1)Haftalardır bu Corona Virüsü hakkında yazıyorum. Ana akım medyaya düştüğü andan beri beni meşgul etti. Önlemlerin çok ciddiye alınması gerektiğini, Ekonomik etkilerinin ciddi olabileceğini yazıyorum.
2)Detaya girmeden önce şunu belirteyim: Bu Corona Virüsü de gelip geçecek mi? Evet. Neler neler gelip geçmedi ki! Ancak 2-3-4 aya gelip geçecek olsa bile etkileri çok çok ciddi. Virüs yayılımına geç müdahale etmek ise çok büyük yanlış.
3)Doktorların bazılarının bu virüsün ölüm oranının az olduğunu söylediklerini, ellerinizi yıkayın bir şey olmaz dediklerini görüyoruz. Bunların çoğu doğrudur muhakkak. Ancak Ekonomi söz konusu olduğu zaman: Gerçeklerin ne olduğu değil, o gerçeklerin nasıl algılandığı önemlidir.
4)İnsanlar 2 ay evden çıkmazsa Dünyada tedarik zincirleri kırılır. Dünya resesyona girer. Havalar ısınsın geçer demek doğru olabilir, ama o sürede şirketlerin Nakit akışları aksayabilir. O yüzden ölüm oranının düşük olması Ekonomik sıkıntıların aynı düşüklükte olacağını göstermez
5)Bu yazıyı yazarak, Virüs yayılımındaki son durum ve Ekonomik ve Finansal etkileri hakkında size bildiklerimi aktarmak istiyorum. Aile olarak, Şehir olarak, Ülke olarak ve Dünya olarak virüse hazırlıklı olmalıyız.
6) Öncelikle son duruma bir bakalım. Tüm Dünya’da an itibari ile 109,571 enfekte olmuş kişi var: 
7) Enfekte olmuş bu hastalardan 3,799 kişi maalesef hayatını kaybetmiş:
8) Dünya haritasındaki kırmızı noktalar her ülkedeki enfekte olmuş insan sayısını gösteriyor:
9) Haftalar önce size yazdığım twit serisinde Çin’deki grafiğin yükseldiğini ama asıl tehlikenin Dünya’nın geri kalanındaki hasta sayısını gösteren SARI çizgi yükseldiğinde geleceğini söylemiştim. Maalesef aynen öyle oldu. Bakın grafik neydi ne olmaya başladı:
10)Sizler için aynı zamanda hastalığın şu anda en fazla görüldüğü 5 ülke için enfekte insan sayısı, ölü sayısı ve ölüm oranlarını çıkardım. İtalya’dakiölüm oranı %4.96’ya çıkmış durumda. Tabii burada enfekte olarak yazılmayan ama enfekte olan insanlar bu oranı düşürebilir:
11)Burada unutulmaması gereken bir şey var. Ölmeyenlerin, iyileştikleri söyleniyor ama bir çoğunda ciğer kapasitesinin 100%’de kalıp kalmadığı söylenmiyor. Ölmeyen ama ciğer kapasitesi düşen insanlar ileride sağlık sistemlerine yüklenecekler.
12)Ekonomi ve Finans açısından bu virüsün etkilerinin ne olacağını ağırlıklı olarak ABD’de neler olacağı belirleyecek. Peki ABD’de şu andaki durum nasıl? Kırmızı noktalara dikkat:
13)ABD’ye bir de eyalet eyalet bakalım:
14)Beni en ürküten İtalyan datası oldu. Büyüme tam anlamı ile çılgınca:
15) Burada önemli olan GÜN ve GÜN yeni bildirilen hasta sayısı. Grafiğe bakın kendiniz kararınızı verin:
16)Tıp Doktoralarından bazıları ölüm oranının az olduğunu ve kelle paça yersek bir şey olmayacağını söylüyor. Halbuki ekonomik etkiler için aynı ferahlıkta konuşmak pek olmaz. Zira Sağlık sistemleri nüfusun %10’unun aynı anda hastaneye gitmesini kaldıramaz.
17) Yapılan bir çalışma ABD’de (eğer virüsün İtalya’daki yayılma hızı gerçekleşirse), hastanelerdeki gerekli birimlerin 8 Mayıs’ta tamami ile dolacağını gösteriyor. Yani bu iş ŞAKA değil.
18)Şimdi gelelim piyasalara. S&P 500 endeksini takip eden en büyük fonun son bir aylık durumu bu:
19)Aynı dönemde Altın fiyatlarını takip eden en büyük fonun son 1 aylık durumu bu:
20)Az önce gösterdiğim grafiklerde Hisselerin çakıldığını, insanların Altına kaçtığını görüyoruz.Ama insanlar asıl Altına değil Amerikan tahvillerine koştu.Şimdi size Amerikan 10 yıl vadeli tahvillerinin faizlerini gösteriyorum son 1 aylık: Şaka değil ABD 10 yıllık faizi %0.77!
21)Şimdi de Amerikan 30 yıl vadeli tahvillerinin son bir aylık faizlerini gösteriyorum: Bu da şaka değil Amerikan 30 yıl vadeli faizler %1.29’a indi. Faizler niye indi, çünkü tahvil fiyatları arttı. Niye arttı? Çünkü insanlar korkudan ABD tahvili alıyor. REKOR düşük seviyeler:
22)Şimdi size ABD UZUN vadeli tahvillere yatırım yapan en büyük fonun fiyatını gösteriyorum. Faizler rekor düşük seviyelere geldikçe tahvil yatırımcısı Çoştukca çostu. İşte son bir yıllık grafik:
23)Şimdi gelelim yorumlara. Önce Altın. Altın elbette korkudan dolayı fırladı. Ama fark etti iseniz geçen hafta içinde ve sonunda bir ara çakıldı. Bunun nedeni nedir? Bir daha olur mu? İlk önce nedenler:
24)İlk neden Borsa’da ağır kayıpları olan yatırımcıların borç alarak yatırım yapanlarının borcu ödemek için en çok artan yatırımları olan altını satmaları. İkinci neden Petrol fiyatları çakılınca Enflasyon olmayacağının anlaşılması Enflasyondan koruyucu Altının geçici vurulması.
25)Bir daha bu olur mu? Olabilir, yani yine anlık çakılma olabilir. Nedeni de Petrol fiyatlarının çakılması olacaktır. Ama yine de unutulmamalı: Korkunun olduğu yerde değerli madenler olur.
26)İkinci yorum Borsalar için: S&P500 ağır darbe aldı ama eğer hastalık ABD’de eyaletlerin ACİL durum ilan etmelerine kadar giderse, daha da büyük darbe alır. En kötüsü ise TEDARİK ZİNCİRLERİNİN kırılması olur.
27)Tüm bunlar olurken Petrol fiyatları elbette düşüyordu. Bu düşüşü durdurmak için OPEC başı Suudi Arabistan Rusya’ya gitti ve gel Petrol üretimini kısalım ve Petrol fiyatını arttıralım dedi. Rusya’nın bunu kabul edeceğini düşündüler. Ama Rusya kabul etmedi.
28)Peki Rusya niye kabul etmedi? Çünkü Rusya’nın amacı Amerikan Kaya Petrolü üreticilerini batırmak (o iş o kadar kolay değil ya neyse!). Bunun üzerine Petrol fiyatları Perşembe Cuma Çakıldı.
29)Sonra Suuidiler evlerine döndüler, ama ne dönüş!. Birden piyasaya çok ucuz Petrol vereceklerini söylediler. O kadar ucuz ki Ruslardan bile 8 Dolar daha ucuz. Bunun etkisini Pazartesi günü göreceğiz. PETROL ÇAKILACAK. Bir bakıma Ruslardan intikam alındı.
30) Ancak açık yazayım ABD petrol üreticilerine bir şey olmaz, zira Kredi muslukları kendilerine açık. O yüzden 1 yıl, 2 yıl beklerler. Peki Rusya, Arabistan niye ABD konusunda panik: Şu petrol grafiğine bakın anlayacaksınız: Ülkeler ve Petrol üretimleri: YEŞİL renk ABD !!
31)Petrol fiyatlarının düşüşü Türkiye’ye yarar mı? Kısmen evet. Ama bu yarar abartılmamalı. Çünkü Türkiye’den emlak alan, Türkiye’de tatil yapan zenginler parasını petrolden kazanıyor (Dolaylı veya doğrudan). O yüzden ortada aşırı sevinecek bir şey yok.
32)Virüs en iyi ihtimal ile 2-3 aya gelir geçer, düşen borsalar toparlanır, faizler bir tık artar. Ama bizim düşünmemiz gereken en iyi ihtimal değil en kötü ihtimal olmalıdır.
33) En kötü durumda Dünya’da tedarik zincirleri aksar. A noktasından B noktasına C malı gitmez. C malı gitmeyince D malı üretilemez. D malı üretilmeyince, E malının fiyatı artar vs vs. Hastanelerde kalmaz. Ama adı üstünde bu en kötü durum.
34) Yine en kötü durumda: Dünya’da bazı ülkelerde hükümetler bile düşer. Örneğin S&P500 bir %30 daha düşerse Trump seçimi kaybeder, İtalya’da siyaset alt üst olur. Çin’de merkezi hükümet zora girer vs vs. Ama adı üstünde bu en kötü durum. Bu da ABD başkanlığındaki son oranlar:
35) Yine bu en kötü durumda S&P500 bir %20 daha çakılır, Altın 2000 Dolara ulaşır, ABD’de bile tuvalet kağıdı kalmaz (Virüs öldürdüğünden değil, insanların algısından). Ama adı üstünde bu en kötü durum.
35) Bizler en kötü duruma hazırlıklı olalım, ama gerçek olmasın, olsun biz fazladan önlem aldığımızla kalalım. Herkese iyi geceler.
