Thread by @karagullecioglu

Rusya’nın 2017 sonunda “dayatma değil, tartışılması için” diyerek sunduğu Suriye anayasası taslağının giriş bölümünün anahatlarını ve ilk altı maddesini çevirmiştim. Bu çeviriyi aşağıda zincir olarak sunuyorum. İlkin, şu genel gözlemde bulunayım:

Bölgeler meclisi, belediye başkanları ve valileri kapsıyor; bizim 27 Mayıs anayasasında atanmışları da içeren bir tür senatoya benziyor. Anayasa bu haliyle bana demokratik görünmüştü.

O zaman dikkatimi çeken bir diğer ilginç nokta ise şuydu: temel haklar ve hürriyetler kapsamında mülkiyet hakkı sayılmıyor, ama başka bir yerde bu hak anayasal güvence altına alınıyor.

Şimdi, çeviri zincirine başlayabilirim.

Giriş kısmı:

“Suriye halkı, çok inançlı devlet geleneğini sürdürerek; geçmiş, bugünkü ve gelecek kuşaklar önünde sorumlu olduğunu bilerek, BM’ye, Arap Birliğine, İslam İşbirliği Örgütüne bağlılığını teyit ederek özgürlük ve adaleti temin etme kararlılığı içindedir.”

Devamla: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine, keza ulusal ya da etnik, dini ve dilsel azınlıklara ait insanların hakları deklarasyonuna bağlılıktan söz ediliyor… Ve ekleniyor: Suriye halkı, bu çerçevede şunları temin etme niyetini apaçık belirtir:

“Devletin güvenlik, bağımsızlık, hükümranlık ve toprak bütünlüğü; diğer halklarla barış ve dostluk içinde yaşamak; bir yurttaşlar toplumuna ulaşmak; halk iradesinin ifadesi olarak kanun üstünlüğü; herkese adil iktisadi ve sosyal düzen kapsamında saygın hayat seviyesi sağlamak.”

Madde 1
a. Suriye Cumhuriyeti, halk iktidarı, yasanın üstünlüğü, herkesin yasa karşısında eşitliği, sosyal dayanışma, hak ve hürriyetlere ve bütün yurttaşların haklarının hiçbir fark ve ayrım gözetmeksizin eşitliğine saygı temelinde kurulmuş, …

... bağımsız, egemen ve demokratik bir devlettir. Suriye Cumhuriyeti ve Suriye, eşanlamlı adlandırmalardır.
b. Halkın birliği, bütün yurttaşlar için genel ve bölünmez vatan olan Suriye’nin temelini teşkil eder. Suriye’nin ulusal birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması, ...

... devletin ve bütün yurttaşların görevidir.
c. Ulusal birliği güçlendiren ulusal miras, Suriye toplumunun kültürel çeşitliliğinin savunulmasıyla garanti altına alınır.

Madde 2
a. Suriye, cumhuriyet idaresine dayanan bir devlettir.
b. Suriye’de devlet iktidarının biricik kaynağı, onun çokuluslu, çok inançlı halkıdır. Kendi kaderini özgür ve bağımsız bir surette tayin etmek, halkın egemenlik hakkıdır. ...

... Suriye halkı, bütün halkın anayasaya uygun olarak doğrudan oyu (referandum) ve, özgür, gizli ve kişisel oy yoluyla genel, eşit ve doğrudan seçimler temelinde seçilen dolaylı temsilcileri yoluyla egemenlik hakkını gerçekleştirir.

c. Halk tarafından seçilen yetkili temsilciler dışında hiç kimse halkı temsil etme, halk adına konuşma ve halk adına beyanatta bulunma hakkına sahip değildir.

d. Suriye halkının hiçbir parçası, hiçbir sosyal grup ya da örgüt, hiçbir kişi, iktidarı yürütme yetkisini gasp edemez. İktidarın gasp edilmesi, ağır bir suçtur.

e. Hiç kimse aynı anda Halk Meclisinde vekil, Bölgeler Meclisinde üye, cumhuriyetin başkanı, başbakan, başbakan yardımcısı, bakan ya da Yüksek Anayasa Mahkemesi üyesi olamaz.

f. Suriye vatandaşlığından başka bir vatandaşlığı olan hiç kimse, Halk Meclisinde vekil, Bölgeler Meclisinde üye, cumhuriyetin başkanı, başbakan, başbakan yardımcısı, bakan ya da Yüksek Anayasa Mahkemesi üyesi olamaz.

g. İktidarın devri, anayasa ve yasalar tarafından belirlenen demokratik yollarla, barışçıl bir biçimde olmalıdır.

Madde 3
Suriye’de bütün dinlere, dini örgütlere saygı gösterilir, sosyal düzeni bozmama şartıyla bütün dini ritüellerin uygulanma özgürlüğü sağlanır. …

... Dini örgütler yasa karşısında eşittir.
Madde 4
a. Devletin resmi dili Arapçadır. Resmi dilin kullanılma şartları yasayla belirlenir.
b. Kürt Kültürel Otonomisinin devlet organları ve örgütleri Arapça ve Kürtçeyi denk diller olarak kullanırlar.

c. Suriye yurttaşlarına çocuklarının devlet eğitim kurumlarında ve keza eğitim standartlarına uygun şekilde kurulan özel eğitim kurumlarında anadillerinde eğitim görme hakkı garanti edilir.
d. Her bölge, yerel referandumlarla kabul edildiği takdirde, …

... nüfusun çoğunluğunun dilini resmi dile ek olarak kullanma hakkına sahiptir.
Madde 5
a. Devletin siyasi sistemi, siyasi çoğulculuk ve iktidar organlarının gizli oy yardımıyla demokratik bir şekilde kurulması prensibine dayanır.
b. Siyasi partiler, anayasal düzene, …

… demokratik ilkelere, devletin egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı göstermek zorundadırlar.
c. Siyasi partilerin kurulmasıyla ilgili norm ve prosedürler yasayla tayin edilir.
d. Siyasi, seçim veya parti amaçları için …

… devlet yetkilerinin veya devlet olanaklarının kullanılması yasaktır.
Madde 6
a. Suriye’de ideolojik çoğulculuk kabul edilir. Hiçbir ideoloji devlet ideolojisi veya zorunlu ideoloji olarak ileri sürülemez. Sosyal birlikler [dernekler - bn] yasa önünde eşittir.

b. Devlet, güvenliği, kezaulusal ve dini azınlıkların hak ve hürriyetlerinin gözetilmesini temin eder.
c. Amaç ya da eylemleri anayasal düzeni zor yoluyla değiştirmeye, devletin bütünlüğünü ve güvenliğini tahrip etmeye, terör uygulamaya, silahlı örgütlenmeler kurmaya, …

... dini, sosyal, ırksal, ulusal, aşiretsel farklılıkları kışkırtmaya yönelik olan, keza mezhebi, dini, sınıfsal, mesleki, cinsiyetçi ayrımcılık veya köken ayrımcılığı esasına göre şekillenen siyasi partilerin kuruluş ve faaliyetleri yasaktır. Bu tür örgütler, …

... Suriye’nin sosyal-siyasi sisteminin bir parçası olamazlar.
d. Suriye terörizmi bütün biçimleriyle mahkûm ve terörist tehdide karşı topraklarının ve insanlarının güvenliğini temin eder.