Laten we het eens over de Russische economie hebben. Het is in mijn ogen een erg onderbelicht thema en een belangrijke factor in deze oorlog. In mijn ogen wordt er veel te weinig in analytische zin over gesproken. Daarom hier mijn kijk op de zaak deel I.
Er zijn een aantal interessante dynamieken gaande die momenteel wel wat toelichting vereisen. Eind 2024 verklaarde hoofd van de veiligheidsdiensten Budanov dat Rusland eind 2025 in de knel zou komen met haar economie.
Daar was hij niet alleen in, ook Elvira Nabiullina hoofd van de Russische bank waarschuwde voor een dergelijk scenario. Haar waarschuwing dat de Russische economie oververhit raakte kreeg navolging van Westerse analisten.
Rusland investeer inmiddels zoveel in haar oorlogsindustrie dat dit een reflectie heeft op prijsvorming van haar andere producten. In de eerste Wereldoorlog werd de butter-gun index uitgevonden. Hoe meer een land in wapens investeert hoe minder boter het produceert.
Hoe minder je produceert, hoe hoger uiteraard de kiloprijs wordt. Exact dit zagen we gebeuren, de prijzen verdubbelden in 2024 i.v.m. 2023. Ze bleven daarna stijgen wat zorgde voor diefstalbeveiliging in Russische supermarkten. Het gaat uiteraard verder dan slechts boter...
Dat Russen weinig geld meer hebben voor grote uitgaves is evident. Dit heeft zijn effect op het aantal verkochte (nieuwe) woonruimte (veel leegstand) en ook auto's (daling 44% ivm 2024). De doorsnee burger kan dit steeds moeilijker financieren.
Dit reflecteert in het hypotheek aanbod over 2024, uiteindelijk daalde het volume van verstrekte hypotheken met helft in vergelijking met 2023, toegegeven toen bestonden er gunstigere regelingen met 'voorkeurhypotheken'.
Wie in 2024 toch een hypotheek wist te verzilveren zat vaak aan een zwaar aflossingsregime vast. In bijna de helft van de gevallen betrof het 80% van het inkomen dat naar deze lasten ging.
Wat daarbij meespeelt is de hoge rente van 21%, waardoor commerciële leningen al snel op 30% uitkomen, net zoals ook hypotheken. Het aantal microkredieten neemt daardoor ook toe, zij hebben rentes tot 82%. In 15% van de gevallen dient een auto als onderpand.
Maar ondanks de leningen blijft de doorsnee Rus minder uitgeven aan consumenten goederen. Met name shoppingmalls zijn de dupe. Enkelen gingen al in rook op, met vermoeden van verzekeringsfraude. Kommersant berichtte eind 2024 dat 200 malls op randje faillissement stonden.
Er heerst een zogenaamde huizen bubble in Rusland. Reden hiervoor is dat veel oligarchen investeerden in vastgoed. De prijs van nieuwe stulpjes bleek door materiaal en arbeidssschaarste 50% duurder te worden dan vergelijkbaar bestaand vastgoed.
Er kwam een aanbodoverschot, immers veel raakte niet verkocht, ook door de hoge rente. Dat had weer zijn consequenties op bouwbedrijven die fors minder opdrachten kregen. In Moscow daalde de vraag naar nieuwe opdrachten met 50% andere regios zagen een 25% afname.
Ook bedrijven zelf kwamen in de problemen. Het aantal faillissementen nam met 20% toe in 2024, maar de echte pijn komt nog. Met de strengere regels van de Centrale Bank in aantocht sloten veel bedrijven dure leningen af.
Leningen die ze lang niet allemaal kunnen terugbetalen. Veel bedrijven kampen daardoor met liquiditeitsproblemen. Dit domino effect zet door, eind 2024 gaf 37% van de bedrijven aan te maken te hebben met andere bedrijven schterstallig waren qua betalingen.
Belangrijk is ook de stringente controle op prijzen. Het Poetin regime koos er voor om bedrijven en bedrijfstakken die te zeer hun prijzen van cruciale levensmiddelen verhogen aan te pakken met de kartel waakhond die toeziet op concurrentievorming.
Bedrijven worden daardoor nogal eens gedwongen te verkopen tegen gereduceerde winst of soms zelfs verlies omdat hen verboden wordt prijsverhogingen door te rekenen. Consequentie is uiteraard dat de productie van deze bedrijven keldert.
Enkele bedrijven luiden de noodklok bij de verantwoordelijke in de Doema Michael Mishustin "Geforceerde prijscontroles zullen leiden tot een krimp in de voedselindustrie en landbouw. Het productaanbod zal lager zijn en minder divers. Lege schappen dreigen."
De landbouw produceert ook fors minder. Minder arbeidskrachten en klimatologische omstandigheden speelden een rol. Maar ook de dwang van de overheid om eigen lokaal geproduceerd zaaigoed te gebruiken dat minder opbrengt speelt mee.
Neem het graan, mede door geroofd Oekraïens graan was 2022 een recordjaar met 153 miljoen ton graan, in 2023 viel dit naar 144 miljoen ton, 2024 daalde het naar 125 miljoen ton, voor 2025 is de prognose dat deze opnieuw lager ligt.
De aardappeloogst in Rusland doet het ook allerminst goed. De prijs verdubbelde door misoogsten (15% minder oogst). Doordat een handelsconfluct met Kazachstan speelt haalt het nu voor 11 miljoen dollar aardappelen uit China waarbij we meer kunnen verwachten.
Op 8 april luidde Elvira Nibulina, hoofd van de Russische Centrale Bank, de noodklok. De tarievenoorlog van Trump had als ongewenst bij-effect dat de wereldeconomie mogelijk zou afkoelen, de prijs van Brent-olie daalt daarbij automatisch.
Die prijs is belangrijk voor Rusland dat veel olie verkoopt. Op 21 april kwam Reuters met het bericht dat het Russische ministerie de prognoseprijs van Brent olie voor 2025 had bijgesteld van 81 dollar naar 68 dollar.
De Oeral olie die op 69,7 dollar per vat staat begroot in de staatsbegroting is derhalve bijgesteld naar 56 dollar per vat qua prognose voor 2025. Belangrijk Rusland heeft hier dus een duidelijk tekort op de staatsbegroting verwacht.
We wisten al dat Gazprom een record verlies boekte over 2024. Manager Kupriyanov kondigde begin 2025 aan dat 1600 managementfuncties zouden verdwijnen, maar dit verhelpt natuurlijk niet de diepere problemen.
Eind 2024 stopte ook Oostenrijk definitief met Russisch gas. China weigerde een directe gaspijp naar het land. April 2025 overhandigde Poetin Xi een cadeautje, het krijgt i.p.v. 30% krijgt China nu zelfs 40% korting.
Er is uiteraard nog veel meer te vertellen, daarom komt er nog een deel II en mogelijk zelfs deel III. Maar dat Rusland in de problemen zit wordt in dit eerste deel natuurlijk al duidelijk.
@kevinhekert @MakanoTakeko @zegmaarRoderick en @BooRadley923 hier wil vanavond even in het kort op terugkomen.
@threadreaderapp unroll
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.