Thread by @PlakoudasSpyros

Χωραμμίτες και Βυζάντιο

Οι Χωραμμίτες αποτελούν ένα άκρως ενδιαφέρον, πλην όμως βραχύβιο και άγνωστο, κεφάλαιο της ιστορίας του Βυζαντίου.

Η ιστορία τους αρχίζει κατά τη βασιλεία του Αυτοκράτορα Θεόφιλου - της επονομαζόμενης Φρυγικής Δυναστείας ή Δυναστείας του Αμορίου.

Οι Χωραμμίτες (Khorram-Dīnân ή "οι της Χαρούμενης Θρησκείας" στα Περσικά) αποτελούσαν μια αίρεση του Σιιτικού Ισλάμ με τις ρίζες της στο ζωροαστρικό κίνημα του Mazdak.

Η αίρεση αυτή αναπτύχθηκε στο Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν (η Ατροπατηνή Μηδία της Αρχαιότητας) κατά τον 9ο αιώνα.

Οι Χωραμμίτες εξεγέρθηκαν κατά του Χαλιφάτου των Αββασιδών αλλά ηττήθηκαν κατά κράτος από τον Χαλίφη al-Muʿtaṣim το 838 μ.Χ.

Ως εκ τούτου, οι εναπομείναντες 14.000 άνδρες κατέφυγαν στο Βυζάντιο ως ικέτες.

Και ο Αυτοκράτωρ Θεόφιλος υπεδέχθη τους βετεράνους αυτούς εγκαρδίως.

Το 834 μ.Χ. ο αυτοκράτωρ βάπτισε αυτοπροσώπως τον αρχηγό τους Nasr - ο οποίος μετονομάστηκε σε Θεόφοβο.

Του χάρισε, μάλιστα, το χέρι της αδερφής της Αυτοκράτειρας Θεοδώρας (της Αρμένισσας) και τον τίτλο του Πατρίκιου!

Κατ' αναλογίαν, οι βετεράνοι του βαπτίστηκαν και νυμφεύθηκαν

ντόπια κορίτσια σε μια μαζική τελετή.

Όπως το νήμα περί αράβων αποστατών εξηγεί, τέτοια περιστατικά λάμβαναν χώρα συχνά στην Μικρά Ασία.

Χάρη στο τρίπτυχο "βάπτιση, γάμος και γραικώσας", ουκ ολίγοι Άραβες εξελληνίστηκαν στο διάβα των αιώνων.

Οι Χωραμμίτες, λόγω του μένους τους προς τους Αββασίδες, μάχονταν στην πρώτη γραμμή κατά των Αράβων.

Το 838 μ.Χ. εκστράτευσαν, μαζί με τον Αυτοκράτορα Θεόφιλο, στην Άνω Μεσσοποταμία.

Η Σωζόπετρα και τα Αρσαμόσατα δηώθηκαν αγρίως, ενώ η Μελιτηνή υποτάχθηκε οικοιοθελώς.

Μετά τις επιτυχίες αυτές, ακόμη 16.000 Χωραμμίτες μετανάστευσαν στο Βυζάντιο προς ενίσχυση των ακριτών.

Φυσικά, η αντίδραση του Χαλιφάτου των Αββασιδών δεν άργησε να εκδηλωθεί.

Ο Χαλίφης al-Mu'tasim ορκίστηκε να εκδικηθεί και να εκπροθήσει την Άγκυρα και το Αμόριον - δηλαδή

το λίκνο της Φρυγικής Δυναστείας!

Ένα κολλοσιαίο στράτευμα (περίπου 80.000 άνδρες) συγκεντρώθηκε στην Ταρσό το 838 μ.Χ. και χωρίστηκε σε δύο τμήματα.

Ένα θα κατευθυνόταν προς την Άγκυρα και ένα προς το Αμόριον.

Ο Αυτοκράτωρ Θεόφιλος προσπάθησε να αναχαιτίσει τη βόρεια δύναμη

αλλά υπέστη μια οδυνηρή ήττα στην Μάχη της Ανζέν (ή Δαζιμώνος).

Φημολογείται, μάλιστα, πως ο Θεόφοβος διέσωσε τον Αυτοκράτορα Θεόφιλο από την επαίσχυντο αιχμαλωσία.

Δυστυχώς για τον Ελληνισμό, οι Άραβες εκπλήρωσαν τους ΑΣΝΚ και εκπόρθησαν και την Άγκυρα και το Αμόριον.

Ειδικά η Άλωση του Αμορίου, που γέννησε το μεταγενέστερο "Άσμα του Αρμούρη", συνιστούσε ένα συντριπτικό πλήγμα κατά του λίκνου και της νομιμότητας της Φρυγικής Δυναστείας εν μέσω της Εικονομαχίας.

Τέτοιες κρίσεις συνήθως υποσκάπτουν τα θεμέλια του θρόνου.

Όπερ εγένετο!

Οι Χωραμμίτες, οι οποίοι είχαν υποχωρήσει στη Σινώπη μετά την Μάχη της Ανζέν, εξεγέρθηκαν και ανακήρυξαν τον Θεόφοβο ως αυτοκράτορα.

Η στάση αυτή συνέβη παρά τη θέληση του Θεόφοβου, ο οποίος διαβεβαίωσε τον κύριο και ανάδοχό του για την νομιμοφροσύνη του με ένα κρυφό μήνυμα.

Το επόμενο έτος, το 839 μ.Χ., ο Αυτοκράτωρ Θεόφιλος εκστράτευσε κατά των στασιαστών.

Ο Θεόφοβος δεν προέβαλε καμία αντίσταση και παραδόθηκε.

Παρ' όλο που διατήρησε τον τίτλο του Πατρικίου, οι άνδρες του διανεμήθηκαν στα στρατεύματα των Θεμάτων για την αποφυγη τυχόν στάσεων.

Όμως ο Θεόφοβος δεν θα χαιρόταν το αξίωμα αυτό επί μακρόν.

Το 842 μ.Χ. η υγεία του αυτοκράτορα επιδεινώθηκε και ο Θεόφοβος κλήθηκε στην Κων/πολη - όπου και φυλακίστηκε στο Ιερόν Παλάτιον δίχως κατηγορητήριο.

Λίγο πριν τον θάνατο του βασιλέα το ίδιο έτος, ο Δρουγγάριος Πετρωνάς

και ο Λογοθέτης του Δρόμου Θεόκτιστος εκτέλεσαν τον Θεόφοβο ώστε να εξαλειφθούν ενδεχόμενες απειλές κατά της αρχής του ανήλικο υιού και διαδόχου, Μιχαήλ Γ' (του Μέθυσου).

Έτσι άδοξα έληξε η καριέρα του Θεόφοβου και τα ίχνη των Χουραμμιτών εξαφανίστηκαν δια παντός.

Μετά τον θάνατο του Θεόφιλου έκλεισε, επίσης, το κεφάλαιο της Εικονομαχίας άπαξ δια παντός με την αποκατάσταση των εικόνων - από τη σύζυγο του θανόντος μάλιστα.

Η λεγόμενη Κυριακή της Ορθδοξίας!

#Βυζάντιο #Ελλάδα