"Bu böceğin kilosu 5000 Euro", "bu hayvan aç kalınca burnunuzu yer", "... Türkiye'de ilk defa görüldü" ve benzeri haberler birçok canlı türünü tehdit ediyor. Bu başlıkları bilmeden atıyorsanız, size bu konuda yardımcı olmak isterim. Bilerek atıyorsanız da belki fikriniz değişir!
Öncelikle olarak bahsi geçen hayvan ve bitkilerin birçoğunun nesli tehdit altında ve bu sebepten hem ulusal hem de uluslararası yasalarla korunuyorlar. Bu canlıları incelemek için dahi yasal izin almamız gerekiyor.
Takdir edersiniz ki, TV ve gazetelerde bu canlıları toplamayı teşvik edici haberler yapmak hem etik değil hem de suç!
1) Haberde, bir "hayvan/bitki" ve "para" geçiyorsa çok dikkatli olun! "Bilmem ne salyasını beyin tümörüne iyi gelir", "... tozu kansere çağre" gibi haberler %99.9 yalan ve halkı bu canlıları toplamaya teşvik ediyor. Bkz. geyik böceği. 20/5/2018 İHA ve Posta gazetesi. 
Burada bir konuya daha dikkat çekmek istiyorum. Bazen bu haber veya bilgiyi yayan kişiler; "enteresanlık", "gırgır" olsun diye TV'ye çıkarılabiliyor. Misal @okanbayulgen yarasa kanı topluyorum diyen bir adamı çıkarmıştı. Adam, siz getirin hayvanları ben satın alacağım diyordu.
Adamla gırgır geçiliyordu ama bir ton insan buna inanıyordu. Gecenin vakti telefonlar çalınca haberdar oldum; bir şekilde yayına ulaşıp adamı indirdik. Yazdığım metni okuyup konuyu topladılar. Kıssadan hisse: "bitki/hayvan+para" olan konulara gırgır da olsa dikkatli yaklaşın!
2) "Doğru" haber yapmak istiyorsanız, ilgili hayvanın/bitkinin türünü öğrenin ve bu konudaki uzmanlarla kontağa geçin. Uzmanları nereden bulacağız?
* Hayvan: @WWF_TURKIYE , @DogaDernegi, @kuzeydoga
* Ağaç/bitki: @temavakfi
* Deniz canlıları: @TudavTudav, @dekamerturkey
* Hayvan: @WWF_TURKIYE , @DogaDernegi, @kuzeydoga
* Ağaç/bitki: @temavakfi
* Deniz canlıları: @TudavTudav, @dekamerturkey
En sık (yanlış) yapılan haberler: "bilmem ne Türkiye'de ilk defa görüntülendi!" Evet bazen bazı türler ilk defa görülüyor ve bunları takip etmenin en kolay yolu ilgili sitelere bakmak. Bir kuş TR'de ilk defa görülürse saniyesinde trakus.org'da haberi çıkar.
Bu gibi durumlarda:
* memeliler için: tramem.org
* kuşlar: trakus.org
* kelebekler: trakel.org
veya dogalhayat.org'a bir göz atabilirsiniz. Orada haber varsa doğru yoldasınız.
* memeliler için: tramem.org
* kuşlar: trakus.org
* kelebekler: trakel.org
veya dogalhayat.org'a bir göz atabilirsiniz. Orada haber varsa doğru yoldasınız.
Diyelim elinizde türünü bilmediğiniz bir canlının fotoğrafı var; facebook'taki "Türkiye Yaban Hayatı", "İstanbul kuş gözlem", veya "@evrimagaci: okur paylaşım" gruplarından birine yollayın 5 dakikada tür hakkında bir fikriniz olsun.
Mesela her sene mutlaka bir "Nesli tükenmekte olan Hint gölet balıkçılı bulundu" haberi yapılır. 😊 Ne bulunan tür Hint gölet balıkçılıdır, ne de hayvanın neslli tükenmektedir... Haberler 2015, 2017 ve 2018'den.
Şimdilik aklıma gelen başlıklar bunlar. Bu tarz haberlere denk geldikçe buraya ekleyeceğim. Siz de haber edin lütfen.
