Ye iç, gözün aydın olsun!❞
Meryem'i doğum sancısı sarınca böyle seslenilmişti.
Çölün kraliçesi hurmanın hikayesi. ++
Hurma ağacı tıpkı zeytin ve incir gibi kutsal metinlerde sıkça anılan, insanlık tarihi boyunca farklı kültürlerde özel önem ve değer verilen bir ağaç.
Yüzlerce farklı çeşidi olan hurma ülkemizde ağırlıklı olarak Ramazan ayında, dünyada ise yılın her zamanı tüketiliyor.
Ağırlıklı olarak Ortadoğu, Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika coğrafyasında binlerce yıldır yetiştirilen hurma günümüzde Amerika (California) ve Meksika gibi ülkelerde de yoğun olarak üretilip tüketiliyor. Amerika ve Meksika'da en çok yetiştirilen hurma türü yumuşak ve tatlı Medjul.
Bu antik bronz paralar M.S. 1.Yüzyılda Romalılar tarafından ele geçirilen Judea'da (Filistin) basılmış.
Paranın arka yüzünde hurma ağacı ve altında üzgün, çaresiz bir Yahudi etrafında mağrur Roma askeri görünüyor. Üzerinde Latince ''Judea Capta'' Jueda ele geçirildi yazılı.
Hurma ağacı Romalılara isyan eden antik dönem Yahudilerinin bastığı paralarda da görülür. Türkçe'ye Farsça'dan giren hurma kelimesinin Arapça karşılığı Temr-Tamr, İbranice karşılığı ise Tamar. Bu kelime İbranice kadın ismi olarak da kullanılmakta. Bölgede hurmanın izleri eski.
Hurma içindeki yoğun mineraller nedeniyle sağlığa çok faydalı, son derece besleyici bir meyve. Özellikle kadın sağlığına olan faydaları ile ilgili çok sayıda yayın mevcut. Kurutulduğunda (dehidrasyon) içindeki su oranı iyice azaldığı için uzun süre saklanabilmesi mümkün oluyor.
Peki hangi hurmayı yemek lazım? Bu sorunun kesin bir cevabı yok. Damak tadı ile ilgili diyebiliriz. Ancak Türklerin genel tercihi Mebrum, Arapların genel tercihi Sukkeri, Rutab & Rotana, Medjul, Sugay ve Safevi cinsi hurmalar. Acve ise herkesin ortak sevdiği hurma cinsi.
Bizim Türkiye'de yaygın olarak tükettiğimiz hurma cinsi olan Mebrum cinsi hurma bu. Çok sert ve kuru, raf ömrü uzun, çinko ve potasyum zengini bir hurma. Ben de severek yiyorum. Bu hurmayı eskiden Araplar deve ve keçilere yem olarak veriyordu. Biz talep gösterince durum değişti.
Mebrum cinsi hurma genellikle Medine'nin kuzeyinde yer alan El Ula'da yetiştiriliyor. Hatta bu bölgede bulunan Medain Salih / Semud Kavmi'nin bulunduğu ve helak edildiği topraklar olduğu için Hicaz halkı burada yetişen Mebrum cinsi hurmaya pek rağbet etmiyor diye de söylenir.
Türkiye'de Mebrum hurmasının ardından yaygın olarak tüketilen diğer hurma cinsi ise Nur adıyla bilinen ve Kuzey Afrika'ya ait bir hurma cinsi. Libya, Tunus ve en çok Cezayir'de yetişiyor. Üzerine suni tatlandırıcı / glikoz dökülmemişi çok güzel ama Türkiye'de maalesef bu tip az.
Suudi Arabistan, Kuveyt ve Katar gibi körfez ülkelerinde en sevilen ve yaygın olarak tüketilen hurma Sukkeri cinsi. Orta kurulukta olan Sukkeri en çok tercih edilen alt tipi. Benim de en çok sevdiğim ve aldığım hurma Sukkeri. Buzdolabında soğutup servis edileni muhteşem.
Sukkerinin dalında tam olmadan ama olmaya yakın hasat edilen ve Rutab & Rotana (Yaş Hurma) olarak satılanı Sukkeri hurma tipinin en pahalı olanı. Fakat yumuşak tadı, ipeksi dokusu ile gerçekten damakta bıraktığı tat çok güzel. Bulabilirseniz mutlaka denemenizi tavsiye ederim.
Kuran'da Meryem Suresi'nde Hz.Meryem'e ''ağacı salla, üzerine taze hurma dökülsün'' denirken ayette geçen kelime ''Rutab'' yani taze, yaş hurmadır. Bu hurmanın tadı, lezzeti diğerlerinden gerçekten çok farklı. Bir de yanında kakuleli kahve varsa büyük keyif.
İstanbul'da sadece hurma satan bazı yerlerde Rotana & Rutab bazen bulunuyor. Magnezyum başta olmak üzere birçok mineral ve vitamin barındıran, besleyici, açlık hissini oldukça gideren bir hurmadır rotana & rutab.
Sukkeri cinsi hurmanın yakından görünümü. Bu hurma ya da aldığınız başka bir hurmadan 4,5 tanesini çekirdeğini çıkarıp ılık sütle karıştırıp için sahurda. Emin olun hiç açlık çekmeyeceksiniz.
Yine Körfez ülkelerinde ve ABD'de sevilen bir diğer hurma cinsi de Medjul. Sukkeri'ye göre biraz daha iri, rengi daha koyu, lif yapısı daha sık ama yumuşak, yemesi kolay olan bir hurma Medjul. Türkiye'de de bolca var. Lezzetli, güzel bir hurma. Los Angeles'ta iki koli almıştım.
Çikolatamsı tadı ile Safevi cinsi hurma. Medine civarında bolca yetişir. Çok kuruyunca kabuğu sert bir zar gibi kalkar. Bu tipler çok beklemiş demektir, almayın. Yeni sezon hasadı olup olmadığını kabuğunun etiyle yapışık olup olmadığına bakıp anlayabilirsiniz.
İri, yine çikolata kıvamında olan bir hurma cinsi de Anber. Ürdün, İsrail ve Filistin coğrafyasında bolca yetiştiriliyor. Görüntüsü al benili, lezzet olarak Medjul'e yakın olsa da, Mebrum, Sukkeri ve Safevi gibi çok karakteristik bir aroması ve tadı yok bence. Jumbo boyu da var.
Küçük, koyu siyah, sele zeytini gibi kıvırcık dokulu Acve hurması da çok meşhur. Tabi meşhur oluşu Hz.Muhammed'inﷺ diktiği hurma fidanının soyundan gelmesi rivayetine dayanıyor. Pahalı bir hurma. Şeker oranı diğerlerine göre oldukça az, eti sertçe, çekirdeği iri bir cins Acve.
Özellikle Suudi Arabistan'da çok yaygın ve ucuz bir hurma tipi de balçık hurma. Bu hurma hasat edildiği anda hemen vakumlanan ve kendi doğal şerbeti ile oldukça tatlanan bir hurma. Oldukça lezzetli. Ne Mebrum gibi çok sert ne de Sukkeri gibi yumuşak. İkisinin arası. Çok severim.
Hurma ilginç bir ağaç. İnsan gibi, başı kesilirse ölüyor. Yani diğer ağaçlar gibi alttan, yandan sürgün verip yaşamaya devam etmiyor. Dişisi ve erkeği olan bir ağaç. (Zeytin, fıstık, incir de öyledir) Çekirdekten çimlenen yavru hurma filizleri bir süre anne ağaça yakın tutulur.
Hurmanın yüzlerce çeşiti var. Islatıp yumuşatarak yenilebilecek sertlikten çok yumuşağa, çikolata kıvamında olandan baklava gibi çok tatlı olana, az şekerliden normal şekerliye, sarı, siyah, turuncu ve kahverenginin tonlarına uzanan farklı tipler. Görseldekiler en yaygın olanlar:
Suudi Arabistan'da Al-Qasim Bölgesi ülkede en yoğun hurma plantasyonlarının bulunduğu ve Medine Bölgesi ile birlikte en nefis hurma çeşitlerinin yetiştirildiği yerlerden. Hurma ezmesi de Mamul adıyla yapılan çöreklerde, ya da bizdeki fındık ezmesi gibi de tüketiliyor.
Hurma tarımı ve ticareti dünya tarımında önemli bir alan oluşturuyor. Suudi Arabistan ve Mısır en büyük üreticilerden. Bahreyn, Umman, Kuveyt ve Irak'da farklı, güzel hurma çeşitleri üretiyor. İran, Pakistan ve Hindistan'da hatırı sayılır ciddi pazar payı olan üretici ülkeler.
Barni, Hudri, Sugay, Acve, Mebrum, Sukkeri ya da Safevi. Hepsi birbirinden lezzetli Allah'ın nimetleri ve çölün armağanı olan hurma çeşitleri. Sadece Ramazan ayında değil, yılın tüm zamanı tüketimi yaygınlaşmalı. Ülkemizdeki incir ve kayısı da çok kıymetli.
V'esselam🌴🌿
Hurmanın özellikle kadınlara dönük faydaları için İngilizce güzel bir çalışma:
healthwire.pk/healthcare/ben…
S.Arabistan’ın önde gelen hurma plantasyonlarının bulunduğu Al-Qasim bölgesindeki çok büyük bir hurma yetiştirme alanı hakkında:⬇️
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.