#پان_ایرانیسم چیه اصلا ؟!
ایدئولوژی‌ای که از همبستگی و اتحاد مجدد مردمان ایرانی ساکن در فلات ایران و سایر مناطقی که نفوذ فرهنگی قابل توجهی در ایران دارند، از جمله پارس‌ها ، آذربایجانی‌ها( ایرانی با گویش ترکی)گیلک ها ، لرها ،مازندرانی ها ،کردها ، زازاها ، تالش ها ، تاجیک ها
،تات ها ، پامیری ها ، پشتون ها ، اوستی ها ، وخی ها ، یغنوبی ها و بلوچ ها حمایت میکند .
اولین تئوریسین مکتب #پان_ایرانیسم #محمود_افشاری_یزدی بود
او متولدسال ۱۲۷۲در یزد در سیزده سالگی برای درس خوندن رفت پیش عموش بمبئی زبان انگلیسی خوند بعد سه سال اومد تهران تو مدرسهٔ علوم سیاسی درس خوند. نوزده سالگی رفت سوئیس دورهٔ لیسانس و دکتری حقوق تودانشکدهٔ علوم سیاسی دانشگاه لوزان دکترا گرفت.
تو اون سالها مقارن با اتمام جنگ جهانی اول بود و بحث #قرارداد۱۹۱۹ داغ بود یکسری مقاله برای جراید سوئیسی در دفاع از حقوق ایران نوشت . در همون زمان با #علی_اکبر_داور که اونم دانشجو بود آشنا شد و این آشنایی به دوستی عمیقی ختم شد .
علی اکبر داور اولین رئیس کانون وکلای ایران است.
براساس گزارش کتاب راهنمای سیاست خلیج فارس " راتلج" : نکته مهم در مورد ناسیونالیسم رادیکال پان ایرانیسم از این جهت با #پان_عربیسم یا #پان_ترکیسم متفاوت که نسخه ایرانی طرح های انحرافی گرایانه را در برنامه سیاسی خودش لحاظ نمی کنه. یعنی خواهان باز پس گیری اراضی جدا شده از ایران
در گذشته مثل افغانستان ، تاجیکستان ، جمهوری آذربایجان ، بحرین یا مناطق کردنشین عراق و ترکیه نیست اما بر یکپارچگی فرهنگی حوضه تمدنی ایران تأکید داره.
مکتب پان‌ایرانیسم در سال ۱۳۲۶ به رهبری محسن پزشکپور و با همراهی علیرضا رئیس، داریوش فروهر، داریوش همایون، فرید سیاح سپانلو، علینقی عالیخانی، خداداد فرمانفرمائیان، احمد مختاری، مهدی بهره‌مند و بیژن فروهر بنیان‌گذاری گردید.
اوایل جنگ جهانی وقتی خطر پان ترک ها تمامیت ارضی را تهدید کرد این آزربایجانیهای وطن پرست بودند که در مقابل خطر جدا شدن مناطق ترک زبان اقدام به ترویج ایرانگرایی و همگن سازی زبانی به عنوان یک عمل تدافعی کردند.
گفته میشه بعد از فروپاشی #قاجار با برقراری رژیم سکولار #رضا_شاه_کبیر
و محدود شدن قدرت روحانیت شیعه متفکران سوسیالیست و ناسیونالیست ایرانی منتظر اقدامات دموکراتیکی بودند که به وقوع نپیوست! در این زمان حضور جنبش های آزاد ناسیونالیستی به اوج رسید.با اشغال ایران توسط شوروی و انگلیس جنبش های پان ایرانیسم که رضا شاه کبیر را به ناتوانی متهم میکردند گسترش
یافت. در دهه چهل میلادی و اشغال ایران توسط متفقین یک گروه چریکی ملی گرای زیرزمینی شکل گرفت به نام #انجمن #گروه_انتقام بعد از مدتی حزب #پان_ایرانیست توسط دو عضو انجمن و دو دانشجوی دیگر در دانشگاه تهران تاسیس شد.
سال پنجاه و یک میلادی رهبران حزب پان ایرانیست #محسن_پزشکپور و #داریوش_فروهر در مورد نحوه فعالیت حزب به اختلاف افتادن. دو جناح متفاوت در ساختار و عملکرد سازمانی.جناح پزشک پور که نام حزبی را حفظ کرد، معتقد به همکاری باحکومت وقت بود وفراکسیون فروهر که نام حزب جدیدی به نام #ملت_ایران
را برگزیده بود معتقد به فعالیت علیه حکومت وقت #محمدرضاشاه_پهلوی بود.
تا سال سی و دو بر اساس تفکر پان‌ایرانیسم سه حزب تشکیل شد. حزب #پرچمداران_پان_ایرانیسم به رهبری #محمد_مهرداد، حزب ملت ایران به رهبری داریوش فروهر و حزب پان ایرانیست به رهبری محسن پزشکپور.بعدها، حزب #ایرانیان به ریاست #فضل_الله_صدر برپایه پان‌ایرانیسم از حزب پان ایرانیست منشعب شد.
حزب پان ایرانیست در دورهٔ فعالیت خود- اواخر سال سی تا کودتای 28 مرداد سی و دو با سایر احزاب و سازمان های سیاسی ارتباط داشت. این ارتباط در راستای اهداف حزب و یا مواضع موافق و مخالف در قبال برخی تحولات و اتفاقات از رابطه مسالمت آمیز و دوستانه تا برخورد و درگیری در نوسان بوده
حزب توده، حزب سومکا و.... از جمله احزاب و گروه هایی بودند که در ارتباط بیشتر با حزب پان ایرانیست قرار داشتند. رابطه با این احزاب از همراهی آشکار و فراگیر تا مخالفت و جدایی و درگیری با آنها در نوسان بوده است. زمینه ها و دلایل این رفتار سیاسی متفاوت است و تحت تأثیر دو آرمان حزبی
حزب پان ایرانی است یعنی ناسیونالیسم، پادشاهی و موضع گیری دو حزب مذکور در قبال اتفاقات و جریانات سیاسی مانند حمایت از دولت مصدق و ملی شدن صنعت نفت
راستی یادم نره بگم این حزب یه شهید هم داره #علیرضا_رئیس که حدودا زمان مرگش حدودا نوزده یا بیست ساله بوده !
این یه نگاه اجمالی و خیلی خلاصه در حد دسترسی محدود و اطلاعات بسیار اندک من از تاریخچه این حزب بود . امیدوارم دوستان مطلع از اضافه کردن مطالب یا تصحیح متن دریغ نکنند !
آنچه پس از اینها رخ داده بماند در رشتویی دیگر !
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.