Thread by @MRD_Farahmand

اشغال ایران در سوم شهریور ۱۳۲۰ را نتیجه نزدیکی ایران به آلمان در دوره رضا شاه و بیم از پیوستن ایران به آلمان در جنگ می دانند وگرنه بدون هجوم نظامی هم می شد از ایران پل پیروزی ساخت و به شوروی کمک رساند. (۱/۱۹)

استالین نگران بود آلمانها از راه ایران تأسیسات نفتی قفقاز را بمباران کنند و دست کم از دو ماه پیش از شهریور بیست که آلمان به شوروی حمله کرد، آماده اشغال ایران شده بود. انگلیسیها هم نیرو وارد عراق و خلیج فارس کرده بودند و نمی توانستند اجازه دهند ایران به دست شوروی بیفتد. (۲/۱۹)

نزدیکی ایران به آلمان، انگیزه قوی ایدئولوژیک پشت سر خود داشت. گمان برخی امروزیها نادرست است که می پندارند ایرانیها بودند که خود را به آلمان می چسباندند وگرنه آلمانها ایرانیها را آریایی به شمار نمی آوردند چنین نبود. ایران رضاشاه و آلمان هیتلر، همذات پنداری دوجانبه داشتند. (۳/۱۹)

واژه آریایی را اروپاییها از ایرانیها گرفتند. نه برعکس. دویست و پنجاه سال پیش، انکتیل دوپرون فرانسوی با ترجمه متون زرتشتی نشان داد واژه آریایی که بنابرنوشته های هردوت و دیودور، ایرانیان دوران هخامنشی خود را به آن می نامیدند، ریشه در متون زرتشتی و پیش از هخامنشی دارد. (۴/۱۹)

یافته های او با استقبال گسترده ای در اروپا روبرو و بسرعت به دیگر زبانهای اروپایی، از جمله آلمانی ترجمه شد. زبانشناسان هم دست به کار شدند و برای زبانهای اروپایی و پارسی ریشه مشترک یافتند و همتباری ایرانیان و اروپاییها اصلی جاافتاده در مجامع علمی شد. (۵/۱۹)

در اوائل قرن نوزدهم، فریدریش شگلل فیلسوف آلمانی برای نخستین بار نوشت که که آریاییها نیاکان مشترک ایرانیان و آلمانها بوده اند. واژه آریایی بر سر زبانها افتاد و اندیشه برتری نژاد آریایی در آلمان بر همین پایه رشد کرد و تا پایان قرن نوزدهم به گفتمان برتر در آلمان بدل شد. (۶/۱۹)

باستانشناسی و رمزگشایی کتیبه های باستانی در اوائل قرن بیستم تأییدی بر این دیدگاه شد. در ایران دوره قاجار، دانش آموختگان فرنگ، واژه آریایی و همتباری با آلمانها را به ایران آوردند. این دیدگاه نخستین بار در نوشته های میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقا خان کرمانی طرح شد. (۷/۱۹)

در همان سالهایی که رضا خان داشت رضا شاه می شد و پایه های ایران نوین را می گذاشت، ارنست هرتزفلد آلمانی هم در حال کاوش و کتیبه خوانی و اثبات خویشاوندی آریایی ایرانیان و آلمانها بود. (۸/۱۹)

اندیشه همتباری با ایرانیان چنان جا افتاد که ویلهلم دوم، قیصر آلمان ایرانیان باستان را نیاکان آلمانها خواند. در سفر مظفرالدین شاه، روزنامه آلمانی «پست» نوشت: پیشوای ایرانیان نیز همچون آلمانها از تبار آریایی است. بدیهی است که نویسنده از تبار ترکی شاهان قاجار بی اطلاع بود. (۹/۱۹)

البته اینکه بیشتر ایرانیها شباهت ظاهری به آلمانها نداشتند، مسأله بود. آلفرد روزنبرگ تئوریسین نازیسم، این مسأله را این گونه حل کرد که ایرانیان به سبب آمیختن با دیگر نژادها، خونشان آلوده شده و علت افت تمدن و درهم شکستن قدرتشان همین است. (۱۰/۱۹)

در کتاب معروفش اسطوره نوشت: «زمانی داریوش دستور می داد بر دل سنگ نقش کنند: منم داریوش شاه شاهان، از تبار آریا اما امروز ایرانی سوار بر قاطر سرگردان است. هیتلر هم گفت که ایرانیان که زمانی به عظمت خود می بالیدند چون خود را از شر یهودیان خلاص نکردند، عظمتشان از هم پاشید. (۱۱/۱۹)

با به قدرت رسیدن نازیها و قرار گرفتنشان در جایگاهی که با دولت ایران باید تعامل می کردند. اظهارنظرهای تحقیرآمیز نسبت به ایرانیان متوقف و در کتابهای درسی مدارس گنجانده شد که ایرانیان و آلمانها نیاکان مشترک دارند. (۱۲/۱۹)

وزارت علوم آلمان، والتر هینتس خاورشناس معروف را به ایران فرستاد که در بازگشت نوشت که رضا شاه نیز همچون هیتلر که عظمت آلمان را باز گرداند در حال احیای عظمت ایران است. (۱۳/۱۹)

والتر ووست که گرداننده اتاق فکر حزب نازی بود نوشت که زیر سایه رهبری رضا شاه امید می رود نژاد آریا که بر اثر آمیختن با دیگر نژادها در ایران آلوده شده،‌ دوباره پالوده و احیا شود. رهبران آلمان حتی به فکر کمک به رضا شاه برای پالودن نژاد ایرانیان و احیای نژاد آریایی افتادند. (۱۴/۱۹)

هیملر فرمانده اس اس که شخصا به این موضوع علاقمند بود به ووست ماموریت داد به این منظور به ایران برود اما اشغال ایران این ماموریت را ناکام گذاشت.
آلمان نازی در برگزاری آیین گرامیداشت هزاره فردوسی در ایران مشارکت فعال داشت. (۱۵/۱۹)

خیابانی در برلن را به نام ایران نامیدند (پرزیشه اشتراسه که بعدا به ایرانیشه اشتراسه تغییر یافت و هنوز هم هست). شهردار آلمان در مراسم نامگذاری خیابان گفت که از همانندی پهلوانان شاهنامه و قهرمانان اساطیر آلمان به شگفت آمده و خطاب به پهلوانان شاهنامه سلام هیتلری داد. (۱۶/۱۹)

فکر تغییر نام بین المللی کشور از پرژا به ایران هم با توصیه سفارت ایران در برلن انجام گرفت. در یادداشتی از این سفارتخانه به تهران استدلال شد که چون در ممالک پیشرفته، نام آریایی بر سر زبانها افتاده و خیلیها به آریایی بودن خود افتخار می کنند ... (۱۷/۱۹)

... چه بهتر که ما هم نام ایران را به کار بریم که یاد آور سرچشمه آریاییان است. رضا شاه این توصیه را پسندید و از دی ۱۳۱۳ رسما در سطح بین المللی نام پرژا به ایران تغییر یافت. این تغییر نام با استقبال آلمان روبرو شد و مطبوعات آلمان آن را ستودند. (۱۸/۱۹)

برای مطالعه در این باره می توانید به مجموعه مقالاتی مراجعه کنید که زیر نظر دکتر علی انصاری رئیس مرکز ایرانشناسی دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند گردآمده، با این عنوان:
Perception of Iran: History, Myths and Nationalism from Medieval Persia to the Islamic Republic
(۱۹/۱۹)